یکی از شگفتیهای آفرینش است. این سیاره منظومه شمسی، از آن رو با دیگر سیارهها فرق دارد که در جوّ آن اکسیژن هست و درنتیجه، زیستن در آن امکانپذیر شده است.
با آغاز عصر ماشین و پیشرفتهای صنعتی و علمی و رشد روزافزون علمگرایی، راه تسلط انسان بر آرزوی دیرینهاش، یعنی تسلط بر طبیعت تا اندازه زیادی هموار شد، اما خودخواهیها و سودجوییهای انسان اندیشه سیطره و آگاهی بیشتر او از جهان اطرافش را به صحنه کارزاری نابرابر میان او و طبیعت تبدیل کرده است.
تقریباً چند دهه است که زنگهای خطر برای زمین به صدا درآمده است. روزی نیست که خبرها و گزارشهایی از سراسر جهان مخابره نشود و بیانگر نگرانی عمیق کارشناسان از تخریب محیط زیست و به خطر افتادن زندگی بر روی کره زمین نباشد. روز زمین پاک، یکی از این زنگهای خطر است که در همه جای دنیا شنیده میشود. جان کانل، نامگذار روز زمین، علت نامگذاری ۲۱ مارس به عنوان «روز زمین» را شکرگزاری و جشنی میداند برای اینکه بیندیشیم و تعهدات خود را برای مراقبت و حفاظت از زمین، هر چه بهتر و بیشتر به اجرا درآوریم.
امروزه با پیشرفت هر چه بیشتر صنعت و فناوری، زمین و زیست در آن با دشواریهای روزافزونی روبهرو میشود. همراه با عصر محصولات الکترونیکی دیجیتال و روند سریع تغییرات در این حوزه، شرکتهای تولیدکننده برای حفظ برتری تجاری خود و افزایش سودآوری، به تولید انواع کالاهای خوش آب و رنگ و روزآمد، با موادی شیک و پرزرق و برق و در عین حال شکننده، با بهرهگیری از مواد ارزانقیمت روی آوردهاند. بدین ترتیب، باوجود محصولات الکترونیکی دهههای پیشین که با عمری طولانی، قطعات یدکی و ضمانت تعمیر به مشتری همراه بودند، امروز شاهد موجی از انواع کالاهای با عمر کمتر از شش ماه هستیم که بهزودی از رده خارج و به زبالهدانی انداخته میشوند. اما نکته حائز اهمیت این است که این کالاها دارای مقادیر فراوانی از انواع فلزهای سمی و مهلک نظیر سرب، کادمیوم، جیوه، کرومیوم و باریوم هستند که به دلیل نبود قوانین مربوط به بازیافت این محصولات، عمدتاً روانه آب و خاک و طبیعت میشوند؛ بنابراین باید این زبالههای عصر مدرن را بمب ساعتی در حال انفجار دنیای امروز دانست.
اهمیت زمین پاک در اسلام
در قرآن کریم، بارها از زمین، آفرینش آن، نقشهای این نعمت بزرگ الهی و نعمتهای پیدا و ناپیدای آن سخن به میان آمده است.
«اَللهُ الّذی جَعَلَ لَکُمُ الاَرضَ قراراً؛ خداوند همان است که زمین را آسایشگاه شما قرار داد.»
امام علی (ع) در بیانی شیوا و نگاهی ژرف و زیباشناسانه، زمین و نعمتهای آن را چنین توصیف میکند: «پس زمین بهوسیله باغهای زیبا، همگان را به سرور و شادی دعوت کرده. با لباس نازک گلبرگها که بر خود پوشیده، هر بینندهای را به شگفتی واداشت و با زینت و زیوری که از گلوبند گلهای گوناگون، فخرکنان، خود را آراست، هر بیننده را به وجد آورد که فرآوردههای نباتی را، توشه و غذای انسان و روزی حیوانات قرار داد. در گوشه و کنار آن درههای عمیق آفرید و راهها و نشانهها برای آنان که بخواهند از جادههای وسیع آن عبور کنند تعیین کرد.»
عمل پیامبر و دستورهای آن حضرت در جنگها برای پرهیز از تخریب محیط زیست به سپاهیان اسلام نیز حکایت از اهمیت حفظ محیط زیست در اسلام دارد و میتواند الگویی برای زمانه ما باشد.