«دیباچه نویسی بر مرقع» روایتی از هنر و ادبیات در قاب کتاب

به گزارش شهرآرانیوز، دیباچه‌نویسی بر مرقع یکی از سنت‌های مهم در تاریخ نگارگری و خوشنویسی ایرانی-اسلامی محسوب می‌شود. مرقع‌ها مجموعه‌ای از آثار هنری شامل نقاشی‌های مینیاتور، خوشنویسی‌ها، تذهیب‌ها و گاه اشعاری هستند که در قالب یک دفتر گردآوری شده‌اند.

دیباچه‌ای که برای یک مرقع، نوشته می‌شود، اثر را معرفی کرده و هدف از گردآوری آن را بازگو می‌کند. توضیحی درباره محتوا و ساختار و بیان ارزش هنری و تاریخی مرقع را در خود دارد و به ویژگی‌های سبکی خوشنویسان و نگارگران اشاره می‌کند.

نام خوشنویسان، نقاشان و تذهیب‌گران، تقدیم‌نامه یا سفارش دهنده اثر نیز در دیباچه درج می‌شود.

دیباچه‌ها موضوعی کمتر مورد توجه در تاریخ هنر بوده‌اند و آثار اندکی در این موضوع وجود دارد، اما فرهنگستان هنر این جای خالی را با یک اثر قابل توجه پر کرده است.

کتاب «دیباچه نویسی بر مرقع؛ نگارش تاریخ هنر در ایران قرن دهم هجری»، نوشته دیوید جی راکسبرو، با ترجمه حنیف رحیمی پردنجانی به بررسی این موضوع پرداخته است.

روکسبرا در دانشگاه ادینبورگ و کالج هنر ادینبورگ تحصیل کرد و در سال ۱۹۸۸ مدرک کارشناسی ارشد هنر‌های زیبا را در تاریخ هنر و کارگاه عملی (شامل سازه‌های فولادی جوشکاری‌شده و ریخته‌گری برنز) دریافت کرد.

سپس برای تحصیل دکتری تاریخ هنر در دانشگاه پنسیلوانیا پذیرفته شد و در سال ۱۹۹۶ مدرک خود را دریافت کرد. او از همان سال تدریس در دانشگاه هاروارد را آغاز کرد و در سال ۲۰۰۳ به سمت دانشیاری دست یافت.

روکسبرا در آثار پژوهشی خود، به موضوعات مختلفی پرداخته است، از جمله زیبایی‌شناسی و تاریخ دریافت آثار هنری، و رویکرد‌های متفاوت در مطالعه تاریخ هنر. تمرکز اصلی او بر متون مکتوب اولیه، نقاشی‌های نسخه‌های خطی، هنر کتاب‌آرایی، خوشنویسی، هنر و معماری تیموری، روابط هنری میان چین و سرزمین‌های اسلامی، سفرنامه‌ها و تاریخ گردآوری آثار، نمایشگاه‌ها و موزه‌ها بوده است. او در حال حاضر روی دو کتاب کار می‌کند: «مطالعه معماری ایران در قرون وسطی از طریق آرشیو میرون بمنت اسمیت» و «هنر و ادبیات در هرات اوایل قرن پانزدهم میلادی».

در ادامه حتما بخوانید «جین آستن» روایتی از عشق، اشتباه و هوشمندی

کتاب «دیباچه نویسی بر مرقع؛ نگارش تاریخ هنر در ایران قرن دهم هجری» در هفت فصل به تحلیل تاریخی و محتوایی دیباچه‌های مرقع در اواخر دوره تیموری و اوایل دوره صفوی پرداخته است.

این کتاب شامل فصل اول: مقدمه‌ای بر دیباچه‌ها، فصل دوم: مؤلفان و محیط زندگی و زمانه آنان، فصل سوم: انشاء و زمینه، فصل چهارم: ابعاد ادبی، فصل پنجم: هنر در تاریخ و عمل، فصل ششم: پرده‌گشای چهره تصویر: دیباچه دوست محمد بر مرقع بهرام میرزا و فصل هفتم: خاتمه به همراه یک ضمیمه با موضوع ارتباطات استاد و شاگردی و آلبوم تصاویر است.

کتاب «دیباچه نویسی بر مرقع؛ نگارش تاریخ هنر در ایران قرن دهم هجری» نوشتهٔ دیوید جی. راکسبرو و ترجمه حنیف رحیمی پردنجانی در نوبت اول تابستان ۱۴۰۳ با ۳۸۳ صفحه باز سوی انتشارات فرهنگستان هنر منتشر شد.

منبع: ایرنا