آیت الله علم الهدی: امام باقر (ع) با انقلاب فرهنگی، هویت شیعی را احیا کرد

به گزارش شهرآرانیوز، آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی در مراسم شهادت امام باقر (ع) که در حرم مطهر رضوی برگزار شد، اظهار کرد: ارزشمندترین اظهار ارادت به ساحت ولایت‌مدار امام هشتم (ع)، سوگواری برای جد مظلوم ایشان، امام باقر (ع) است. برق اشک در عزای این امام بزرگوار، جلوه‌ای از معرفت ما به اهل بیت (ع) است.

وی افزود: ما با یادآوری مصائب اهل بیت (ع) عواطف خود را نشان می‌دهیم، اما نباید از این نکته غافل باشیم که اشک بدون شناخت، تأثیری در رشد معرفتی ندارد. ما نیازمند معرفت‌شناسی دقیق نسبت به شخصیت و سیره امامان معصوم (ع) هستیم.

امامت؛ ترکیبی از رهبری مرامی و سیاسی

نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی در بخش دیگری از سخنان خود با تبیین جایگاه امامت، تصریح کرد: مقام امامت صرفاً به وعظ و نصیحت محدود نمی‌شود. امامت یک مسئولیت دوگانه است؛ شامل رهبری سیاسی و مرامی. رهبری سیاسی به معنای حاکمیت اجتماعی است که در عصر حضور امام معصوم، تنها او مشروع به آن است. در عصر غیبت، این مسئولیت به فقیه جامع‌الشرایط سپرده شده است.

وی ادامه داد: رهبری مرامی به این معناست که امام، حجت خدا در اعلام احکام الهی است و تعیین حدود حلال و حرام در اختیار اوست. اعتقاد به امامت، یعنی پذیرش هر دو بُعد رهبری امام؛ چه در سیاست و چه در دین.

شرایط تاریخی عصر امام باقر (ع)

علم الهدی با نگاهی تحلیلی به شرایط زمانه امام باقر (ع) گفت: دورانی که امام باقر (ع) در آن می‌زیستند، مقطعی حساس از تاریخ اسلام بود. مردم از ظلم و جنایات خلفای بنی‌امیه، به‌ویژه عبدالملک مروان و فرزندانش به ستوه آمده بودند. موجی از انزجار عمومی نسبت به حاکمان وقت شکل گرفته بود.

وی افزود: در چنین شرایطی، این پرسش مطرح می‌شود که چرا امام باقر (ع) دست به قیام مسلحانه نزدند؟ پاسخ در دو محور اساسی نهفته است: اول، ضرورت یک انقلاب فرهنگی در میان امت اسلامی؛ دوم، پایه‌ریزی یک تشکیلات منسجم برای شیعیان.

انقلاب فرهنگی به‌جای قیام نظامی

عضو مجلس خبرگان رهبری تاکید کرد: امام باقر (ع) با درک عمیق از شرایط اجتماعی و اعتقادی جامعه، تصمیم گرفتند به‌جای قیام مسلحانه، به احیای معارف اسلامی و تربیت امت بپردازند. آنچه در آن دوران آسیب دیده بود، روح دینداری و معنویت در بین مردم بود. دین، در نگاه عمومی، تبدیل به ابزاری برای قدرت شده بود.

وی تصریح کرد: امام باقر (ع) تلاش کردند تا قرآن را برای مردم تفسیر کنند، مبانی دین را آموزش دهند و نشان دهند که دین صرفاً ابزار حکومت نیست، بلکه ابزاری برای بندگی خداست. این رویکرد، به‌مراتب عمیق‌تر و ماندگارتر از هر قیام نظامی بود.

تشکیلات شیعه؛ ضرورت بقای امامت

امام جمعه مشهد مقدس در ادامه گفت: دلیل دوم امام باقر (ع) برای عدم قیام نظامی، ضرورت تاسیس تشکیلات شیعه بود. پس از واقعه عاشورا، شیعیان در سراسر جهان اسلام به‌شدت سرکوب شدند و انسجام خود را از دست دادند. امام باقر (ع) بر این باور بودند که اگر تشکیلاتی برای حفظ پیروان اهل بیت (ع) ایجاد نشود، خطر نابودی کامل تشیع وجود دارد.

او بیان کرد: اولین کسی که این تشکیلات را پایه‌گذاری کرد، امام باقر (ع) بود؛ هرچند زمینه‌ساز این اقدام امام سجاد (ع) بود که در دوران اختناق پس از کربلا، زمینه را برای چنین حرکتی فراهم کرد. امام باقر (ع) این ساختار را توسعه دادند تا شیعه به‌عنوان یک جریان فکری، فرهنگی و سیاسی باقی بماند.

علم‌الهدی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع "تقیه" اشاره کرد و گفت: تقیه به‌معنای ترس یا فرار از میدان نیست. بلکه یک تاکتیک عقلانی برای حفظ جان و سازمان شیعی است. اگر تقیه نبود، سازماندهی تشکیلات شیعه از چشم دشمن پنهان نمی‌ماند. امام باقر (ع) مقاومت را جزئی از راهبرد خود قرار دادند و فرمودند: «هر کس از شیعیان ما که در مسیر محبت و پیروی از ما بلایی ببیند و صبر کند، خداوند اجر هزار شهید به او عطا می‌کند».

در ادامه حتما بخوانید آیت الله علم الهدی: انقلاب اسلامی، بازتاب اندیشه جوادالائمه (ع) در تاریخ معاصر است

ضرورت الگوبرداری از سیره اهل بیت (ع)

نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی با اشاره به لزوم بهره‌برداری از سیره سیاسی و اجتماعی امامان معصوم (ع)، گفت: وجود مقدس ائمه اطهار (ع) در شرایط گوناگون سیاسی، شیوه‌های خاصی در مواجهه با حوادث زمان خود داشتند که می‌تواند برای امروز ما، رهنمود باشد. در جامعه‌ای که با چالش‌های متعدد سیاسی و فرهنگی مواجه است، باید سیره اهل بیت (ع) به‌عنوان منبع الهام و خط‌مشی عمل قرار گیرد.

وی در پایان تأکید کرد: معرفت‌شناسی نسبت به امامان، شرط اساسی حرکت صحیح در عرصه‌های اجتماعی و سیاسی است. ما باید بفهمیم که اهل بیت (ع) چگونه زندگی کردند، چگونه مقاومت کردند، و چگونه فرهنگ‌سازی کردند. امروز نیز جامعه ما بیش از هر چیز نیازمند چنین الگو‌هایی است.