دوغارون، دروازه مهاجرت معکوس | روایتی از حضور در کنار مهاجران افغانستانی که به خانه بازمی‌گردند + فیلم

به گزارش شهرآرانیوز، مرز غربت عجیبی دارد. اصلا هرجایی که قرار باشد آدم از کسی یا چیزی دل بکند، غریب است. می‌خواهد فرودگاه، راه‌آهن یا ترمینال باشد یا حتی نقطه صفر مرزی کشوری با کشور دیگر. این روز‌ها مرز دوغارون در خراسان‌رضوی، میزبان هزاران نفر از مهاجران افغانستانی غیرمجاز است که در حال خروج از ایران هستند و به وطن خود بازمی‌گردند؛ وطنی که خیلی‌هایشان آن را ندیده‌اند و احتمالا تنها نامش را شنیده‌اند، اما حالا در دوغارون هستند و باید از خاطراتشان در ایران دل بکنند و به خانه بازگردند. انگار باد با قدرت بیشتری در مرز می‌وزد، خاک را بلند می‌کند، می‌چرخاند و می‌نشاند روی اسباب و وسایل ناچیز مهاجران افغانستانی غیرمجاز. هرکسی با خودش چیزی آورده است؛ دختربچه‌ها عروسک‌های رنگارنگشان را، پسر‌ها توپ و تفنگ‌های پلاستیکی‌شان را و مادر‌ها ضروری‌ترین چیز‌هایی که لازم است، با خود گرفته‌اند. اما پدر‌ها فرق دارند؛ آنها ذهنی پر از تشویش و نگرانی را با خود به دوغارون آورده‌اند، به روز‌های پیش‌رو فکر می‌کنند؛ به بیکاری، فقر و چیز‌های دیگر. اما همه‌شان یک امید در دل دارند؛ امید بازگشت به خانه. سیل مهاجران افغانستانی غیرمجاز از ایران و پاکستان درحالی به افغانستان سرازیر می‌شود که نهاد‌هایی مثل سازمان ملل متحد درباره بیکاری و فقر در افغانستان زیر‌نظر اداره طالبان هشدار داده‌اند؛ هشدار‌هایی که پدران خانواده را نگران‌تر می‌کند.

بازدید میدانی از دوغارون

من به همراه جمعی از  خبرنگاران مشهدی برای دیدن آنچه این روز‌ها در مرز دوغارون می‌گذرد، به نقطه صفر مرزی رفتم؛ جایی که در  روز‌های گذشته میزبان هزاران نفر از  مهاجران افغانستانی «غیرمجاز» بود که  برای بازگشت به کشورشان از این راه گذشته‌اند و آن طورکه  به نظر می‌رسد، این پایان راه نیست و در  روز‌های پیش رو شمار بیشتری از  مهاجران افغانستانی غیرمجاز برای بازگشت به  کشورشان، از  این مسیر خواهند گذشت. ازسوی دیگر، حضور پرشمار مهاجران افغانستانی غیرمجاز در مرز دوغارون باعث شده است گزارش‌های متفاوتی از آنچه بر آن‌ها در  مرز می‌گذرد، در  فضای مجازی دست به دست  شود؛ گزارش‌هایی که  نیاز  به راستی آزمایی دارند.

اداره کل اتباع خارجی استان خراسان رضوی با  همکاری شهرداری تایباد و  دیگر دستگاه‌های اجرایی، امکاناتی نظیر آب آشامیدنی سرد، درمانگاه برای رسیدگی به بیماران احتمالی، ایجاد سایبان‌هایی برای حفاظت خانواده‌ها از  گرمای داغ دوغارون، افزایش تعداد سرویس بهداشتی، نصب و  راه اندازی چند کولر آبی و استقرار اتوبوس‌هایی به منظور انتقال مهاجران از  محل اتمام کار‌های اداری تا  نقطه صفر مرزی و  امکانات این‌چنینی دیگر را  برای مهاجران در  مرز تعبیه کرده‌اند. اما مهاجران حاضر در  دوغارون می‌نشینند می‌گویند که امکانات مهیاشده در  مرز برای جمعیت انبوه مهاجران کافی نیست و  آن‌ها برای اقامت چندساعته شان در  مرز ایران، نیازمند امکانات رفاهی بیشتری هستند؛ موضوعی که  باعث شده است رسانه‌های فارسی زبان خارج نشین، از  آن، سوءاستفاده کرده و  تلاش کنند که میزبانی جمهوری اسلامی ایران از  مهاجران افغانستانی در  طول چهار دهه گذشته را زیرسؤال ببرند.

