ناآگاهی مردم از قوانین ساخت‌وساز در مشهد

محبوبه فرامرزی/شهرآرانیوز - زهرا صحرایی تنها معاون زن شهرداری منطقه ۲ است. تعداد مدیران زن در شهرداری به تعداد انگشتان یک دست هم نمی‌رسد، اما صحرایی ۳ سال رئیس شهرسازی منطقه ۲ و از سال گذشته در سمت معاون شهرسازی و معماری در این منطقه مشغول به کار است. طی مدتی که وی را در این کسوت دیده‌ایم او را فردی جدی و خستگی‌ناپذیر یافتیم. داد و بیداد‌های ارباب رجوع‌ها را با آرامش از سر می‌گذراند و هرگز ندیدیم صحرایی با صدای بلند با ارباب رجوع‌های شاکی‌اش برخورد کند.

 

در این گفت‌وگو زهرا صحرایی که متولد ۱۳۵۶ است برایمان از حیطه کارش می‌گوید. او در ابتدای گفت‌وگو جمله‌ای را از استادانش نقل قول می‌کند که شهر موجودی زنده است و مدام در حال رشد و گسترش. پس هر جا که حرف از شهر باشد معاونت وی درگیر کار است. ارباب رجوع‌های صحرایی از هر طیف و فرهنگی هستند زیرا وی در توضیح این موضوع می‌گوید: بعضی از مراجعان از فرامرز و جانباز به ما مراجعه می‌کنند و برخی از انتهای زرکش. بعضی به دنبال به‌روزترین معماری هستند و بعضی‌ها فقط سقفی روی سر می‌خواهند و چیزی از استاندارد‌های ساخت‌وساز نمی‌دانند.

آنچه که صحرایی از آن به عنوان مشکل عمده حوزه شهرسازی ذکر می‌کند ناآگاهی مردم از قوانین این حوزه است: «بسیاری از افرادی که به ما مراجعه می‌کنند در سبد خرید مسکن هزینه‌ای را برای دریافت پروانه از شهرداری در نظر نگرفته‌اند. تنها هزینه زمین و مصالح ساختمانی را حساب کرده‌اند. این افراد وقتی با مشکل مواجه می‌شوند به ما مراجعه می‌کنند.»
به گفته معاون شهرسازی و معماری شهرداری منطقه ۲ مشهد ۹۰ درصد مراجعه‌کنندگان برای گرفتن مجوز‌ها هزینه‌ای را در نظر نگرفته‌اند و شرکت‌های خدماتی نیز با همین مشکل مواجه هستند.
وی شهرداری را مجری قوانین می‌دانند نه طراح آن و می‌گوید: ما در شهرداری تنها به قوانین عمل می‌کنیم جای دیگری طرح‌ها و برنامه‌ها تصویب می‌شود گاهی مردم از ما انتظار دیگری دارند که این امکان‌پذیر نیست.

 
صحرایی ادامه می‌دهد: مشکل اینجاست که یا مردم اطلاعی از ضوابط و قوانین ندارند یا اگر دارند تعهدی به آن احساس نمی‌کنند. وقتی مجبور می‌شوند به ما مراجعه کنند که کار از کار گذشته و ما نمی‌توانیم آن‌طور که باید کمکشان کنیم.

 

مثلا خانه درگیر آب‌گرفتگی می‌شود یا ساختمان استحکام ندارد و برای همسایه‌ها خطر ایجاد می‌کند، در این موارد همسایه‌ها به شهرداری مراجعه می‌کنند و از سازنده ساختمان خطرآفرین شکایت می‌کنند. این در حالی است که اگر پیش از ساخت بنا به دنبال گرفتن پروانه ساخت و مهندس ناظر بودند این مشکلات ایجاد نمی‌شد.

وی تعداد این موارد را زیاد ذکر می‌کند و می‌گوید: متأسفانه تعداد بنا‌های غیراستاندارد کم نیست. این تخلفات ساختمانی هم وقت و هم انرژی زیادی می‌گیرد در این مواقع ما سازنده را به امور مهندسان ناظر و کمیسیون ماده صد می‌فرستیم، چون کار دیگری از ما برنمی‌آید در حالی که اگر پیش از ساخت به ما مراجعه می‌کردند موضوع فرق می‌کرد. مثلا ارباب رجوع می‌گوید در فلان خیابان می‌خواهد زمین بخرد ما راهنمایی‌اش می‌کنیم که دو کوچه بالاتر بخرد، چون طرح دارد و ساخت‌وساز برایش راحت‌تر است.

صحرایی گرفتن پروانه برای ساخت را به خرید بلیت برای سوار شدن به قطار توصیف می‌کند و می‌گوید: بعضی‌ها خودشان از قوانین مطلع هستند و به دنبال دریافت پروانه و پایانکار می‌آیند، اما بعضی که بیشتر بنیه مالی ضعیفی دارند تنها به ساخت سقفی بالای سرشان فکر می‌کنند.

معاون شهرسازی و معماری شهرداری منطقه ۲ مشهد در ادامه این‌طور توضیح می‌دهد: معمولا ساختمان‌ها یا بدون مجوز یا خلاف یا مازاد ساخته می‌شوند. وقتی ساختمانی طبقه مازاد دارد آن هم در محله‌ای که زیرساخت‌های آن محدود است ماحصلش می‌شود قطعی آب، فشار کم گاز و ... در نتیجه همین کنده‌کاری‌های گاه و بیگاه شرکت‌های خدماتی مانند آب و گاز که می‌خواهند زیرساخت‌هایشان را متناسب با ساکنان هر محله گسترش دهند حاصل می‌شود.

به گفته صحرایی نبود جای پارک مشکل دیگری است که کمیسیون ماده صد اصلا از آن نمی‌گذرد: «خودتان شاهدید که حتی در خیابان‌های فرعی هم جا برای پارک خودرو نیست این فقط دلیلش ساخت طبقات مازاد بدون در نظر گرفتن جای پارک است، موضوعی که جای بخشش ندارد. مالک مجبور است با این هزینه‌های بالای ساخت و ساز و مصالح طبقه مازادش را تخریب کند. این یعنی باز مردم هستند که متضرر می‌شوند پس کار ساخت‌وساز از ابتدا باید طبق اصول و با دریافت مجوز‌ها باشد تا سازنده با مشکل مواجه نشود.»