درباره زردی نوزادان و راه‌های درمان آن | تولد با یک چالش زردرنگ
زردی نوزادان معمولا خوش خیم و بی خطر است، با این همه نیاز به رسیدگی جدی دارد.
به گزارش شهرآرانیوز؛ آمار‌های وزارت بهداشت نشان می‌دهد حدود ۶۰ درصد از نوزادانی که ۹ ماه بارداری را کامل پشت سر گذاشته‌اند و ۸۰ درصد از نوزادان نارس، هاله‌ای از رنگ زرد را روی پوستشان دارند که به آن زردی یا یرقان می‌گویند. مسئله‌ای که زمینه نگرانی خیلی از والدین جوان را در همان روز‌های ابتدای تولد فرزندشان ایجاد می‌کند، درحالی که واقعیت آن است که همه بچه‌ها با درصدی از زردی به دنیا می‌آیند ولی، چون میزان آن در برخی از آن‌ها بسیار کم است، کسی متوجه آن نمی‌شود.
زردی که از آن صحبت می‌کنیم در بیشتر وقت ها، موقتی، خوش خیم و بی خطر است و خودبه خود یا با اندکی درمان برطرف می‌شود. البته مواردی هم پیش می‌آید که این زردی خطرآفرین شود و نیاز به درمان‌های جدی پیدا کند. موضوعی که درنهایت بازهم نیازمند افزایش اطلاعات و آگاهی والدین دراین حوزه است و ما می‌خواهیم امروز قدری درباره آن باهم حرف بزنیم.
داستان زردی
زردی نوزادان مربوط به تجمع رنگدانه‌ای به نام بیلی روبین در خون می‌شود که صرف نظر از سن در خون همه وجود دارد. معمولا کبد بیلی روبین را از خون جمع و همراه با مدفوع دفع می‌کند. در دوران بارداری وظیفه این کار با کبد مادر است و، چون پس از تولد زمان می‌برد تا کبد نوزاد فعالیت خود را شروع کند، تجمع این رنگدانه در زیر پوست سبب زردی می‌شود که به آن زردی فیزیولوژیک می‌گویند.
نوزاد نارس
اوج زردی در نوزادان نارس در ۵ تا ۷ روز نخست پس از تولد است و تا دو ماه ادامه دارد.
روند زردی
زردی از صورت شروع و به سمت گردن و قفسه سینه ادامه پیدا می‌کند. در موارد شدید به نوک انگشتان پا می‌رسد و کل بدن نوزاد را زرد می‌کند.
تغذیه با شیرمادر
تغذیه با شیر مادر سبب بروز زردی نمی‌شود، ولی اگر میزان شیرمادر کم باشد، سرعت و شدت زردی را بیشتر می‌کند.
تغذیه بیشتر نوزاد >>> دفع بیلی روبین بیشتر >>> زردی کمتر
***
۶ نوزاد
از هر ۱۰نوزاد، ۶ نوزاد گرفتار زردی می‌شوند.
۱۷ درصد
زردی سبب بستری شدن حدود ۱۷ درصد از نوزادان در ماه اول تولدشان در بیمارستان می‌شود.
۴۸ تا ۷۲ ساعت
نوزادان با زردی به دنیا نمی‌آیند، بلکه زردی از ۲ یا ۳ روز پس از تولد شروع می‌شود و تا دوهفته هم ادامه پیدا می‌کند.
عوارض زردی
زردی بیشتر وقت‌ها نگران کننده نیست، ولی اگر سطح بیلی روبین نوزاد خیلی بالا برود، ممکن است به سیستم عصبی آسیب دائمی وارد کند و عوارضی به همراه داشته باشد:
- ناشنوایی
- تأخیر در تکامل
- فلج مغزی
نوزادان در معرض خطر
احتمال ابتلا به زردی در این نوزادان بیشتر است:
- نوزادانی که دارای برادر یا خواهری هستند که زردی گرفته است.
- نوزادانی که در زمان تولد دچار خون مردگی شده‌اند.
- نوزادانی که نارس به دنیا می‌آیند.
- نوزادانی که نژاد شرق آسیایی دارند.
- نوزادانی که دارای اختلال ژنتیکی خاص مانند سندرم گیلبرت هستند.
- نوزادانی که بیماری‌های خاص مانند کیستیک فیبروز یا کم کاری تیروئید دارند.
علت بروز زردی
به جز تکامل نیافتن کبد در بدو تولد برای دفع بیلی روبین علت‌های دیگری هم وجود دارد که سبب زردی نوزاد می‌شود، مانند:
- اختلال درکبد، کیسه صفرا و روده کوچک
- عفونت
- ضربه شدید درهنگام تولد
- بیماری‌های خاص
- نارس بودن شدید
- ناسازگاری خون نوزاد با مادر
تشخیص زردی
تیم زایمان در زمان تولد، نوزاد را از نظر زردی کنترل می‌کنند، ولی ۳ تا ۵ روز بعد هم دوباره باید نوزاد بررسی شود، چون در این زمان سطح بیلی روبین در بالاترین میزان خود است.
