حسین و بذل همه هستی اش

در زیارت اربعین فراز «و بذل مهجته فیک لیستنقذ عبادک من الجهالة و حیرة الضلالة» در مقام تبیین جریان فداکاری و انقلاب کربلا، عمق مصیبت سیدالشهدا (ع) را بیان و در حقیقت، موضع گیری ایشان را در جریان قیام و انقلاب کربلا مشخص می‌کند.

مولا امام صادق (ع) خطاب به پروردگار به درگاه خدا در این زیارت عرضه می‌کنند که «وجود مقدس امام حسین (ع) مهجه خودش را در راه تو خدا بذل کرد، برای اینکه بندگانت را از جهالت و حیرت ضلالت و گمراهی نجات بدهد». مهجه یعنی چه؟ دو تفسیر برای آن در لغت بیان شده است؛ یک تفسیر «صاحب مجمع البحرین» که کتاب لغت حدیث است، مهجه را تفسیر می‌کند به «خونی که در قلب وجود دارد، نه خونی که قلب به بدن می‌رساند، خونی که خود عضله قلب را تغذیه می‌کند و با اتکای به آن خون، قلب کار می‌کند.»

اطبا معتقدند بین اعضای بدن، خود عضله قلب مصرف خونش از همه اعضای بدن بیشتر است، تلمبه‌ای که در هفتاد، هشتاد و نود سال یکسره کار می‌کند و یک لحظه هم آرامش ندارد و از همه اعضای بدن بیشتر خون مصرف می‌کند.

روزی که همه خون‌های بدن ریخته بشود تا جایی که خون به قلب نرسد و خون خود عضله قلب هم از بدن خارج شود، قلب سنگ کوب می‌کند و انسان از بین می‌رود. «و بذل مهجته فیک» یعنی امام حسین (ع) همه هستی و حیاتشان را در راه تو مصرف کرد، برای اینکه بندگان تو را از جهالت و حیرت ضلالت نجات بدهد.

در بیان معنای دوم «بذل مهجته» گفته اند دستگاه کبد و جگر دستگاه خون ساز است. همه موادغذایی وقتی به کبد منتقل می‌شوند، در این کارگاه به خون مبدل می‌شوند و کبد این خون را به قلب می‌فرستد.

در کبد لخته‌ای از خون وجود دارد که اگر یک روزی موادغذایی به کبد نرسید و کبد خون سازی خودش را انجام نداد، کم کم آن لخته خون را آب می‌کند و خون رقیق شده از آن لخته را به قلب می‌فرستد تا زمانی که موادغذایی برسد و کبد خون سازی کند. آن لخته خونی در کبد است که آخرین موجودی کبد از نظر موادغذایی بدن محسوب می‌شود و به آن می‌گویند «مهجه» که اگر کار به جایی برسد که همه لخته رقیق و مصرف شود، انسان از بین می‌رود؛ یعنی امام حسین (ع) همه سرمایه‌های وجودی خودش را در راه تو مصرف کرد.

«بذل مهجه» یک دستور است برای مقاومت. حسین دوستی چیز آسانی نیست، ادعای عشق ابی عبدا... (ع) به اینکه فقط مصائب امام حسین (ع) و اهل بیتش را بگویند و ما اشک بریزیم، تمام نمی‌شود. حسین دوستی برای دل داده ابی عبدا... (ع) خیلی هزینه دارد. کسی که ادعای عشق به ابی عبدا... (ع) می‌کند، در مقاومت در راه دین و مقاومت در راه اعتلای کلمةا... و حاکمیت اسلام آن قدر باید ایستادگی کند که خود سیدالشهدا (ع) ایستاد و مقاومت کرد.
این آدم حسین (ع) را دوست دارد، در غیر این صورت اگر دریا‌ها گریه کنند و در راه مقاومت در مسیر دین تا آنجا مقاومت نکند، به امام حسین (ع) کاری ندارد.

همه ما مخاطب کلام سیدالشهدا (ع) هستیم. اگر بذل مهجه کردیم، یعنی از آبرو، شخصیت، پول و قدرت، زن و فرزند، زندگی و حتی جان‎دوستی خود گذشتیم و همه را در راه خدا فدا کردیم، فقط برایمان حاضربودن در کمک امام معصوم معنا خواهد داشت و اینجاست که ما می‌توانیم جزئی از لشکر کربلا باشیم؛ اما اگر زندگی برایمان بیش از حق ارزش پیدا کرد، اگر جان و مال و مقام و آبرو و خانواده برایمان عزیزتر از دین خدا بود، دیگر نه فقط این است که از کاروان ابی عبدا... (ع) عقب خواهیم افتاد، بلکه این خطر وجود دارد که خواسته یا ناخواسته با کاروان یزید همراه شویم.