بعضی مهاجران افغانستانی که  در  مرز دوغارون حضور دارند، گلایه‌هایی هم دارند، اما عمق دوستی میان مردم ایران و  افغانستان را  وقتی می‌فهمید که  پای حرف‌های مهاجرانی می‌نشینید که  پس از  سال‌ها زندگی با برادران و  خواهران هم زبان ایرانی شان، حالا مجبور به ترک کشور هستند.

یکی از  آن‌ها زنی است که  با سه بچه و  همسرش، خود را  به  دوغارون رسانده و  درحالی که بغض گلویش را گرفته است، می‌گوید: «وقتی داشتیم می‌آمدیم، همسایه ایرانی مان گریه کرد و  ۵میلیون تومان برای کرایه راه به  ما کمک کرد.»

این واقعیت رابطه مردم ایران و  افغانستان است؛ رابطه‌ای که  ریشه در تاریخ دارد، ریشه در  زبان مشترک دارد، ریشه در شاهنامه فردوسی دارد؛ ریشه‌ای که قدرتمند است و محکم.

اینجا ببینید:

افغان ستیزی، مردود است

امیرالله شمقدری، معاون امنیتی و انتظامی استانداری خراسان رضوی که همراه خبرنگاران به دوغارون آمده است، در جمع آن‌ها گفت که از مجموع ۴۹۰ هزار تبعه افغانستانی غیرمجاز که تا ۱۳ تیرماه از مرز دوغارون از کشور خارج شده‌اند، ۱۸۰هزار نفر مربوط به خراسان رضوی بوده است. همچنین خروج ۶۷درصد از اتباع افغانستانی غیرمجاز از مجموع سه مرز کشور، مربوط به مرز دوغارون، ۳۲ درصد مربوط به مرز میلک در سیستان وبلوچستان و یک درصد هم مربوط به مرز ماهیرود در خراسان جنوبی بوده است.

او ادامه داد: در روز ۱۳تیرماه که بیشترین خروج اتباع از مرز دوغارون ثبت شده است، ۲۶هزار مهاجر افغانستانی غیرمجاز از طریق این مرز، ایران را ترک کرده‌اند.

شمقدری در ادامه با اشاره به اخباری که در روز‌های گذشته درباره جاسوسی برخی اتباع مطرح شده است، نیز بیان کرد: نمی‌توانیم بگوییم همه جاسوس‌هایی که بازداشت شده‌اند، افغانستانی بوده‌اند. درمیان بازداشتی ها، هم اتباع ایرانی بوده‌اند و هم اتباع افغانستانی، اما این را‌ نمی‌توان تعمیم داد.

معاون امنیتی استانداری خراسان رضوی بیان کرد: فضای افغان ستیزی توسط رسانه‌های معاند درحال ترویج است. تکریم در اولویت ماست، افغان ستیزی مردود است. ما دو ملت، اشتراکات زیادی داریم، حتی دشمنی مشترک داریم که نباید دشمن مشترک بین ما اختلاف بیندازد.

در ادامه حتما بخوانید معاون امنیتی انتظامی استاندار خراسان رضوی: ما معتقد نیستیم که اتباع افغانستان در سرویس‌های جاسوسی فعالیت دارند

به دنبال بازگشت عزتمندانه اتباع غیرمجاز به کشورشان هستیم

جعفر سیدآبادی، مدیرکل اتباع و مهاجرین خارجی خراسان رضوی نیز در همین نشست خبری، در جمع خبرنگاران اظهار کرد: روزانه بیش از ۵هزار قرص نان و ۳۰هزار وعده غذای گرم در اردوگاه توزیع می‌شود. به دلیل توقف شبانه برخی افراد، خدمات اسکان و تغذیه دراختیار آنان قرار گرفته و تلاش شده است مدت زمان ماندگاری در اردوگاه به حداقل برسد. با تدابیر اندیشیده شده، فرایند حمل ونقل نیز با سرعت بیشتری در حال انجام است.

او تأکید می‌کند که جمهوری اسلامی ایران طی بیش از چهار دهه، براساس مبانی دینی و انسانی، میزبان میلیون‌ها پناهنده بوده است. امروز نیز با فراهم شدن شرایط و افزایش تمایل افراد برای بازگشت به کشور خود، امیدواریم که با عزت و کرامت، بازگشت داوطلبانه این عزیزان را محقق کنیم.

آنچه مشخص است، این است که روز‌های شلوغ تری در انتظار دوغارون خواهد بود و توجه به تجربه روز‌های گذشته، می‌تواند زمینه بازگشت عزتمندانه مهاجران افغانستانی را همان طور که مسئولان مربوط بر آن تأکید می‌کنند، فراهم کند.