چالش‌های استارتاپ‌های شهر

شرکت نوپا، نوآفرین (یا استارتاپ) به مجموعه یا کسب وکاری می‌گویند که به تازگی و درنتیجه کارآفرینی یک یا چند فرد ایجاد شده است. این نوع شرکت‌ها بیشترشان رشد سریع و درخورتوجهی دارند و در جهت ایجاد راه حلی نوآورانه و دوام پذیر برای رفع یک نیاز، در بخشی از بازار شکل می‌گیرند.

بسته به گستره فعالیت و خاستگاه شکل گیری و تأسیس این گونه شرکت ها، توانایی عملکرد و اثرگذاری آن‌ها نیز متفاوت خواهد بود. مشهد مقدس به عنوان دومین کلان شهر فعال (بعد از پایتخت) در حوزه کسب وکار‌های نوپا، نوآفرین و نوآورانه (به ویژه با زیرساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات) به عنوان شهری پیشرو، در این عرصه فعال است. 

دیدگاه‌های نو و رویکرد‌های جدیدِ خلق ارزش در دنیا و ایجاد گروه‌های نوآورانه، زمینه‌های سرمایه گذاری را تغییر داده است و دولت‌ها و سرمایه گذار‌ها به این رویکرد جدید در کسب وکار، علاقه مندی بسیاری نشان می‌دهند، از این رو هم راستایی و هم جهتی با این تغییر راهبردی که در سراسر جهان رخ داده است، در همه شهر‌ها (خصوصا کلان شهرها) برای حرکت در جاده پیشرفت و توسعه، امری ضروری است.

برای پیشرفت کسب وکار نوآورانه و حفظ روند موفقیت آن، ایجاد زیست بوم متناسب، ضرورت فراوان دارد. بر این اساس، توسعه اکوسیستم شهر مشهد، موضوع مهمی است که روند تحقق آن با چالش‌های فراوان و پیچیده‌ای مواجه است و برخی از مهم‌ترین این چالش‌ها عبارتند از:

ضعف در کار تیمی: در کشور ما و به ویژه در شهر مشهد، اولین و مهم‌ترین نکته، باور نکردن کار تیمی و نبود انسجام یا تقسیم وظایف مناسب برای تأسیس کسب وکار‌ها خصوصا کسب وکار‌های الکترونیکی است. این چالش در ضعف فرهنگی و دیدگاه‌های تربیتی آموزشی، قابلیت ردیابی و اصلاح را دارد.

منابع مالی: بسیاری از استارتاپ‌ها برای شروع و رشد، نیاز به سرمایه گذاری دارند، اما جذب سرمایه گذاران اولیه می‌تواند چالش برانگیز باشد و هرچند در این حوزه تغییرات بسیاری در دیدگاه سرمایه داران و کارآفرینان رخ داده است، کماکان پاشنه آشیل استارتاپ هاست. شاید نام گذاری امسال بتواند فرصت مناسبی برای تحول در این امر باشد.

منابع انسانی خبره و همراه: روند صعودی و عجیب مهاجرت از یک سو و ضعف در توانایی جذب و نگه داشتن نیروی کار ماهر و متعهد، ازسوی دیگر، از چالش‌های جدی استارتاپ‌ها در شهر مشهد است؛ چه بسیاری از نیرو‌های انسانی مؤثر در این امر که راهی پایتخت می‌شوند و چه آن‌هایی که رؤیای خود را در آن سوی مرز‌ها دنبال می‌کنند. علاوه بر این، نسل جدیدی از نیرو‌های انسانی وارد این عرصه شده‌اند که نگهداری آن ها، نیازمند قابلیت‌های خاصی است که شرکت‌های نوپای مشهدی هنوز از آن بهره‌مند نیستند.

بازاریابی و جذب مشتری: شناخت بازار هدف و جذب مشتریان اولیه برای بسیاری از استارتاپ‌ها دشوار است. رقابت با شرکت‌های بزرگ‌تر و جاافتاده تر، می‌تواند برای استارتاپ‌های مشهد، چالش‌های فراوانی به دنبال داشته باشد.

مدیریت زمان: مدیریت زمان و اولویت بندی وظایف در محیطی که منابع محدود است، یکی از چالش‌های مهم است. شاید در دیدگاه برخی افراد در شهر مشهد، مسائل مربوط به این گونه شرکت‌ها در اولویت قرار ندارد؛ برای همین گاهی در مسیر حرکت این مجموعه‌ها موانعی ایجاد می‌شود که خاص زیست بوم مشهد و نیاز به اقدامات اصلاحی کاملا اقتضایی است.

تطابق با تغییرات بازار: استارتاپ‌ها باید بتوانند به سرعت با تغییرات بازار و نیاز‌های مشتریان، تطابق پیدا کنند. تطابق با تغییرات بازار، یکی از چالش‌های مهم برای حفظ حیات این مجموعه‌های نوپاست.

پایداری و رشد: حفظ پایداری و رشد بلندمدت در محیطی که تغییرات سریع رخ می‌دهد، چالش برانگیز است. تأثیرپذیری از مسائل مختلف اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اثر آن بر اتمسفر حرکت و رشد کسب وکار‌های مشهد، بسیار زیاد و از میانگین کشوری آن خیلی بالاتر است.

مسائل قانونی و مقرراتی: در مسیر حیات و حرکت استارتاپ ها، گاهی قوانینی سبز می‌شوند که شاید هرگز ربطی به این حوزه نداشته باشند. متأسفانه با وجود شعار‌هایی که در این راستا داده می‌شود، همچنان در این زمینه مسائلی مطرح می‌شود که الزام به رعایت آن، برای استارتاپ‌ها پیچیده و زمان بر است.

در ادامه حتما بخوانید چالش‌های هم‌افزایی علم و ثروت

احتمالا نظریه «بقای اصلح» را شنیده‌اید. این مهم برای استارتاپ‌ها چه در مشهد و چه در شهر‌های دیگر قابل انطباق است. دنیای این مجموعه‌های نوپا در عین زیبایی، بسیار خشن و بی رحم است. اما این واقعیت وجود دارد که بسیاری از چالش‌های پیش روی استارتاپ ها، ویژگی‌های ذاتی آن هاست که بسیاری از آن‌ها در کشور ما به این راحتی حل نمی‌شود. به عبارت دیگر، چوب جادویی وجود ندارد که یک شبه بتوان از این چالش‌ها گذر کرد.

 افزایش مهارت و قابلیت به همراه تاب آوری و دانش افزایی، راهکار مهم این مسائل پیچیده است. مسلما «دریای صاف هرگز ملوانان خوبی نمی‌سازد» و استارتاپ‌های شهر ما برای مقابله با چالش‌های این دنیای تجارت خشن، باید مقاوم باشند و تمرکز خود را بر روی به روز نگه داشتن اطلاعات و یکپارچگی خود بگذارند.