پلمب ۲ کافی‌شاپ متخلف در بولوار وکیل‌آباد مشهد (۱۵ مهر ۱۴۰۴) رشد چشمگیر مشارکت مردمی مشهد در «طرح قرار زیارت»؛ بهره‌مندی بیش از ۱۱۰ هزار نفر در شش‌ماهه نخست ۱۴۰۴ رشد ۶۲ درصدی فضا‌های اختصاصی بانوان در مشهد تا پایان دوره ششم مدیریت شهری نمک مصرفی شهر مشهد هنوز هم از کیلومترها دورتر می‌آید تا دل شهر | معدن‌های دروازه قوچان بلاتکلیفی نصب مجسمه فردوسی در مشهد بازدید شهردار مشهد مقدس از روند احداث پارک شهربانو بوستان بسیج | افزایش ۳۰ هکتاری فضاهای بوستان‌های ورزشی ویژه بانوان در دوره ششم مدیریت شهری + فیلم حال سخنگوی دولت وسط نشست خبری بد شد | بازگشت مهاجرانی به نشست خبری + فیلم (۱۵ مهرماه ۱۴۰۴) آیا مدیریت تاکسی‌های اینترنتی به شهرداری‌ها واگذار شد؟ | گزارشی از ابعاد مصوبه جنجالی هیئت‌وزیران درباره تاکسی‌های اینترنتی پیام شهردار مشهد مقدس به مناسبت سالگرد طوفان‌الاقصی و روز جهانی فلسطین هشدار هوای ناسالم در مشهد | نفس‌کشیدن در شهر برای گروه‌های حساس خطرناک شد (۱۵ مهر ۱۴۰۴) نشست واکاوی شبکه مسائل مدیریت شهری مشهد برگزار شد درباره کوچه «کاشانی‌ ۵۵» مشهد | «یدا...» روزگاری از میان باغ‌های امین آباد می‌گذشت مراسم تکریم و معارفه مدیرکل حوزه شهردار مشهد مقدس برگزار شد (۱۴ مهر ۱۴۰۴) + فیلم شهردار مشهد مقدس: بهترین تبلیغ برای شهرداری و شورای شهر، انجام کار است توقیف محموله ۴۰ تنی گوشت تنظیم‌بازاری در مشهد (۱۴ مهر ۱۴۰۴) گام تازه مدیریت آرامستان‌های مشهد برای ارتقای خدمات تشریفات با همکاری بخش خصوصی کاشت بیش از ۲ میلیون بوته گل و گیاه پاییزی | پاییزِ بهاری مشهد برگزاری ۶۹۰ جلسه شورای اجتماعی محلات مشهد در نیمه نخست سال ۱۴۰۴ بازسازی و بهسازی سالن ورزشی اسکواش «امید و زندگی» در بوستان برکت مشهد
سرخط خبرها

مشهدآباد(۵)؛ انقطاع یا اتصال هویت دینی مشهد در دوره معاصر

  • کد خبر: ۱۹۹۹۲۷
  • ۲۲ آذر ۱۴۰۲ - ۱۱:۵۰
مشهدآباد(۵)؛ انقطاع یا اتصال هویت دینی مشهد در دوره معاصر
در دوره معاصر، تحت تأثیر اجرای طرح‌های عمرانی و توسعه سرمایه داری در مشهد، هویت این شهر در معرض یک آزمون تاریخی سترگ قرار گرفته است.

مشهدالرضا (ع) از آن دست شهر‌هایی است که هویتش جز به مشهدالرضا (ع) بودن و زیارت نیست. زیرا مشهد نه مزیت محیط زیستی شهر‌های شمالی یا غربی حاشیه زاگرس را دارد و نه مزیت سیاسی یا اقتصادی تهران پایتخت. با این حال، چنان که در یادداشت‌های قبلی اشاره شد، در دوره معاصر، تحت تأثیر اجرای طرح‌های عمرانی و توسعه سرمایه داری در مشهد، هویت این شهر در معرض یک آزمون تاریخی سترگ قرار گرفته است.

