مهدی عسکری/ شهرآرانیوز - موج درخواستها برای نیامدن زائران و مسافران به مشهد، از مدتی قبل با راهاندازی انواع هشتگهای مردمی آغاز شد و خیلی زود، کار به اعلام و درخواست مسئولان نیز رسید. پیام «به مشهد سفر نکنید» اولینبار روز ۲۴اسفند و بهطوررسمی از زبان رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد اعلام شد و محمدحسین بحرینی از مردم ایران خواست باتوجهبه شیوع بیماری کرونا، از سفر به مشهد در ایام نوروز اجتناب کنند. ۱۹فروردین امسال نیز حسن جعفری، معاون سیاسی و امنیتی استاندار، با تداوم کاهش شیوع بیماری، از مردم اینگونه خواست: «همان ممنوعیتها و محدودیتهای ایام نوروز را اجرا میکنیم و خواهشی که داریم، این است که مسافران به مشهد سفر نکنند.» بااینحال، این آخرین اظهارنظر برای اقناع هموطنان در جهت پرهیز از سفر به مشهد نبود؛ اول خرداد امسال بود که دکتر حمیدرضا رحیمی، مسئول کارگروه اطلاعرسانی بیماری کرونا در دانشگاه علوم پزشکی مشهد، باتوجهبه وضعیت قرمز کرونا در مشهد اعلام کرد: «توصیه میکنیم مردم در عید فطر به مشهد سفر نکنند؛ سفر بیشتر بهمعنای بیماری بیشتر است.» این گفتهها در شرایطی بیان شد که تعداد بیماران بستریشده در مشهد رو به کاهش بود و دانشگاه علوم پزشکی در وضعیت مهار بیماری قرار داشت. این درخواستها ادامه داشت تا صبح چهارشنبه ۱۱ تیرماه که معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار خراسانرضوی اعلام کرد: «از مردم عزیز کشورمان میخواهیم که برنامه سفر خود به مشهد را به زمان دیگری موکول کنند؛ زیرا نگران جان آنها هستیم.» درخواستی که البته باتوجه به روند شتابدار شیوع کرونا و مرگومیر ناشی از آن در مشهد، باید بیشتر جدی گرفته شود.
برخورد قضایی در انتظار برپاکنندگان تجمعات غیر ضروری
در همین رابطه طبق اعلام رئیس گروه سلامت محیط دانشگاه علوم پزشکی مشهد، برخورد قضایی در انتظار برپاکنندگان تجمعهای غیرضروری در مشهد خواهد بود. آن گونه که علی اصغر حسنی به ایرنا گفته است، با برپاکنندگان تجمعات غیر ضروری مانند مراسم عروسی و ترحیم در مشهد به صورت قانونی برخورد خواهد شد و برای آنها پرونده قضایی تشکیل میشود. به گفته وی، برپایی مراسم عروسی در شهرستان طرقبه شاندیز که به لحاظ کرونا در وضعیت سفید قرار دارد، با استفاده از ۵۰ درصد ظرفیت تالارهای پذیرایی و رعایت پروتکلهای بهداشتی، مانعی ندارد. البته این آمار و اجازه این مقام مسئول میتواند زمینهای برای کوچ مراسم عروسی از مشهد به طرقبه و تکرار تجربه مشهد برای طرقبه باشد.
