مشهد به عنوان یک کلانشهر مذهبی و پایتخت فرهنگی جهان اسلام، باید از جنبهها و ابعاد مختلف تجلی مظاهر اسلامی و انقلابی باشد؛ در توسعه شهرها یکی از نکاتی که همواره باید مورد تأکید و توجه جدی قرار گیرد، مظاهر و نمادهای هویتی آن شهر است.
بهعبارتدیگر شهر باید در پیوند با اصالت و هویت خود، مشحون از ظواهر و ارزشهای تاریخی و تمدنی باشد؛ بنابراین بناها و عناصر شهر باید بهگونهای تجلی و برونداد خارجی داشته باشند که ناظر بیرونی و شهروند، درک شفاف و مشخصی از هویت و اصالت آن شهر به دست بیاورد و با آن ارتباط بگیرد. در ایران اسلامی نیز در توسعه شهرها باید به مختصات و ویژگیهای یک «شهر اسلامی» توجه کرد؛ بهطوریکه بهترین جایگاه را برای ارائه و شکلگیری شهر اسلامی دارا باشد.
رهبر معظم انقلاب نیز بر ضرورت حفظ ارزشهای انقلابی و اسلامی در تمامی رئوس، بخشها، خدمات و امور شهری تأکید کرده و خطاب به مدیریت شهری میفرمایند: «خدمات متنوع در شهرها و روستاها ازجمله ساختمانسازیها، احداث خیابانها، نامگذاریها و زیباسازیها باید ضمن همخوانی با پیشرفتهای روز، با معماری ایرانی، اعتقادات دینی، بافت اجتماعی و شرایط آبوهوایی هر منطقه نیز متناسب باشد.»
ایشان همچنین ضمن تأکید بر گسترش نمادهای دینی و اخلاقی در برنامههای شهری، ظهور و اعتلای مظاهر اسلامی و انقلابی را موردتوجه قرار دادهاند.
شهر در نگاه رهبر معظم انقلاب باید نمونه اعلای هنر و فرهنگ ایرانیاسلامی و سرشار از معنویت مؤمنانه نهفته در ارزشهای دینی ایرانیان باشد بهطوریکه آرامش روحی و سهولت زندگی متناسب با معیارهای دینی و معنوی برای ساکنان آن فراهم شود. بروزوظهور این ویژگی با توجه به دو حوزه نمادهای بصری و جلوههای ظاهری و محتوای شهر و برنامههای شهری امکانپذیر است؛ در همه خدمات و امور شهری، اعم از شهرسازی و معماری، حملونقل، خدمات شهری، توسعه و عمران شهر، احداث معابر، اماکن و ساختمانها و همهوهمه باید هویت ایرانی، اسلامی و انقلابی ما متجلی باشد.
مشهدالرضا (ع) نیز بهعنوان پایتخت معنوی ایران، شهر عالم آلمحمد (ص) و خاستگاه اندیشه ناب انقلاب اسلامی باید پرچمدار پیشرفت کشور به سوی عزت واقعی، حفظ و تقویت فضای تدین و ارزشهای اصیل و والای انقلاب اسلامی، نهتنها در کشور بلکه در جهان اسلام باشد. این درحالی است که در واقعیت، متأسفانه فاصله زیادی بین وضعیت موجود و مطلوب از این نگاه وجود دارد و هنوز بخشی از اقدامات و پروژههای شهر مشهد، بدون درنظرگرفتن اقتضائات این شهر طراحی و اجرا میشوند.
طی چند سال اخیر، باوجود اقدامات خوبی که درخصوص عدالت در توزیع خدمات شهری بهعنوان یکی از مختصات شهر اسلامی در مناطق محروم شهر صورت گرفته است، لیکن در برخی دیگر از زمینهها ازجمله پایبندی به معماری اسلامی و ایرانی، توسعه فضاهای سبز، طراحی محیط زندگی و سیما و منظر شهری متناسب با حیات طیبه اسلامی باید اقدامات بیشتر و مؤثرتری صورت پذیرد؛ حتی در فعالیتهای فرهنگی نیز باید توجه بیشتری به محتوای اقدامات داشت، چراکه همانطورکه رهبر عزیز انقلاب در دیدار با شهردار و اعضای شورای اسلامی شهر تهران فرمودند، «کارها و اقدامات فرهنگی همچون شمشیر دو دَم است؛ اگر همراه با محتوای خوب باشد، بستر اصلاح جامعه خواهد بود؛ اما اگر با محتوای نامناسب باشد، بستر گسترش نابسامانی و کژی خواهد شد.»
این کار مستلزم شناخت و درک درست این مهم و عزم جهادی مدیران شهری و مشارکت نخبگان و فعالان علمی، دینی و فرهنگی است؛ جهادی که از سازندگی شهری آغاز میشود و به جهاد بزرگتر که همانا ساختن انسان کامل الهی است، ختم خواهد شد.