بیتردید پدافند عامل شهری همواره یکی از ارکان مهم حکمرانی شهری و زیرساخت توسعه پایدار برای زندگی شهرنشینی در دوران معاصر است. دراینمیان یکی از مؤلفههای مهم پایداری شهری، توزیع متوازن امکانات و خدمات و تلاش برای رفع تبعیض و بهویژه حس تبعیض در شهر است.
در دوره ششم مدیریت شهری مشهد با ریلگذاری اجرای پروژههای زودبازده، تلاش کردیم تا گام بلندی در این مسیر برداریم. در این پروژهها به توسعه بسترهای عمرانی، خدماتی، فرهنگی و اجتماعی، توجه ویژه شده است؛ توجهی که با راهبرد و خواست مستقیم مردم و با محوریت شوراهای اجتماعی محلات هدف بازآفرینی عملیاتی میشود.
به لطف ایزد منان، تاکنون و در اجرای سه مرحله از پروژههای زودبازده، بالغ بر ۳ هزارمیلیارد تومان اعتبار نقد به این پروژهها تخصیص یافته و پیشرفت مجموع پروژهها تا مرحله دوم، بیش از ۹۰درصد است. این موارد پرشمار در مقیاس خرد و محلی شامل جمعآوری آبهای سطحی، آسفالت، بازگشایی معابر، پیادهروسازی، زمینهای ورزشی و چمن مصنوعی، مراکز رشد و کارآفرینی، بوستانهای محلی، بهسازی مساجد، پاتوقهای محلی و... است؛ اما اجرای این پروژهها باعث شده تا بهمرورزمان جنس پروژهها از کالبدی به کارکردی تغییر کند و این مهم نشان میدهد که نیازهای اولیه بیشتر محلات هدف در شهر مشهد موردتوجه و اجابت قرار گرفته است.
این امر منجر به این شده تا شاهد ارتقای نگاه شهروندان از نیازهای کالبدی و فیزیکی (توسعه کالبدی) محلات بهسمت نیازهای فرهنگی، اجتماعی و انسانی (توسعه انسانی) باشیم. با یک حسابوکتاب ساده میتوان متوجه شد که اجرای این پروژهها مهمترین دستاورد دوره ششم مدیریت شهری است.
اگر به گوشهوکنار محلات هدف نگاهی بیندازیم، بهخوبی میتوان فهمید که چهره بیشتر معابر اصلی و بسیاری از معابر فرعی جنوب شرق تا شمال غرب شهر (موسوم به حاشیه شهر) از عموم معابر اصلی محدودههای مرکزی و غربی آن بهتر و زیبندهتر شده است؛ اما از آن مهمتر، میزان مشارکت مردم در مدیریت شهر و رویدادهای ملی مثل انتخابات، تعداد جوانان دغدغهمند و پیگیر امور محلی از دستگاههای اجرایی، تعداد رسانههای شهری، همراهی و همکاری مردم در تحقق اسناد توسعه محلات و دهها شاخص مستقیم و غیرمستقیم توسعه انسانی این مناطق بهمراتب بهتر از کل شهر است؛ بنابراین این دوره مدیریت شهری، علاوه بر دستاوردهای بینظیری مثل بازگشایی پادگان، اجرا و آمادهسازی فازیک خط ۳ قطارشهری و انعقاد قرارداد خرید شصت دستگاه واگن خطیک قطارشهری، خرید بیستوپنجساله پساب مورد نیاز برای آبیاری فضای سبز شهر، بوستان هفتادوهفتهکتاری کرامت و چندین پروژه دیگر شامل معابر، تقاطعهای غیرهمسطح، ایستگاههای آتشنشانی، بوستانهای عمومی و بانوان و دهها اقدام مهم و راهبردی دیگر، یک دستاورد ویژه دارد و آن افزایش نقش و مشارکت شهروندان در مدیریت شهر بهمعنای واقعی آن است که مهمترین زیرساخت پایداری شهری و حکمرانی خوب شهری است؛ البته در حوزه پایداری و پدافند غیرعامل شهری، مشهد مشکلاتی مثل آلودگیهای غیرضروری هوا (بهویژه ناشی از نیروگاهها)، نواقص شبکه معابر شهری و فراشهری و محدودیت و آسیبپذیری ورودیهای شهر هم دارد که تنها با همافزایی و مشارکت بازیگران مختلف دخیل، از سطوح محلی تا ملی قابلرفع هستند.