لاله سادات کوثری/شهرآرانیوز- «چرا طرح تفصیلی مناطق شهری مشهد تصویب نمیشود؟»، «ضربالاجل تهیه طرح جامع مشهد»، «طرح تفصیلی مشهد در تهران معطل تصویب!» این جملات عباراتی است که بارها و بارها با آن روبهرو شدهایم، دیدهایم یا شنیدهایم و واقعیت ماجرا هم اینجاست که شهر مشهد هنوز در اجرای طرح جامع و تهیه طرح تفصیلی با مشکلات عدیدهای روبهروست که سهم زیادی از این مشکلات در پیچوخم پروسههای اداری پایتخت است.
آذرماه سال ۹۶ بود که طرح جامع مشهد سرانجام بعد کلی کشوقوس رونمایی شد و به دستگاهها نیز ابلاغ شد. با این حال نواقص موجود در این طرح، مانعی برای اجرای آن بود. تهیه طرحهای تفصیلی و تدوین اسناد بلندمرتبهسازی، پهنهبندی و حریم شهر، همچنین تهیه سند تراز مالی فیزیکی طرح، الزامات شورای عالی معماری و شهرسازی برای اجرا شدن طرح جامع بود.
این موضوع باعث شد تا در همان سال ادارهکل راهوشهرسازی برای رسیدن این طرح به نتیجه نهایی مشاور بگیرد؛ اما در همان زمان معاون شهرسازی و معماری شهرداری مشهد دراینباره اظهار بیاطلاعی کرد و گفت: همانقدر که در تهیه طرح جامع ضرورت دارد که مشاور باشد، در ادامه و اجرای آن هم این ضرورت وجود دارد.
محمدرضا حسیننژاد با بیان اینکه تاکنون طرحهای تفصیلی نبوده و بر اساس طرحهای قبلی در شهر عمل میشده است، افزود: برای ادامه راه مشاور لازم است و باید این مشاور تا تکمیل طرح جامع حضور داشته باشد.
رشد ناموزون شهر بدون طرح تفصیلی
نایب رئیس شورای اسلامی شهر مشهد نیز اردیبهشت ماه امسال در گفتگو با ایسنا با بیان اینکه «مبنای توسعه شهرها، طرح جامع و تفصیلی است»، گفت: اگر شهر بدون طرح جامع و تفصیلی اداره شود، رشد شهر ناموزون میشود.
حمیدرضا موحدیزاده افزود: در طول فعالیت خود در شورای اسلامی شهر مشهد بهدلیل اینکه تصمیم گیری درخصوص طرح تفصیلی و جامع در مرکز کشور انجام میشود، موفق نشدیم این طرح را به تصویب نهایی برسانیم و اجرا کنیم. هنوز هم طرح تفصیلی ما در مناطق شهری تصویب نشده است.
وی ادامه داد: با شورای اسلامی شهر مشهد همکاری لازم صورت نمیگیرد. اختلاف نظرها در این طرحها گاهی بسیار متعدد است. براساس قانون، شهرداری باید طرح تفصیلی و جامع شهر را تهیه و شورای اسلامی آن شهر تصویب کند. تنها قیدی که در این قانون وجود دارد این است که برای تأیید نهایی، این طرح باید در شورای عالی شهرسازی و معماری بررسی شود.
وی افزود: تأیید نهایی نباید ماهیت تدوین و تصویب شورای اسلامی شهر را تغییر دهد. ما به مردم قول دادیم شهر را با طرح جامع و تفصیلی جلو خواهیم برد، اما ناچار شدیم به روال سالهای قبل جلو ببریم. امیدوارم این مسئله در مدت باقیمانده از شورای پنجم یا در دورههای بعدی شورا حل شود.
مشهد دارای طرح تفصیلی میشود
دراینباره معاون شهرسازی و معماری شهرداری مشهد گفت: برای تهیه طرح تفصیلی شهر مشهد را به ۷ پهنه تقسیم کردهایم و این ۷ پهنه قرار است دارای طرح تفصیلی شود.
محمدرضا حسیننژاد با بیان این خبر افزود: بر این اساس شهر مشهد به ۷ حوزه میانی (بافت اطراف حرم)، غربی، شرقی، شمال غربی و شمال شرقی، جنوب غربی و جنوب شرقی تقسیم شده است.
