تگرگ چگونه به وجود می‌آید؟ + عکس

به گزارش شهرآرانیوز - علت ایجاد تگرگ _ که در بیشتر مواقع در روز می‌بارد _ برخورد سریع هوای نمناک به لایه‌های بالاتر و سردتر جو و یخ‌زدن ذرات بخار آب است. قطر اکثر تگرگ‌ها در حدود ۵ تا ۵۰ میلی‌متر است و بیشتر از ابر‌های کومولونیمبوس که اغلب با رعد و برق همراه هستند، می‌بارد. تگرگ از یک هستهٔ مرکزی سفیدرنگ تشکیل شده که رشته‌های سفید زیادی دور آن را فرا گرفته‌ است. این رشته‌ها نیز با پوستهٔ نازکی از یخ احاطه شده‌اند.

تگرگ‌ها چطور و کجا تشکیل می‌شوند؟

وقتی هوای گرم به بالای آسمان صعود می‌کند، بخار آب را هم همراه خودش می‌برد. مقداری از بخار آب بـه شکل کریستال‌های ریز یخ منجمد می‌شود و قطرات آب سرد شده را هم جذب می‌کند.  

بعضی وقت‌ها یک لایه هوا در ابر‌ها وجود دارد کـه دمایش بالای نقطه انجماد یعنی صفر درجه سانتی‌گراد اسـت. اما در نزدیک به زمین دمای هوا یک‌بار دیگر زیر نقطه انجماد می‌رسد. وقتی این شرایط پیش می‌آید، بخشی از برف ریزه‌ها در لایه هوای گرم‌تر در ابر‌ها ذوب می‌شوند، اما سپس در هوای سرد نزدیک زمین دوباره منجمد می‌شوند.

تگرگ‌ها زمانی تشکیل می‌شوند که طوفان تندری قطرات کوچک باران یا ذرات ریز برف را به سمت بالای ابر منتقل می‌کند. بالای ابر‌ها (معمولا ابرهای کومولونیمبوس) بسیار سرد هستند و قطرات باران یخ می‌زنند و به شکل گلوله‌های یخ‌زده تبدیل می‌شوند. طوفان ذرات تگرگ را جابه‌جا می‌کند و این ذرات با قطرات آب سرد برخورد می‌کنند و روی سطح تگرگ منجمد می‌شوند. این فرآیند چندبار اتفاق می‌افتد و باعث می‌شود تگرگ‌ها بزرگ‌تر و بزرگ‌تر شوند.

اگر آب هنگام برخورد با تگرگ، فوراً یخ بزند، یخ ابری تشکیل می‌شود، زیرا حباب‌های هوا در یخ تازه تشکیل شده به دام می‌افتد. اما اگر آب به آرامی یخ بزند، حباب‌های هوا می‌توانند فرار کنند و تگرگ شفاف خواهد شد. تگرگ زمانی سقوط می‌کند که جریان طوفان دیگر نتواند وزن تگرگ را تحمل کند، پس اگر تگرگ به اندازه کافی بزرگ شود یا جریان طوفان ضعیف شود، تگرگ از ابر سقوط می‌کند.

سرعت بارش تگرگ چقدر است؟

سرعت سقوط تگرگ به اندازه تگرگ، اصطکاک بین تگرگ و هوای اطراف، شرایط باد محلی (افقی و عمودی) و درجه ذوب‌شدن تگرگ بستگی دارد. طبق تحقیقاتی که شرکت NSSL با استفاده از قالب‌های پرینت‌شده سه بعدی از تگرگ‌های واقعی انجام داده سرعت تگرگ‌های کوچک (قطر کمتر از ۲/۵ سانتی متر)، بین ۱۵ تا ۴۰ کیلومتر بر ساعت است. برای تگرگ‌هایی (قطر ۲/۵ تا ۴/۵ سانتی متر) که معمولاً در طوفان‌های شدید مشاهده می‌شود، سرعت سقوط بین ۴۰ تا ۶۵ کیلومتر بر ساعت است. در قوی‌ترین طوفان‌ها که به ندرت دیده می‌شود و بزرگترین تگرگ‌ها را تولید می‌کنند (قطر ۵ تا ۱۰ سانتی متر)، سرعت سقوط بین ۷۰ تا ۱۱۵ کیلومتر بر ساعت است. 

رکوردداران تگرگ

بزرگترین تگرگ کشف‌شده در ایالات متحده در ویویان، داکوتای جنوبی، در ۲۳ ژوئن ۲۰۱۰ با قطر ۲۰ سانتی‌متر و وزن ۴۵۰ گرم بوده است. سنگین‌ترین تگرگ کشف‌شده ۱ کیلوگرم در ناحیه گوپالگانج، بنگلادش، در ۱۴ آوریل ۱۹۸۶ بوده است. بیشترین میانگین بارش تگرگ در شهر کریچو کشور کنیاست که به طور متوسط سالانه ۵۰ روز طوفان تگرگ را تجربه می‌کند. شهر کریچو به خط استوا نزدیک است و ارتفاع ۲۲۰۰ متری باعث شده است که در آن نقطه بارش تگرگ زیاد اتفاق بیفتد. همچنین کریچو به رکورد جهانی ۱۳۲ روز تگرگ در یک سال رسیده است.

اندازه تگرگ‌ها

اندازه تگرگ را با مقایسه‌اش با یک جسم نشان می‌دهند. تنها تگرگ بسیار بزرگ برای افرادی که در فضای باز گرفتار شده‌اند، خطر جدی دارد.

نخود: ۷میلی متر

گیلاس: ۱/۵ سانتی متر

سکه:۳سانتی متر

گردو: ۴ سانتی متر

سیب: ۶ سانتی متر

آیا بارش تگرگ قابل پیش‌بینی است؟

بله تگرگ بیشتر در روز و از ابر‌های کومولونیمبوس می‌بارد. همچنین تگرگ با استفاده از رادار قابل تشخیص است. در رادار هواشناسی، مکان‌یابی بارش، محاسبهٔ حرکت آن و تخمین نوع آن (باران، برف، تگرگ و غیره) به کار می‌رود.

تگرگ می‌تواند خسارات زیادی به محصولات کشاورزی، اتومبیل‌ها، هواپیماها، سازه‌های سقف‌شیشه‌ای و دام‌ها وارد کند. اگر تگرگ از ۱۳ میلی‌متر بزرگ‌تر می‌شود، می‌تواند به هواپیما آسیب جدی وارد کند.