جنجال «هیچ دوستی به‌جز کوهستان»

از همان زمانی که نویسنده مهاجر ایرانی با کسب «جوایز ادبی نخست‌وزیری ویکتوریا» برای کتابش در ژانویه سال گذشته میلادی نامی برای خود دست‌وپا کرد، خیلی از کتابخوان‌های ایرانی منتظر انتشار کتاب موفقش بودند. به‌تازگی این انتظار پایان یافته و نشر چشمه کتاب بهروز بوچانی را که بر سر رمان یا ناداستان بودنش بحث است، با عنوان «هیچ دوستی به‌جز کوهستان» راهی بازار کتاب کرده است.

 

بوچانی کتاب یادشده را هنگام بازداشت چندساله‌اش در جزیره مانوس نوشته و دوستش در استرالیا آن را به انگلیسی ترجمه کرده و زمینه موفقیت‌هایش را فراهم آورده است.

 

اما حالا انتشار نسخه فارسی کتاب در وطنش ایران حاشیه‌ساز شده است. آراز بارسقیان، نویسنده، مطلبی در این باره با تیتر «چگونه بهروز بوچانی کتاب خود را در نسخه نشر چشمه «ممیزی» و «اخته» کرد؟» در فضای مجازی منتشر کرده است. بارسقیان نوشته است: «در صفحه رسمی اینستاگرام نشر چشمه، توضیحی به یکی از مشتریان بالقوه کتاب داده شده است: «نسخه انگلیسی این کتاب از نسخه فارسی ترجمه شده است و به دلیل فونت و چاپ و ویژگی‌های ساختاری ۲ زبان، تعداد صفحات متفاوت است.

 

نسخه‌ای که نشر چشمه منتشر کرده زیر نظر بهروز بوچانی ویرایش شده است و همچنین نویسنده قسمت‌هایی از آن را به صلاحدید خود (برای جلوگیری از اطناب رمان) حذف کرده و در نهایت نسخه‌ای که از امروز در کتاب‌فروشی‌ها موجود است با تأیید نهایی نویسنده اثر منتشر شده است.»

این منتقد در ادامه یادآور شده است: «می‌شود این حرف نشر چشمه را به دیده احترام، «درست» در نظر گرفت و با همین عینک نگاهی به صفحات و کلمات ۲ کتاب انداخت. نسخه انگلیسی کتاب ۱۰۱ هزار کلمه است. نسخه کتابیِ نشر چشمه که در ۲۴۷ صفحه منتشر شده با تراکم ۱۳ کلمه در هر خط و با احتساب صفحه‌ای ۲۴ خط، صفحه‌ای ۳۱۲ کلمه است و در بهترین شرایط، ۳۱۲ ضربدر ۲۴۷ صفحه می‌شود ۷۷ هزار کلمه که عملا ۲۴ هزار کلمه نسبت به کتاب انگلیسی اختلاف دارد.»

بارسقیان پس از ارائه توضیحات و نتیجه‌گیری‌اش از بررسی‌های خود، در ۳ زمینه نسخه چاپ نشر چشمه را دچار مشکل دانسته است: ممیزی آشکار نویسنده، همخوانی نداشتن توضیحات متن انگلیسی با فارسی، حذف اضافاتی که ناشر گفته نویسنده برای جلوگیری از اطناب «رمان» انجام داده است.