پیشگیری از زردی
بهترین روش پیشگیری از زردی نوزاد تغذیه کافی است. نوزادی که با شیرمادر تغذیه می‌شود باید در چند روز اول زندگی روزی ۸ تا ۱۲ بار شیر بخورد و نوزادی که شیرخشک می‌خورد درهفته نخست باید هر ۲ تا ۳ ساعت حدود ۳۰ تا ۶۰ میلی لیتر شیرخشک بخورد.
زردی خطرناک
نوزادی که در ۲۴ ساعت اول پس از تولدش زردی داشته باشد، خطرناک است و نیازمند پایش و درمان است.
زمان مراجعه به پزشک
اگر نوزاد زردی داشته باشد، به ویژه در سفیدی چشم، شکم و دست و پا نیاز به معاینه پزشک است. همچنین اگر این نشانه‌ها را داشته باشد:
- به سختی بیدار می‌شود.
- باصدای بلند گریه می‌کند.
- خوب نمی‌خورد.
- بی حال است و تب دارد.
- زردی اش بیشتر از ۳ هفته ادامه دارد.
تشخیص زردی درخانه
نوزاد را باید به اتاقی برد که نورطبیعی کافی داشته یا نور فلورسنت در آنجا زیاد باشد. اگر نوزاد سفید پوست است باید به آرامی انگشت خود را روی پیشانی، بینی یا قفسه سینه اش فشار داد و همان طور که فشار رها می‌شود، از نظر زرد بودن پوست را بررسی کرد. اگر هم نوزاد دارای پوست تیره است، زردی باید در لثه‌ها یا سفیدی چشمش بررسی شود.
درمان زردی
بیشتر وقت‌ها زردی نوزاد به درمان نیاز ندارد، ولی زمانی که به درمان نیاز پیدا می‌کند، این روش‌ها بهترین گزینه هستند:
نوردرمانی
ایمن‌ترین و مؤثرترین درمان است. در این روش نوزاد را کامل لخت می‌کنند و درحالی که چشمانش بسته است، زیر نور مهتابی یا نور آبی می‌گذارند. نور ماورای بنفش، بیلی روبین را به گونه‌ای تغییر می‌دهد که نوزاد بتواند با ادرار دفع کند.
پتوی فیبرنوری
پیچیدن نوزاد در پتوی فیبرنوری گزینه دیگری است که می‌توان آن را اجاره کرد و نوزاد را درخانه درمان کرد.
تعویض خون
اگر نوزاد زردی شدید داشته باشد باید او را در بخش مراقبت‌های ویژه کودکان بستری و خون او را تعویض کرد.
تغذیه زیاد
یکی از کار‌هایی که مادران می‌توانند برای کمک به برطرف کردن زردی نوزاد انجام دهند، تغذیه زیاد او با شیرخودشان یا شیرخشک است تا دفع مدفوع نوزاد زیاد و بیلی روبین بیشتری هم دفع شود.
توصیه‌های طب سنتی برای درمان زردی
از نظر طب سنتی زردی همان صفراست، ازاین رو به مادران باردار توصیه می‌شود:
- مادران باردار به ویژه مادران گرم مزاج از حدود ۳ هفته مانده به تولد نوزاد، از عرق کاسنی به صورت یک واحد عرق کاسنی و دو واحد آب استفاده کنند.
- خوردن غذا‌های گرم و خشک مانند زعفران، زنجبیل، مرزنجوش، اسطوخودوس و ادویه‌ها تاحدممکن کمتر استفاده کنند.
- از مصرف غذا‌های صفرازا مانند گوشت‌های گرم، گوشت بره و گوشت شتر در اواخر بارداری پرهیز کنند.
- مصرف خاکشیر در دو هفته پایانی بارداری را جدی بگیرند. خاکشیر کمک می‌کند تا زایمان راحت تری داشته باشند و اسپاسم‌هایی که در رحم تولید می‌شود، کمتر آزاردهنده باشند. همچنین خاکشیر یک مسهل عالی است و سبب دفع زردی می‌شود.
- مصرف خوراکی گل بنفشه و گل پنیرک در روز‌های پایانی بارداری نیز مفید است.
نکته: چنانچه زردی نوزاد زیاد باشد، می‌توان از حجامت مخصوص زردی نوزادان استفاده کرد که باید زیرنظر پزشک متخصص طب سنتی انجام شود. همچنین خوردن ترنجبین برای این نوزادان نیز توصیه می‌شود. برای این منظور باید مقدار کمی ترنجبین را در شیرمادر یا آب جوشیده سرد ریخت و به نوزاد داد.
نکته: از آنجایی که مزاج مادر رابطه مستقیمی با مزاج نوزاد دارد و با حجامت مزاج غالب معتدل می‌شود و مادر از بیماری‌های هنگام بارداری مانند قند و فشارخون دوران بارداری درامان می‌ماند، بهتر است مادر پیش از بارداری حجامت عام و حجامت کبد انجام دهد و در دوران بارداری نیز از تدابیر ویژه طب سنتی برای تعدیل مزاج بهره‌مند شود.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
