ریحانه موسوی | شهرآرانیوز؛ دومین بخش از بیست وهشتمین جشـنـواره تـئـاتر منطـقـهای کشور، با عنوان جشنواره تئاتر منطقهای «خاوران» که از ۱۰ دی ماه با ۲۱نمایش صحنهای و ۱۵نمایش خیابانی از ۸ استان سیستان وبلوچستان، گلستان، کرمان، تهران، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، مازندران و آذربایجان شرقی در مشهد برگزار میشود، امروز به کارش پایان خواهد داد و برگزیدگان این رویداد هنری، به چهل ودومین جشنواره بین المللی تئاتر فجر راه پیدا خواهند کرد. «کیفیت آثار»، «میزبانی جشنواره» و «استقبال مخاطب» مواردی بود که در گفتگو با کارگردانان چند نمایش این جشنواره به آن پرداختیم.
مهدی مسروری، کارگردان نمایش صحنهای «فخرالزمان»، اثرش را برگرفته از یک رمان تاریخی و بازنویسی نمایشی دیگر معرفی میکند و میگوید: باتوجه به اینکه گروه نمایشی ما روز آخر جشنواره اجرا داشت، به همین دلیل در جشنواره نبودیم تا بتوانیم این رویداد را تحلیل کنیم. ما چالشهایی از قبیل گذاشتن اجرای گروههای تئاترخراسان جنوبی در برنامه روز آخر جشنواره و تعداد کم افراد پذیرش شده داشتیم که با مذاکره از مسئولان خواستیم آنها را رفع کنند.
این هنرمند با بیان اینکه من حدود چهارده سال است تئاتر مشهد را میشناسم و کارهای مختلفی را در این شهر دیده ام، اظهار میکند: برخی هنرمندان بیرجندی در تئاتر مشهد مشغول به کار هستند و این شهر پیشرفت و جایگاه خوبی دارد. کیفیت کارها بسیار خوب است و خوش حالم که یک شهر نزدیکتر از پایتخت به ما وجود دارد و میتوانیم با حضور در آن تئاترهای باکیفیت ببینیم.
وی درباره برگزاری جشنواره تئاتر منطقهای خاوران ابراز میکند: جشنوارههای منطقهای اول به صورت استانی و بعد به صورت سالانه در کشور برگزار میشوند. اولین و بهترین تأثیر اشتراک چند استان در کنار هم این است که میتوانیم با سطح کیفی کارهای هر استان و هنرمندان آنها آشنا شویم. ما از سال۱۳۸۴ به بعد در جشنوارهها حضور داشتیم و به این نتیجه رسیدیم که هرمزگان تئاتر آیینی بسیار خوبی دارد. همچنین، کیفیت تئاتر کرمان خوب است. بازیگران خراسان شمالی نیز اجرای بسیار خوبی دارند که در دیده شدن کارها تأثیر بسزایی دارد.
مسروری، فرهنگ و هنر را جزو جدایی ناپذیر اجتماع انسانها میداند و ابراز میکند: تئاتر هنری فاخر و زنده و بهترین راهی است که میتوان به وسیله آن فرهنگ و هنر و نکات اجتماعی را بین مردم اشاعه داد. این هنر فقط به حمایت نیاز دارد و نسبت به سایر هنرها در سراسر کشور حمایت درخوری از آن صورت نمیگیرد. این مسئله از لحاظ ارزشی، معنوی و مادی بسیار مهم است. نه فقط دولتمردان، بلکه مردم نیز باید به سمت گیشه بیایند و از آن حمایت کنند. هرچه تئاتر بهتری تولید شود، نشان دهنده فرهیختگی فرهنگ و رشد بهتر در آن جغرافیاست.
حسن رجب پور، کارگردان و بازیگر نمایش میدانی «دخترک و مجسمه» از استان گلستان که از سال۱۳۶۹ وارد عرصه هنر شده و در بیش از هفتاد نمایش و بیست فیلم و سریال به ایفای نقش پرداخته است، میگوید: من تئاتر مشهد را از زمان رضا صابری میشناسم، اما اکنون آشنایی خاصی با آن ندارم. چندین بار در مشهد کار تعزیه اجرا کردم که استقبال خوبی از آن شد. این هنرمند با بیان اینکه برگزاری این جشنواره به مدیریت بیشتری نیاز داشت، بیان میکند: میزبانی و استقبال از این رویداد به طورکلی خوب بود، اما بعضی گروهها با مشکل حمل ونقل روبه رو شدند.
