اعمال‌قانون هزار و ۸۸۷ خودروی حادثه‌ساز در مشهد | ۶۵نفر در تصادفات مصدوم شدند (۶ تیر ۱۴۰۳) کیفیت هوای مشهد در آستانه هشدار آلودگی (۶ تیر ۱۴۰۳) ترافیک سنگین در چهار ضلع میدان‌های فردوسی، استقلال و جهاد | اتخاذ تمهیدات ترافیکی لازم برای حضور نامزد‌ها در مشهد (۶ تیر ۱۴۰۳) شهردار مشهد: خرید ۴۷۹ اتوبوس و مینی‌بوس در دستور‌ کار است یک خیابان به وسعت غدیر | خیابان فدائیان اسلام مشهد در عید ولایت خاطره ساز شد + فیلم اطعام ۱۱ هزار نفر در بزرگ‌ترین سفره اطعام کشور در مشهد + فیلم فضا آرایی معابر منتهی به حرم مطهر و برگزاری جشنواره عید تا عید در منطقه ثامن مشهد کیفیت هوای مشهد امروز چگونه است؟ (۵ تیر ۱۴۰۳) + عکس سرویس‌دهی رایگان دوچرخه‌های اشتراکی بایدو در مشهد به مناسبت عید غدیر تشکیل دبیرخانه دائمی نشست شهرداران کشور‌های عضو بریکس در مشهد مقدس  اطعام ۱۱ هزار نفر در روز عید سعید غدیر خُم در بوستان ملت مشهد اعمال‌قانون ۲۳۳۴ خودروی حادثه‌ساز در مشهد | ۴۹ نفر در تصادفات مصدوم شدند (۴ تیر ۱۴۰۳) ترافیک سنگین در بولوار وکیل آباد، میدان استقلال و پیرامون حرم امام‌رضا (ع) (۴ تیر ۱۴۰۳) افتتاح برج پرچم در مشهد به‌مناسبت عید غدیرخم سرویس‌دهی مترو و اتوبوسرانی مشهد روز عیدغدیر (سه‌شنبه، ۵ تیر ۱۴۰۳) رایگان است نگاهی به تاریخچه برگزاری عید ولایت و موقوفه‌های مربوط به آن در مشهد| چراغ روشن وقف در جشن غدیر شهردار مشهد: تخریب دیوار‌های خطرساز شهر برای حفظ جان مردم امسال هر روز یک اتوبوس به اتوبوسرانی شهرداری مشهد اضافه می‌شود
سرخط خبرها

مشهدآباد (۳): واکاوی امید به پیشرفت اسلامی ایرانی

  • کد خبر: ۱۹۲۸۴۱
  • ۱۵ آبان ۱۴۰۲ - ۱۱:۵۴
مشهدآباد (۳): واکاوی امید به پیشرفت اسلامی ایرانی
«مشهد نو»، در گسست از مشهد سنتی و البته در حاشیه آن، شکل می‌گرفت و توسعه می‌یافت.

هری ترومن، رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا، در ۱۹۴۵. م (۱۳۲۷ ش)، در ذیل اصل ۴، دستورالعمل اجرای برنامه‌های توسعه را برای کشور‌های توسعه نیافته توسط بلوک غرب و آمریکا مطرح کرد و از همین سال، اولین برنامه عمرانی (توسعه) در دولت پهلوی دوم در ایران در دستور کار قرار گرفت.

برنامه‌های اول و دوم به دلیل وجود موانع سنتی، تاریخی و ساختاری در جامعه ایران، با ناکامی همراه بود و با مطالعات گسترده غربی‌ها برای رفع این موانع، برنامه سوم (۱۳۴۱)، با شدت بیشتری آغاز شد. در یادداشت مربوط به نهاد علم در مشهد، اشاره خواهم کرد که از قضا، رشته‌های علوم اجتماعی و اقتصادی و سیاسی در مشهد نیز تقریبا در همین دوره و با تأکید بر موضوع توسعه شکل گرفتند و حتی تا امروز ادامه دارند.