آمارهای نگران کننده دانشگاه
آمارهای رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد مبنی بر افزایش دوبرابری تعداد بستری شدگان در بیمارستانهای مشهد و همچنین روند صعودی مرگ و میر ناشی از ابتلا به کووید ۱۹، نشان دهنده وضعیت نگران کننده در شهر است. هر چند گفته میشود مشهد از لحاظ تختهای بیمارستان با کمبود مواجه نیست، تماسهای کادر درمان با روزنامه شهرآرا، حکایت از خستگی مفرط و کاهش توان بسیاری از پرستاران برای پاسخ گویی به تعداد زیاد بیماران کرونایی در این شهر دارد. در بسیاری از این پیام ها، پرستاران و برخی اعضای کادر درمان، از بی سرانجامی زمان پایان کرونا، استرس و نگرانی از احتمال ابتلای خود و خانواده و نیز دست و پنجه نرم کردن با مرگ میگویند؛ اینکه نمیدانند تا چه زمان کرونا ادامه خواهد داشت، اینکه چرا اصول اولیه بهداشتی توسط شهروندان رعایت نمیشود تا وضعیت مشهد به حال و روز فعلی بیفتد و به بالاترین درجه هشدار برسد. با وجود اخطارهای متعدد طی روزهای گذشته، مشاهدات میدانی خبرنگار ما حکایت از آن دارد که همچنان بخش شایان توجهی از شهروندان، پروتکلهای بهداشتی را رعایت نمیکنند و بدون ماسک و رعایت الزامات بهداشتی در محافل عمومی تردد میکنند. این وضعیت را در بخشهایی از ناوگان حمل ونقل عمومی، اعم از تاکسی، اتوبوس و قطار شهری میتوان مشاهده کرد.
با ادامه روند فعلی و افزایش نگران کننده آمار ابتلا به کرونا و فوتیهای ناشی از آن، در صورت حضور بیشتر زائران در مشهد، باز هم شاهد افزایش آمار ابتلا خواهیم بود. با این حال اگر چه در شهر در بسیاری موارد، الزامات بهداشتی رعایت نمیشود، به گفته مصطفی خاکسار قهرودی، قائم مقام تولیت آستان قدس رضوی، در بارگاه منور رضوی، همه پروتکلهای بهداشتی رعایت میشود.
الزاماتی غیرالزام آور
با اینکه طبق اعلام سازمان اتوبوس رانی مشهد، استفاده از ماسک ازسوی مسافران در پایانههای اتوبوس رانی الزامی شده است و تلاش میشود در پایانهها حتی المقدور از ورود مسافران بدون ماسک به داخل اتوبوس جلوگیری شود، مشخص نیست آیا این الزام در ایستگاههای میانی نیز رعایت میشود و راننده برای سوار نکردن مسافران بدون ماسک، اختیاری دارد یا خیر.
همین قاعده درباره تاکسیها نیز صادق است؛ در شرایطی که بسیاری از رانندگان تاکسی، گرما را بهانه نزدن ماسک اعلام میکنند، مشخص نیست الزامات جدید تا چه اندازه میتواند منجر به قانونمند شدن رانندگان تاکسی برای استفاده از ماسک شود؛ زیرا در گفتههای مسئولان این دو سازمان نیز صرفا میتوان تأکید بر رعایت موارد بهداشتی را یافت. درمقابل این اظهارات، مجتبی بهاروند، رئیس کمیسیون عمران، حمل ونقل و ترافیک شورای شهر مشهد، در گفتگو با ایسنا از احتمال کاهش ساعت خدماتدهی حمل ونقل عمومی مشهد خبر داده و گفته است: باتوجه به آلودگی زیاد مترو، نظر شخصی ام، تعطیلی مجدد قطار شهری است، اما احتمالا ساعت کاری ناوگان حمل ونقل عمومی مشهد محدود خواهد شد.
جریمه؛ احتمالا!
از فردا و طبق اعلام رئیس جمهور، استفاده از ماسک در محلهایی که تجمع وجود دارد، الزامی است. بااین حال هنوز نمیدانیم برخورد با قانون شکنان دراین زمینه چگونه خواهد بود و نمیدانیم این دستور رئیس جمهور آیا صرفا یک الزام و هشدار است یا الزامی قضایی برای متخلفان آن نیز درنظر گرفته شده است. دکتر مسعود مردانی، عضو کمیته علمی مبارزه با کرونا، دربرابر این پرسش که «برخورد قانون با کسانی که از تاریخ یادشده از ماسک استفاده نکنند چیست»، به رکنا گفته است: «احتمالا برای افراد بدون ماسک از روز ۱۵ تیرماه جریمه صادر خواهد شد.»