وی با بیان اینکه همه این حوزهها در محور حاشیهنشینی نیستند، افزود: در این ۷ پهنه فقط حوزه شمال غرب و شمال شرق منعطف به مناطق حاشیهنشین شهر است.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری مشهد با بیان اینکه تهیه طرحهای تفصیلی خود یک سند جامع بر اساس طرح جامع هستند، گفت: برایناساس آن نقاطی که در داخل محدوده (طرح تفصیلی) هستند، مثل یک نقطه شهری شهرداری، برای آنها برنامه تعریف خواهد شد.
وی ادامه داد: این برنامهها عمدتا برنامههای کالبدی هستند و تأمین سرانههای بهداشتی، فضای سبز و آموزش جزو آن قرار میگیرد، اما حاشیهنشینی مشکلاتش عمیقتر از این موضوعهاست و تنها به موضوع کالبد برنمی گردد و مباحثی مانند اشتغال و امنیت و... را نیز در خود جا میدهد.
وی با اشاره به این مهم که تمام این مسائل باید در ستاد توانمندسازی در محورحاشیهنشینی دنبال شود، افزود: شورا و شهرداری بهدنبال پیگیری موضوعات این حوزه هستند و دراینباره کمیسیونی بهعنوان کمیسیون مناطق پیرامونی شهر در شورا وجود دارد.
یکپنجم جمعیت مشهد حاشیهنشیناند
وی افزود: در حاشیه شهر مشهد ۸ پهنه با ۶۴ محله وجود دارد و مساحت کل بافت حاشیهنشین بیش از ۴۰۰۰ هکتار است. اگر این مساحت را با مجموع ۲۰۰۰ هکتار بافت فرسوده شهر تجمیع کنیم، درمجموع کل بافت ناکارآمد و حاشیهنشن ۶۰۰۰ هکتار میشود.
وی افزود: اگرشهر مشهد ۳۰ هزار هکتار وسعت داشته باشد، میتوان نتیجه گرفت یکپنجم جمعیت مشهد در بافتهای فرسود و ناکارآمد ساکن هستند.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری مشهد افزود: ۷ پهنه در شهر مشهد برای طرح تفصیلی تعریف کردیم. امسال طرح این ۷ پهنه را به کمیسیون ماده ۵ میرسانیم. این طرحها در کمیسیون بررسی میشود، اگر مشکلی نداشت، ابلاغ میشود و اگر اصلاحات نیاز داشت، دوباره به مشاور بازگردانده میشود.
پایان یک پرونده ۱۳ ساله
در ادامه این موضوع، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر مشهد نیز گفت: بعد ابلاغ طرح جامع از شهرداری خواسته شد تا طرحهای تفصیلی را به شورای شهر ارسال کند.
محمدهادی مهدینیا افزود: اگر تهیه طرح ۷ پهنه شهر مشهد امسال محقق شود، پرونده ۱۳ ساله طرحهای شهری، از جمله جامع و تفصیلی در سال جاری بسته میشود.
وی افزود: شورای شهر همواره موضوع تقید به قانونگرایی اسناد توسعه شهر را مدنظر قرار داده و پای آن هم ایستاده است. برای برنامه زمانبندی بارها تأکید کردیم و سرانجام شهرداری مشهد برنامه ارسال طرحهای تفصیلی پهنههای هفتگانه شهر را به شورا ارائه کرده است.
وی گفت: از همین ماه شورا آمادگی دارد که طرح هر حوزه را در مدت یک ماه تعیین تکلیف کند و سپس به کمیسیون ماده ۵ بفرستد.
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر مشهد افزود: از خردادماه، هر ماه میتوانیم یک پهنه را بررسی کنیم و اگر کار بر همین منوال پیش برود تا پایان سال میتوانیم طرح تفصیلی را به نتیجه برسانیم.
وی با بیان اینکه طرح تفصیلی ۳ فرایند دارد، بیان کرد: یکی تحویلگیری بوده که شهرداری بهعنوان کارفرما انجام میدهد. فرایند دوم تأیید است که طبق تبصره ۳۴ ماده ۸۰ قانون تشکیل شوراها، شوراهای شهر تأیید میکنند. فرایند سوم تصویب مرجع قانونی یعنی کمیسیون ماده ۵ است و این کمیسیون طرحها را تصویب میکند. امیدواریم شهرداری در ۷ ماه آینده، ۷ حوزه را تأیید و به ما ارسال کند.