رابطه میان انسان، طبیعت و معماری در طول تاریخ متاثر از هم و در ارتباط با یکدیگر بوده است و با وجود آنکه گاها فاصله زیادی میان علوم مربوط انسانی و اجتماعی با علم معماری به نظر میرسد، اما این علوم ارتباط گستردهای با یکدیگر دارند.
واسطه میان انسان و طبیعت پیرامونش معماری است و از این رو سازگاری هنر معماری متناسب با بستر زندگی انسانها و روحیات آنها عنصریست که میتواند به مفهومی با عنوان معماری پایدار بیانجامد. این مفهوم در روزگار کنونی برخلاف گذشته به میزان کافی محقق نمیشود و باید گفت ابنیه و معماری اعصار گذشته سازگاری بیشتری با شرایط زندگی افراد داشته و آسیبهای کمتری به محیط زیست وارد میکرده است. علاوه بر موضوعات مربوط به جهانی شدن پیشرفت تکنولوژی و توهم بشریت از اتمام ناپذیری منابع منجر به بی توجهی به معماری هر منطقه با توجه به اقلیم مورد نظر شد.
توسعه پایدار مفهوم قابل توجهی است که در سالهای اخیر تمامی حوزهها را در برگرفته و در حوزه معماری نیز قابل توجه است به همین دلیل اهمیت دادن به مفهوم معماری پایدار علاوه بر کاهش آسیب و تخریبهایی که به محیط زیست وارد میشود، خواهد توانست از نظر روانی و جسمی شرایط بهتری را برای افراد نیز مهیا کند و حافظ منافع نسلهای بعدی باشد. در این نوع از معماری توجه به کمترین بهره گیری از منابع طبیعی نیز مورد توجه است.
در گذشته معماری ابنیه به گونهای بود که خود این ابنیه به نوعی بخشی از طبیعت میشد. در آن زمان نه تنها مصالح استفاده شده در ساختمانها از منابع در دسترس بود بلکه حتی شیب و زوایه ساخت بناها نیز بسته به میزان تابش خورشید تعیین میشد.
نمونههای فراوانی از ساختمانهای سازگار با طبیعت که از گذشته بر جای مانده امروزه در شهرهای ایران نیز قابل مشاهده است که میتوان بناهای شهر یزد را به عنوان مثالی واضح در نظر گرفت. ساختمانهای این شهر تاریخی به نوعی طراحی شده اند که در هوای گرم و خشک آن منطقه با کمترین مصرف انرژی مناسبترین شرایط آب وهوایی ممکن را ایجاد کنند. احداث مسکنهای یخی در جامعه اسکیمویی نیز نمونهای جهانی و تاریخی در این حوزه است.
از این رو معماری پایدار ترکیبی چند ارزشی از زیبایی شناسی، جامعه، محیط و سیاست است که در آن به وجوهی از جمله مقاومت، پایداری و سازگاری تاکید میشود؛ بنابراین معماری پایدار دارای اصولی است که نخست حفاظت از انرژی، بهره گیری از اقلیم، کاهش استفاده ازمنابع جدید، احترام به انسانها به عنوان کاربران این سازه ها، احترام به زمین و کل گرایی از این جمله اند.
احترام به کاربران و انسانها در معماری پایدار وجه مهمی است که طی آن میبایست سلامت جسمی و روانی افراد مورد توجه قرار گیرد. شکل گیری بناهایی که از نظر منظر و سازه مناسب باشد میتواند به بهبود زندگی افراد و بالا بردن سطح و کیفیت زندگی برای نسلهای مختلف به عنوان هدف نهایی کمک نماید.