احتمال دورکاری برای کارمندان خاص
معاون توسعه مدیریت و منابع استانداری خراسان رضوی نیز اعلام کرده که استفاده از ماسک در محیط کار برای کارکنان و ارباب رجوع، الزامی و امکان استفاده از ظرفیت دورکاری نیز فراهم شده است. به گزارش اداره کل روابطعمومی استانداری، کوکب موسوی این خبر را هم اعلام کرد که امکان استفاده از ظرفیت دورکاری با اولویت بانوان شاغل دارای فرزند خردسال و کارکنان دارای بیماریهای خاص نیز فراهم شده و این موضوع از تاریخ ۱۴ تیرماه لازم الاجراست.
درباره وضعیت آمادگی مشهد درمقابل کرونا، مسئول کارگروه اطلاع رسانی بیماری کرونا در دانشگاه علوم پزشکی به شهرآرا این گونه گفت که میزان بستریها همچنان رو به افزایش است، اما درزمینه درمان، مشکلی وجود ندارد.
حمیدرضا رحیمی افزود: آمادگی دانشگاه علوم پزشکی و بیمارستانهای مشهد همانند فروردین، اردیبهشت و اسفند سال گذشته است و همان تعداد تخت و امکانات آماده ارائه خدمات است؛ ضمن اینکه درزمینه ظرفیت تختهای بیمارستانی، مشهد مشکلی ندارد.
وی درباره فعالیتهای احتمالی برای تولید واکسن در مشهد نیز این طور گفت: در مشهد هنوز تلاشی برای تولید واکسن انجام نشده است؛ قرار هم نیست کار ویژهای در این زمینه صورت گیرد؛ زیرا وزارت بهداشت به صورت متمرکز با همراهی معاونت علمی ریاست جمهوری و با چند تیم در انستیتو پاستور و چند تیم در خارج از آن، در حال بررسی و تحقیق برای تولید این واکسن است.
عملهای زیبایی، تعطیل
با توجه به عبور مشهد و برخی کلان شهرهای دیگر ازجمله پایتخت، از وضعیت قرمز، قاسم جان بابایی، معاون درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، اعلام کرد: با تمهیدات اندیشیده شده، قرار است از انجام جراحیهای غیرضروری به ویژه جراحیهایی که صرفا جنبه زیبایی دارد، جلوگیری شود تا ظرفیت تختهای بیمارستانی به بیماران کرونایی اختصاص یابد. طبق این دستورالعمل ابلاغی، انجام جراحیهای ترمیمی که لغو یا تأخیر آن باعث آسیب جسمی بیماران یا ناتوانی آنها میشود، بلامانع است.
نگرانی از شهری به شهری دیگر
نگرانیها درباره افزایش آمار مبتلایان و فوتیهای کرونا، هر چند روز یک بار از شهری به شهر دیگر تغییر میکند. اگر تا هفته گذشته، نگرانیها برای گناباد بیشتر بود، حالا مسلم ساقی، فرماندار کاشمر، از افزایش ۱۴ برابری آمار مبتلایان بستری شده کرونا در کاشمر خبر داده است؛ به این ترتیب میتوان گفت این شهر نیز از وضعیت قرمز کرونایی عبور کرده است.
ابتلا به کرونا؛ عبور از مرز ۱۱ میلیون نفر
با اعلام رسانههای معتبر دنیا، کرونا از مرز ۱۱ میلیون مبتلا در جهان گذشت و تا روز گذشته، ۵۲۴ هزار نفر نیز قربانی این بیماری شده اند. روز گذشته با اعلام وزارت بهداشت، ۲۵۶۶ نفر دیگر در کشور به کرونا مبتلا شدند و ۱۵۴ نفر نیز جان خود را از دست دادند. براساس همین آمارها، ۱۴ استان در وضعیت قرمز قرار دارند.