مطابق گزارش پژوهشگران دانشگاه هاروارد به مسئولیت تاس. اچ مک لئود، در جریان اجرای برنامه‌های اول تا سوم در ایران، یکی از موانع بسط توسعه سرمایه داری در ایران، دین، باور‌ها و بافت‌های دینی بوده  است. به همین جهت، پیگیری توسعه در شهری مثل مشهد، اولا باید با گسست رابطه تنگاتنگ و دیرینه «زندگی» مردم با هویت دینی و ثانیا شکل دادن به شهری جدید در حاشیه بافت قدیمی مشهد پیگیری می‌شد. به همین دلیل، اولا در استمرار مدرنیزاسیون دوره پهلوی اول، بافت دینی پیرامون حرم مطهر امام رضا (ع)، با کشیدن دیوار میدان حضرتی، از زندگی شهری دچارگسست بیشتری شد و ثانیا سمت غرب مشهد، هدفِ ایجاد زیرساخت‌های توسعه مدرن شهری قرار گرفت.

«مشهد نو»، در گسست از مشهد سنتی و البته در حاشیه آن، شکل می‌گرفت و توسعه می‌یافت. بافت‌های سنتی دارالعلم، دارالشفا و دارالتجاره که همگی در هم‌جواری و پیوند با اماکن قدسی حرم و مسجد شکل می‌گرفتند، به صورت گسسته و منفک شده مدرسه و دانشگاه، بیمارستان، پاساژ و پارک و نظایر آن ها، ولو با داشتن یک نمازخانه کوچک در حال شکل گیری و گسترش بود. بی جهت نبود که وقتی مسجد از کارکرد اجتماعی و فرهنگی اش تخلیه شد، در دهه ۷۰، انبوهی از مساجد بافت پیرامون حرم مطهر تخریب شد.

با این حال توسعه سرمایه داری در غرب که مبتنی بر ایده ترقی تاریخی و نفی هرچه بیشتر سنت دینی شکل گرفته است، هر چند در نقطه آغاز، دست به ایجاد جهانی موازی می‌زند، اما به تدریج جهان موازی دینی و سنتی خود را نیز تخریب کرده و تاریخِ آن را مطابق با نگاه خود بازخوانی می‌کند. به همین علت، در آغاز، «مشهد نو» در حاشیه مشهد سنتی شکل گرفت، اما به تدریج آن را در ذیل خود بازخوانی می‌کرد؛ گویی، تاریخ مشهد سنتی نیز بایستی در سایه تاریخ مشهد نو بازخوانی می‌شد.

باوجود اینکه وقوع انقلاب اسلامی چالش بنیادینی در اجرای برنامه‌های توسعه سرمایه داری رقم زد، اما با آغاز دهه ۷۰ شمسی و اجرایِ تعدیل شده برنامه‌های توسعه سرمایه داری توسط دولت پنجم و ششم، مشهدِ نو، دوباره رونق یافت، با این تفاوت که بازخوانیِ مشهد دینی و سنتی در ذیل پروژه توسعه سرمایه داری، بیشتر مدنظر قرار گرفت.

در این دهه و دهه‌های بعد، همه تصمیمات درباره مشهد، حتی تصمیمات درباره مشهد سنتی و دینی، در مشهدِ نو و ذیل منطق اسلام مالی شده توسعه سرمایه داری گرفته می‌شد. اصلا تا حرفی در «مشهد نو» زده نمی‌شد، تأثیری در تصمیم گیری درباره مشهد نداشت؛ همه باید به «مشهدِ نو» می‌آمدند تا در مشهد، به رسمیت شناخته می‌شدند. از این منظر است که می‌توان دریافت چرا تخریب بافت سنتی و تاریخی پیرامون حرم امام رضا (ع)، در این دوره راحت‌تر از دوره پهلوی توجیه یافت.

گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
نظرسنجی
شما به کدام نامزد انتخابات ریاست جمهوری رای می دهید؟
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->