مهارت محوری در شرق کشور

اگر نگاهی به آمار‌ها و نتایج تحقیقات در سال‌های اخیر بیندازیم، به این می‌رسیم که دوره مسئله سازی در دانشگاه‌ها به پایان رسیده است. مسئله باید برگرفته از واقعیت عینی جامعه باشد و دانشگاه باید به جای مسئله سازی در اتاق‌های دربسته، به دنبال مسئله یابی از جامعه و صنعت باشد و به نیاز‌ها توجه کند. در گذشته دانشگاه تنها به دانش توجه داشت و پس از آن، در کنار دانش، موضوع نیز مورد توجه قرار گرفت؛ اما اکنون دانشگاه باید در کنار دانش و مسئله، به به کارگیری این دو مورد توجه داشته باشد و برای این مهم ریل گذاری کند و نقشه راهی داشته باشد.

سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی که در سال۱۴۰۰ تدوین شده یک سند پنج ساله است که مشخص کننده نقشه راه واحد‌ها و مراکز این دانشگاه است که بر اساس اسناد بالادستی کشور تعریف شده است. این سند، چارچوبی دارد که افق دید دانشگاه آزاد اسلامی تا سال۱۴۰۵ را مشخص می‌کند. یکی از نخستین برنامه‌های این سند، تأسیس دانشکده‌های مهارت و کارآفرینی در دانشگاه‌های آزاد اسلامی سراسر کشور بود که باید با توجه به نیاز منطقه و زیست بوم شکل می‌گرفت. دانشکده مهارت و کارآفرینی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، یکی از نخستین دانشکده‌ها در کشور بود که در سال ۱۴۰۰ تأسیس شد و هم اکنون در بیش از شصت رشته مهارتی با توجه به نیاز منطقه‌ای در حال آموزش و مهارت افزایی دانشجویان است.

بر همین اساس در دانشکده مهارت و کارآفرینی کارگروه‌هایی تشکیل شده که به طور مستمر و مداوم با صنایع و جامعه در ارتباط هستند و بر اساس درخواست‌های آنان و تخصص مورد نیاز آنان اقدام به تدوین سر فصل‌های جدید آموزشی می‌کنند. در این رویکرد جدید تخصص‌های مورد نیاز جامعه استخراج و رشته تحصیلی بر این اساس و منطبق بر آموختن مهارت تدوین می‌شود. در دانشکده مهارت و کارآفرینی، دانشجویان دروس عملی را به صورت کاملا مهارتی و در محیط واقعی آموزش می‌بینند.

به عنوان نمونه در دانشگاه آزاد اسلامی مشهد دانشجوی رشته مراقبت زیبایی پوست و مو در محیط کلینیک پوست و مو و دانشجوی طراحی و دوخت در مزون‌ها و کارگاه‌های شهر به فراگیری دروس عملی می‌پردازند تا از ابتدا با رویکردی نوین مهارت‌های لازم برای ورود به بازار کار و جامعه را فرا بگیرند. یکی دیگر از اقدامات بسیار مؤثر در دوره جدید مدیریتی دانشگاه آزاد اسلامی، پیاده سازی طرح پویش (اشتغال هم زمان با تحصیل) است.

در این طرح دانشجویان بسته به مقطع تحصیلی، دروسی را به عنوان کارآموزی طرح پویش انتخاب می‌کنند و در هر ترم تحصیلی پس از بررسی‌های اولیه توسط صنعت مورد نیاز و بر اساس توانایی در هر یک از بخش‌های آن صنعت حداقل به مدت ۲۴۰ ساعت مشغول به کار می‌شوند، نکته قابل توجه این طرح آن است که دانشجویان به ازای تعداد ساعات فعالیت در صنعت، شاگردانه دریافت می‌کنند که توسط حامی دانشجو (صنعت) به دانشگاه پرداخت می‌شود و از شهریه آنان کسر می‌گردد.