در زمین دیگران خانه مکن!

در طول تاریخ، بشر سعی کرده است به شیوه‌های مختلف نشانه‌ها و یادگار‌هایی از خود ثبت و ضبط کند و به آیندگان بسپارد. گاهی هم مقصودش به یادگار گذاشتن نبوده، بلکه چیزی را برای مصرف ایجاد کرده که آن قدر مقاوم و اصیل بوده تا امروز باقی مانده است. کاغذ و سنگ و پارچه و فلز بخشی از موادی هستند که نوشته‌های بشری را به دست ما رسانده اند.

اما امروز چه؟ امروز، خلاف گذشته که عکس هایمان را روی کاغذ چاپ می‌کردیم و در آلبوم نگاه می‌داشتیم، دیگر خبری از چاپ نیست و عکس‌ها را در گوشی‌های همراه و رایانه‌ها و هارد‌ها ذخیره می‌کنیم و البته بسیاری اوقات، با یک حادثه کوچک، همگی را از کف می‌دهیم. همین اتفاق هرروز برای بسیاری از نوشته‌ها و اطلاعات ما هم روی می‌دهد.

آیا تاکنون به این اندیشیده اید که اگر فردا گوشی همراه یا رایانه تان بسوزد یا دزدیده شود، چه بر سر اطلاعاتتان می‌آید، یا -بدتر- اگر مرکز داده یکی از پیام رسان‌های داخلی و خارجی هک شود یا، براثر جنگ یا حوادث طبیعی، دچار انفجاری بشود، چه بر سر اطلاعات تولیدشده توسط انسان امروز خواهد آمد؟

امروزه، کشور‌های مختلف سعی می‌کنند اطلاعات را برروی ذخیره ساز‌های مقاوم تری حفظ کنند یا چند پشتیبان از آن‌ها را در نقاط مختلف جهان حفظ کنند تا همواره یک نمونه از اطلاعات را داشته باشند. ولی ظاهرا انسان ایرانی امروز، خلاف گذشتگان خویش، چندان در اندیشه حفظ اطلاعات فضای مجازی خود و تمدنش نیست!

در دوران همه گیری کرونا، دانشگاه فردوسی مشهد به سبب فزونی کلاس‌های مجازی ضبط شده در سامانه دروس مجازی، هر ترم، کلاس‌های ترم‌های گذشته را پاک می‌کرد تا فضای لازم برای ذخیره کلاس‌های جدید به وجود بیاید. وقتی در یکی از مهم‌ترین نهاد‌های علمی کشور چنین رفتاری می‌شود، معلوم است که در سایر حوزه‌های زیست انسان ایرانی چه اتفاقی روی می‌دهد.

در ادامه حتما بخوانید روزی که ابزار نوشتن از خود نوشتن مهم‌تر می‌شود!

 این درحالی است که در کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع رسانی کشور‌های دیگر، مانند ایالات متحده، هرآنچه در ایران و سایر کشور‌ها برروی درگاه‌های اطلاعاتی قرار می‌گیرد، ذخیره می‌شود؛ همچنین، آنچه کتابخانه‌های مختلف آمریکا دیجیتال می‌کنند، در درگاه آرشیو قرار می‌گیرد تا در کتابخانه دیگری دیجیتال نشود و در وقت و هزینه صرفه جویی شود.

اگر همچنان در اندیشه ذخیره سازی و حفظ تولیدات و داشته‌های فرهنگ و تمدن ایرانی نباشیم، دست فرزندان این سرزمین خالی خواهد بود و آن‌ها برای دسترسی به میراث پدرانشان باید دست به سوی دیگران دراز کنند، چراکه ما در زمین دیگران خانه ساخته ایم.

در زمین دیگران خانه مکن
کار خود کن کار بیگانه مکن (مولوی)