همان طور که می‌دانیم، بر اساس آموزه‌های اسلامی، ابعاد ناسوتی و این دنیایی ما و زندگی مان، همچون مکان، زمان، اعداد، روابط انسانی یا حتی حیوانات، هم زمان با ابعاد مادی و جسمانی دارای ابعاد ملکوتی نیز هستند. به عنوان مثال، ما در زندگی دینی خود مفهوم کمی و مادی از زمان داریم که روز و شبمان را با آن محاسبه می‌کنیم و البته این زمان با زمان ملکوتی و قدسی در اتصال است. به همین دلیل زمان‌هایی مانند بین الطلوعین، شب جمعه، غروب آفتاب، سحرگاهان، ماه‌های شعبان و رمضان، شب زیارتی حضرت رضا (ع)، همه وهمه، برای ما زمان‌های خاصی هستند که تأثیر مستقیمی بر زندگی دینی ما دارند.

به همین ترتیب، مکان‌های قدسی نیز به دلیل ارتباط مکان محسوس و مادی با مکان ملکوتی است که قدسیت می‌یابند که در بعضی احادیث از آن‌ها با عنوان شهر جابلقا و جابلسا یاد شده است. با فرض همین ابعاد ملکوتی و ماورایی است که زائر از مسافر عادی متفاوت می‌شود و مجاور از شهروند تمایز می‌یابد. با توجه به ارتباط اموال مادی و این دنیایی با ابعاد ملکوتی آن هاست که انباشت سرمایه و درپیش گرفتن زهد می‌تواند در قالب وقف و نذر و صدقه محقق شود.

مطابق تحلیلی که ماکس وبر، جامعه شناس مشهور آلمانی، از رابطه اخلاق پروتستانی و روح سرمایه داری مطرح کرده، انباشت سرمایه در نظام سرمایه داری محصول زهد دنیوی کالونیست‌های مسیحی است. بر اساس این آموزه، رعایت زهد دنیوی توسط کالونیست ها، منقطع از پاداش اخروی و فقط به منظور پاداش دنیوی انجام می‌شود. انقطاع زندگی انسان از جهان آخرت و عوالم ملکوتی، درحقیقت به معنای نفی یا تضعیف رابطه جهان ناسوتی و مادی با ابعاد ملکوتی و ماورایی است.

در این وضعیت دیگر حتی احکام شرعی مربوط به زمان و مکان و کالا‌ها و روابط انسانی و مانند آن‌ها نیز کم ارزش خواهند شد و در بهترین حالت به احکام بی فایده تبدیل می‌شوند. در انقطاع از ابعاد ملکوتی، زمین ها، زمان ها، کالاها، روابط و خدمات انسانی و همه آنچه ما در شهر با آن سروکار داریم، مطابق قواعد عرضه و تقاضا، در نظام سرمایه داری مبادله می‌شوند و به انباشت سرمایه در نزد سرمایه داران منتهی خواهند شد؛ بنابراین طبیعی است که با توسعه سرمایه داری، آن دسته از انسان‌هایی که به ارتباط با ابعاد ماورایی و ملکوتی زمان و مکان و روابط انسانی پایبند مانده اند، فقیرتر خواهند شد. زیرا دارایی قدسی آن‌ها مانند دیگردارایی‌ها در بازار معامله می‌شود و ارزش افزوده ماورایی آن‌ها نادیده گرفته می‌شود و در این وضعیت انباشت سرمایه دارانه جای وقف و نذر و صدقه را می‌گیرد.

با این تحلیل، اگر شهر مشهد در گذشته با مکان بارگاه ملکوتی حضرت رضا (ع) یا مساجد و مکان‌های قدسی متعددش، با زمان‌های قدسی متراکمش، با روابط مجاور-زائر ملکوتی اش شکل گرفته بود، امروز با گسترش توسعه سرمایه داری، در معرض انقطاع از این ابعاد ملکوتی و انحصار زمان و مکان و روابط انسانی به ابعاد ناسوتی و کمی و محاسباتی است. تنهاراه برون رفت از این بحران هویتی و جلوگیری از انقطاع با هویت سنتی شهر مشهد، احیای توجه و التفات به ابعاد ملکوتی زمان و مکان و روابط انسانی است.

گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
آخرین اخبار پربازدیدها چند رسانه ای عکس
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->