هم‌صدایی فرهنگی در تخت جمشید | اجرای ویژه ارکستر ارمنستانی در ایران تیزر فیلم «تابستانی که برف آمد» منتشر شد + فیلم فیلم بهرام بیضایی از جشنواره ونیز جایزه گرفت + اسامی برگزیدگان واکنش تند دختر مایکل جکسون به فیلمی درباره پدرش هفته پرستاره «سینما افق» | از فیلم‌های تاریخی تا فیلم‌های دفاع مقدسی واکنش تند خوانندگان پاپ به اجرای موسیقی در زاینده‌رود + تصاویر پایان فیلمبرداری «نیم‌شب»، تازه‌ترین پروژه مهدویان + عکس انیمیشن‌ها و فیلم‌های سینمایی این هفته شبکه کودک و امید (۱۵ شهریور ۱۴۰۴) + زمان پخش «سرنخ» متفاوت‌تر از همیشه روی آنتن می‌رود + زمان پخش سریال «دستچین» به آنتن شبکه دو رسید + خلاصه داستان و زمان پخش فراخوان جشنواره جهانی فیلم فجر منتشر شد فصل جدید برنامه «دونقطه»، با حضور چهره‌های مطرح | «فصلِ ایران» به‌زودی روی آنتن می‌رود آمار فروش سینما‌های خراسان‌رضوی در هفته گذشته (۱۵ شهریور ۱۴۰۴) آیا شیاطین فیلم «احضار: آخرین مناسک» واقعی هستند؟ تاریخ مصور آرامگاه فردوسی | نگاهی به کتاب «سراینده کاخ نظم بلند» که به تازگی شهرداری مشهد آن را منتشر کرده است آخرین فرزند همینگوی در ۹۷ سالگی درگذشت + عکس صفحه نخست روزنامه‌های کشور - شنبه ۱۵ شهریور ۱۴۰۴ آمار فروش نمایش‌های روی صحنه تئاتر در مشهد طی هفته گذشته (۱۵ شهریور ۱۴۰۴) مدیرعامل خانه سینما: کارت گرفتن وزارت ارشاد برای «پیر پسر» و «همایون» افتخار است
سرخط خبرها

اشعار رودکی در دهان موش‌ها

  • کد خبر: ۲۴۱۳۰۷
  • ۰۶ مرداد ۱۴۰۳ - ۱۱:۱۶
اشعار رودکی در دهان موش‌ها
شاید برایتان سؤال باشد که چرا از صدهزار بیت رودکی برای ما چیزی نزدیک به هزار بیت مانده یا چرا از سی جلد «تاریخ بیهقی» تقریبا هفت جلد آن باقی است.

شاید برایتان سؤال باشد که چرا از صدهزار بیت رودکی برای ما چیزی نزدیک به هزار بیت مانده یا چرا از سی جلد «تاریخ بیهقی» تقریبا هفت جلد آن باقی است. چرا قدیم‌ترین نسخه خطی «تاریخ بیهقی» از قرن دهم است یا قدیم‌ترین نسخه‌های دیوان عنصری و فرخی و منوچهری متعلق به آخر قرن دهم اند.

پاسخ این همه بازمی گردد به چند عامل فرهنگی که یکی از آن‌ها تداوم برپایی کتابخانه است. کتابخانه‌های ایران یا متعلق به خانقاه‌ها بوده اند یا مساجد و حرم ها؛ کتابخانه‌های شخصی مانند کتابخانه سید رضی و سید بن طاووس و صدرالدین قونوی و فرهادمیرزای معتمدالدوله هم داشته ایم. اما بیشترین کتاب‌ها در اختیار حکام و پادشاهانی بوده که به کتاب علاقه‌مند بوده اند یا به داشتن آن مباهات می‌کرده اند.

از کتاب دوست‌ترین حاکمان و شاهان ایران می‌توان به خواجه رشید الدین فضل ا... همدانی، شاهرخ و بایسنغر و ابراهیم سلطان و اسکندر سلطان تیموری، شاه اسماعیل و شاه طهماسب صفوی و ابراهیم میرزا و بهرام میرزای صفوی، و ناصر الدین شاه قاجار اشاره کرد. مُهر‌ها و رسم خزانه‌های این افراد بر کتاب‌ها خود حکایتگر اهمیتی است که ایشان به کتاب می‌داده اند.

شاه عباس صفوی بسیاری از کتاب‌هایی را که به او اهدا شده بود یا از کتابخانه‌های پدرانش به او ارث رسیده بود، دو دسته کرده است؛ دسته‌ای قرآن هاست که با وقف نامه‌ای به قلم شیخ بهایی به آستان قدس رضوی اهدا شده و دسته‌ای دیگر نسخه‌های دیوان‌ها و کتب طبی و نجومی و ریاضی است که خود او وقف کتابخانه آستانه شیخ صفی الدین اردبیلی کرده است. بر بالای بسیاری از اوراق کتب این کتابخانه، مُهر مدوری است به مضمون «وقف آستانه صَفیه صفویه».

سرگذشت این کتابخانه بسیار غم انگیز است، به نحوی که می‌توان آن را ازجمله بزرگ‌ترین آسیب‌های فرهنگ ایرانی در طول تاریخ خود دانست. این کتابخانه در حملات عثمانی‌ها بار‌ها تاراج شده است. امروز، بسیاری از کتاب‌های این کتابخانه را در دو کتابخانه کاخ توپقاپوسرای و مجموعه حکیم اغلو در استانبول می‌بینیم. 

اما این کتابخانه یک بار دیگر هم در دوره قاجار به تاراج رفته است: زمانی که روس‌ها به ایران هجوم آوردند، بسیاری از اشیای عتیقه و کتب این کتابخانه را غارت کردند. این بخش از کتاب‌ها امروز در کتابخانه سالتیکوف شچدرین روسیه در سن پترزبورگ است. بقیه آنچه را تا دوره پهلوی باقی مانده بود هم به موزه ملی ایران در تهران منتقل کردند، و به این صورت پرونده نفیس‌ترین و عظیم‌ترین مجموعه سلطنتی نسخه‌های خطی ایران بسته شد!

اما میراث زبان فارسی فقط به دست بشر غارت نشده، بلکه گاه خورده شده است! بله، این میراث هنوز هم در هند درحال خورده شدن است؛ در کتابخانه‌هایی که وضع بسیار بدی دارند و همیشه در معرض حشرات کتاب دوست و موش‌ها و سایر جانوران هستند.‌ای بسا بخشی از اشعار رودکی یا قسمتی از «تاریخ بیهقی» که خود را نفس زنان تا امروز رسانده اند، اکنون در دهان موشی قرار دارند و ما نسبت به آن‌ها بی اعتناییم!

گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
آخرین اخبار پربازدیدها چند رسانه ای عکس
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->