امام‌الرحمه، سبط اکبر، امام حسن(ع)

پانزدهم رمضان‌مبارک مصادف با زادروز امــــام‌الرحـــمه، حســـن‌المــجتبی(ع) اســـت؛ دومین امام شیعیان، امامی که در دوران شکل‌گیری نظام اســـــلامی در عصـر پیامبر(ص) متولد شد و در شرایط ناگوار حاکمیت معاویه به‌شهادت رسید. وی در سومین سال هجرت متولد شد و در حدود 7سال با جد خود نبی‌اکرم(ص) زندگی کرد. نام امام حسن مجتبی(ع) توسط حضرت رسول(ص) نهاده شد؛ نامی که مردم جزیره‌العرب پیش از آن با این نام آشنا نبودند و به‌روایتی از نام‌های بهشتی است.
او امام دوم شیعیان و جد مادری سلسله امامان شیعه دوازده‌امامی، از امام باقر(ع) تا حضرت حجت‌بن‌الحسن(عج) به‌شمار می‌رود. گفته می‌شود رسول‌اکرم(ص) با تولد این سبط اکبر و امام حسین(ع) سنت‌های اسلامی را به‌شکل نهادینه درآورد و از نام‌گذاری گرفته تا سایر سنت‌های تربیتی و آموزشی و خانوادگی و انتخاب کنیه، روش‌های اسلامی را به صحابه و عموم مسلمانان آموخت.
امام حسن(ع) نیکوخصال‌ترین و شبیه‌ترین فرد به رسول خدا(ص) بود. دامنه شخصیت بی‌مانند سبط اکبر پیامبر(ص) آن‌قدر وسیع است که آثار و نشانه‌های آن در تمام کتاب‌های حدیث و تراجم سیره و تاریخ به‌چشم می‌خورد. امام حسن(ع) یکی از پنج‌تن آل‌عبا و اهل‌بیت پیامبر(ص) حاضر در جریان مباهله است و گفته می‌شود آیات تطهیر، ذوی‌القربی و اولی‌الامر در شأن این امام و ائمه‌اطهار(ع) نازل شده است.
از لحاظ شرافت و نسب خانوادگی، در فضیلت امام حسن(ع) همین بس که جد ارجمندش رسول خدا(ص)، خاتم‌الانبیا و جده بزرگوارش حضرت خدیجه و پدرش امام علی‌بن‌ابی‌طالب‌(ع) و مادرش حضرت فاطمه(س) سیده‌نسا‌ءالعالمین است؛ ضمن اینکه اجدادش همگی از بزرگان بوده‌اند.
از لحاظ شخصیت انسانی امام حسن(ع) از برترین مردم زمان خود بود و تقوا و زهد بی‌مانندی داشت؛ از برگزاری حج گرفته تا کمک به یتیمان و ابنا‌ءالسبیل و درماندگان از کردارهای همیشه ایشان و شجاعت، شهامت، کرم، سخاوت، تواضع و فروتنی از صفات بارز ایشان محسوب می‌شد. گفته می‌شود با همه گستاخی‌های معاویه، هیچ‌گاه امام حسن(ع) به بیان سخنان نادرست در حق وی متوسل نشد.
در تاریخ آمده است که از نسل امام حسن(ع) شخصیت‌های علوی و سادات‌حسنی زیادی ظهور کرده‌اند که همگی از انقلابیون و مبارزان دینی عصر اموی و عباسی بوده‌اند و اغلب آن‌ها در راه آزادی انسان‌ها و ایجاد فرهنگ دینی به‌شهادت رسیده‌اند.
کارنامه امام حسن(ع) مملو از خدمات انسانی به نسل بشر است و ایشان قران را به‌احسن‌وجه برای شیعیان تفسیر می‌کرد. امام حسن(ع) در عصر خلافت پدرش حضرت امیرالمؤمنین(ع) مجاهدت فراوانی به‌خرج داد. شرکت در 3جنگ مهم در مقابل ناکثین و قاسطین و مارقین از حوادث دوران خلافت حضرت علی(ع) بود. با شهادت امیرالمؤمنین، امام حسن(ع) برای مدت کوتاهی خلافت مسلمین را در اختیار گرفت، اما با دسیسه‌های معاویه و سست‌عنصری یاران و برای حفظ خون مسلمین و سلامت جان شیعیان، خلافت را به وی واگذار و از کوفه به مدینه بازگشت. هرچند که امامت ایشان بر مسلمین باقی بود.
تنگ‌کردن عرصه زندگی و دسیسه‌های بنی‌امیه علیه شیعیان و علی‌الخصوص امام حسن(ع)، سر انجام منجر به نفوذ دشمنان در خانه آن حضرت شد؛ به‌نحوی‌که جعده دختر اشعث‌بن‌قیس‌کندی، یکی از زنان ایشان را برای شهادت امام(ع) فریب دادند و امام حسن(ع) را درحالی‌که ۴۸ یا ۴۹ساله بود، در مدینه و در نهایت مظلومیت به‌شهادت رساندند.