آدمیزاد است و خطاکردن! گاه به وسوسهای پایش میلغزد و گاه به تصمیم اشتباهی، خطایی جبران ناپذیر میکند. گاه مهار دلش از دست میرود و محبتش را جایی خرج میکند که بیراهه است و راه صواب نیست و گاه به کلامی دیگری را آزرده میکند و گاه به نگاهی، رفتاری.... خطاهایی ریزودرشت که وقتی کنار هم چیده میشوند، دل آدمی را سخت و قلبش را سنگین میکنند.
خطاهایی که اگر در حق دیگران باشد، گاهی جبرانش سخت و غیرممکن میشود. شاید اگر هرکداممان نگاهی به گذشته مان بیندازیم یا رفتارهای روزمره مان را مرور کنیم، خطاهایی را خواسته یا ناخواسته مرتکب شده باشیم.
برخی آدمها این موهبت نصیبشان میشود که به دلیل دل پاک و قلب سلیم و قدمهای نیک بسیاری که در زندگی برداشته اند، پس از هر خطایی ته دلشان میلرزد و عذاب وجدان به سراغشان میآید و اندوهگین میشوند. احساسی که موجب میشود فرد برای جبران خطایی که مرتکب شده است، قدمی بردارد.
برخی هم گویا مدت هاست از عذاب وجدان بی بهره شده باشند، نه تنها درصدد جبران خطا برنمی آیند، بلکه به خطا رفتنهای پیاپی در زندگی شان به رفتار عادی تبدیل میشود که نه عذاب وجدانی به دنبال دارد و نه عذر تقصیری! تا زمانی که با تلنگری، تجربهای و... تصمیم به تغییر بگیرند.
آدمهای پشیمان که مرور خطاهای گذشته پیوسته رنجشان میدهد و حتی با وجود استغفار و تلاش در جهت جبران آن ها، ته دلشان هنوز حس خسران و ندامت دارند، گاهی با صدقه و کفاره یا رد مظالم و... قدمی در این راه برمی دارند، اما از منظر امام رضا (ع) نیز حتی برای کسی که در پرداخت کفاره بعضی گناهان ناتوان است، چاره اندیشی شده است.
حضرت دراین باره میفرمایند: «هر کس توانایى دادن کفاره براى گناهانش را نداشت، بر محمد و خاندان او فراوان صلوات بفرستد؛ زیرا صلوات، گناهان را به کلى از بین مى برد (عیون اخبارالرضا (ع)، ج۱، ص۲۹۴، ح۵۲).»
*مصرعی از حافظ: پیر دردی کش ما گرچه ندارد زر و زور / خوش عطابخش و خطاپوش خدایی دارد