رجب پور که کارگردانی بیش از بیست تئاتر را در کارنامه دارد، برگزاری این گونه جشنوارهها را در دیده شدن بیشتر و بهتر تئاتر شهرستانها مؤثر میداند و تصریح میکند: اگر مسئولان مقداری دراین زمینه از هنرمندان حمایت کنند، بهتر است. وضعیت کار ما واقعا سخت است. اکنون مشخص نیست چه زمانی قرار است هزینه این جشنواره به ما پرداخت شود. ما مشکلاتمان را با مسئولان فرهنگی و هنری استانمان نیز در میان گذاشته ایم، اما مسئله این است که از هنر آن گونه که باید حمایت نمیشود.
این هنرمند، برگزاری این نوع جشنوارهها را در روند رشد و رونق تئاتر بسیار تأثیر گذار میداند و میگوید: این گونه رویدادها تأثیر خوبی بر کار و هنر همکاران ما دارند، اما نمیدانم چه زمانی قرار است هنر ما دیده و به آن بها داده شود. گاهی انگیزه مان را از دست میدهیم، اما اگر همه هنرمندان یکی یکی کنار بروند، چه کسی میخواهد کار کند؟
محسن میرزایی، کارگردان نمایش صحنهای «کلاه شما قاضی» از کرمان که یکشنبه دهم دی ماه در تماشاخانه بهار میزبان علاقهمندان بود، به خبرنگار شهرآرا میگوید: این نمایش بر اساس یک تجربه زیسته نوشته شده است. من سیزده سال سابقه حضور در کنار دو قشر زندانیان و توان یابان را دارم و از سوژههای آنان برای نوشتن استفاده میکنم. وی که از استان کرمان در این جشنواره حضور دارد، بیان میکند: امروزه جشنوارهها مکانی برای تبادل افکار و تجربهها هستند که این موضوع اتفاق خوبی است. من در این چند روز از دیدن آثار خوب و برعکس، بدبودن تعدادی از کارها شگفت زده شده ام.
میرزایی اوضاع میزبانی از این رویداد را بسیار خوب توصیف میکند و میگوید: من در جشنوارههای زیادی در مشهد بوده ام و هربار با خاطرات خوب از این شهر رفته ام. گاهی به تئاتر مشهد به ویژه امکانات آن حسادت میکنم. مشهد بعد از تهران، پایتخت تئاتر ایران است و هنرمندان بسیار خوبی دارد. من پیشکسوتان این شهر را میشناسم و با آنان همکاری کرده ام.
وی با اشاره به استقبال خوب علاقهمندان از نمایشهای جشنواره منطقهای تئاتر خاوران، برنامه ریزی اجراها را بسیار فشرده بیان میکند و میگوید: دیدن هفت اثر در یک روز بسیار سخت و خسته کننده است، به ویژه اگر کاری خوش ریتم و خوش ساخت نباشد.
شاهین سلطانی، کارگردان نمایش صحنهای «ننه زار» که از استان تهران مهمان مشهدی هاست، درباره اثرش میگوید: نمایش «ننه زار» بخشی از دوران دفاع مقدس را به تصویر میکشد و داستان دو برادر است که از طریق ماهیگیری امرارمعاش میکنند. زمانی نیروهای بعثی حمله میکنند و ذهن مادر و برادران درگیر جنگ میشوند.
وی، مشهد را یکی از بهترین گزینهها برای برگزاری جشنواره مناطق میداند و اظهار میکند: هنرمندان این شهر هرسال یکی دو نماینده در جشنواره فجر دارند. در این جشنواره نیز به دلیل میزبانی، اجرایی روی صحنه نبردند. ما در این جشنوارهها حاضر میشویم تا به تجربیاتمان بیفزاییم. در هر رویداد آثاری متفاوت وجود دارد. من کارها را قیاس نمیکنم و با علاقه به تماشای آنها مینشینم، زیرا تئاتر را بسیار دوست دارم.
این هنرمند در پایان، استقبال از جشنواره تئاتر خاوران را خوب بیان و ابراز میکند: یکی از مشکلاتی که در جشنواره وجود داشت، کمبود فضا بود که موجب ناراحتی مخاطبان شد. تئاتر مشهد طرف داران فراوانی دارد و جمعیت زیادی برای تماشای آثار میآیند، اما ظرفیت سالنها کم بود.