شهرآرانیوز؛ این حادثه تلخ تنها محصول بیتوجهی و سهلانگاری نبود؛ مالک این پاساژ از سال ۱۳۹۷ چهار بار با اخطارهای جدی مواجه شده بود که ساختمان ناایمن است و خطری بزرگ برای جان و سرمایه مردم به شمار میرود. این ساختمان یکی از ۱۲۷ بنای ناایمن شهر به شمار میرفت، اما متأسفانه هیچ اقدام مؤثری برای رفع خطر صورت نگرفت.
سال گذشته نیز این پاساژ سه بار طعمه حریق شد، اما باز هم هشدارها جدی گرفته نشد. واحدهای تجاری داخل این مجموعه به دلیل ناایمنی، حتی اجازه بیمه کردن کالاهایشان را نداشتند؛ حق مسلمی که به دلیل سهلانگاری مالک، نادیده گرفته شده است.
نتیجه این بیتوجهی دردناک، سوختن ۵۰۰ میلیارد تومان سرمایه مردم بود؛ سرمایهای که با آتش بیمبالاتی به خاکستر بدل شد و خاطرهای تلخ بر دل خانوادهها بر جای گذاشت.
این حادثه فراتر از خسارت مالی است؛ بسیاری از کسبه و خانوادههای آنها اکنون با نابودی منبع درآمد و امید به آیندهای بهتر مواجه هستند. این آتشسوزی، بار دیگر ضرورت رسیدگی جدی به ایمنی ساختمانها و پاسخگویی صاحبان ملک را به جامعه یادآوری کرد.
برای بررسی آخرین وضعیت پیگیری مشکلات این کسبه به سراغ فرماندار مشهد، سازمان آتشنشانی و رئیس اتحادیه لوازم بهداشتی و آرایشی مشهد رفتیم. سید حسن حسینی، فرماندار مشهد در گفتوگو با شهرآرانیوز، اظهار کرد: ما برای پیگیری مشکلات این کسبه جلسهای را در فرمانداری برگزار کردیم و تقسیم کار انجام شد.
وی افزود: قرار بر این شد که آتشنشانی اقداماتی را که لازم است، انجام دهد و نسبت به تعیین علت حادثه اقدام کند تا براساس آن مقصر مشخص شود. اتاق اصناف نیز موظف شد، جلساتی با کسبه داشته باشد و با هم همفکری کنند که میتوانند چه کمکهایی از چه محلهایی داشته باشند.
فرماندار مشهد ادامه داد: در حوادث طبیعی مانند سیل و زلزله از بودجه بحران تسهیلات بلاعوض داده میشود، اما در این مشکلات از طرف دولت کمکی انجام نمیشود، مگر شرایط خاصی باشد. با این وجود ما تمام تلاش خود را میکنیم تا بتوانیم کمکی بگیریم.
آتشپاد حمیدرضا کافینیا، مدیرعامل سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی شهرداری مشهد نیز عنوان کرد: سازمان آتشنشانی در زمینه بیمه و ارزیابی خسارت پاساژ قائم تخصصی ندارد و به عهده مراجع ذیربطی است که در این حوزه تخصص دارند.
کافینیا اضافه کرد: وظیفه همکاران ما اطفای حریق بوده که انجام شده و عملا کار سازمان آتشنشانی تمام است. ما عملا کار خاصی نداریم و اگر در جلسهای نیاز باشد صحبت کنیم، حاضر هستیم نظر خودمان را اعلام کنیم. کار تخصصی مرتبط با سازمان آتشنشانی روی زمین نمانده که انجام نشده باشد. همکاران ما در حال بررسی علت حادثه هستند که متعاقبا اعلام میشود.
مدیرعامل سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی شهرداری مشهد گفت: ما دستورالعمل پایش برای ساختمانهای ناایمن داریم که وزارت کشور ابلاغ کرده است. در این دستورالعمل دو فرم شماره یک و دو داریم. فرم شماره یک سازمان نظام مهندسی از منظر سازه گسل و استحکام بنا اعلام نظر میکند و در فرم شماره دو آتشنشانی در خصوص وضعیت معماری یعنی راههای خروج، به علاوه سیستمهای اعلام و اطفا اظهار نظر مینماید.
وی خاطرنشان کرد: این دو فرم در نهایت به اداره کل راه و شهرسازی میرود که دبیرخانه این دستورالعمل در این اداره کل قرار دارد. ما دو سال پیش فرم شماره دو را برای مجتمع قائم به عنوان یک ساختمان دارای نقص ایمنی، تکمیل کردیم و از سال ۹۷ تاکنون چهار اخطار دادیم که باید زودتر رفع ایمنی شود.
کافینیا افزود: ما معمولا بعد از اخطارهایی که صادر میکنیم، به مراجع قضایی ارجاع میدهیم. اختیارات ما در همین حد بود که برای یک ساحتمان چهار مرحله اخطار دادیم، این مجتمع همچنین در سال گذشته سه حریق داشته، بنابراین وضعیت آن شفاف است.
محمدجواد فرزانه، رئیس اتحادیه لوازم بهداشتی و آرایشی مشهد نیز در خصوص آخرین وضعیت این کسبه تصریح کرد: هنوز از سمت دستگاههای دولتی هیچ حمایتی از این کسبه نشده است، هر کاری هم انجام دادیم، هیئت امنای پاساژ و اتحادیه انجام داده است. تقریبا ۱۸۰ مغازه در مجتمع قائم بوده که در هر مغازه حداقل سه، چهار نفر مشغول بودند، در مجموع هزار نفر به طور مستقیم و غیر مستقیم از این پاساژ ارتزاق میکردند.
وی ادامه داد: با خسارتی که وارد شده، الان هیچ کدام نمیتوانند امرار معاش کنند. حدود ۵۰۰ میلیارد تومان جنس داخل پاساژ بوده که از بین رفته و ۱۰۰ درصد سوخته و خاکستر شده است. سرقفلی مغازهها نیز از ۱۲ تا ۲۰، ۳۰ میلیارد تومان است.
فرزانه با بیان اینکه فعلا از طرف نهادهای دولتی هیچگونه تمهیداتی اندیشیده نشده است، عنوان کرد: تعداد کمی بیمه بودند که، چون آشنا داشتند توانسته بودند خود را بیمه کنند، اما بقیه به دلیل ناایمن بودن سازه بیمه نداشتند. آن تعداد اندکی هم که بیمه بودند از طرف بیمه به آنها اعلام شده که، چون خسارت زیاد بوده حتما باید از سمت تهران کارشناسی مراجعه کند.
رئیس اتحادیه لوازم بهداشتی و آرایشی مشهد بیان کرد: اغلب این کسبه مستاجر بودند و اجناسی هم که سوخته، به صورت چکی خریدند. تعدادی خرج یومیه هم ندارند و الان دنبال فروش وسایل منزل خود هستند تا بتوانند کرایه خانه را پرداخت کنند. مالک مغازهها نیز دنبال اجاره مغازه خود هستند، همچنین چکی که کسبه دادند نیز توسط صاحب چک خرج شده است. ما از بانکها درخواست کردیم چکها را برگشت نزنند، اما آنها بیان میکنند که اجازه چنین کاری را ندارند.
وی خاطرنشان کرد: تنها کاری که اتحادیه توانست انجام دهد، این است که با دو مجتمع در ۱۷ شهریور که هر کدام ۳۰ تا ۴۰ واحد خالی دارند، صحبت کردیم و به زودی قرارداد میبندیم تا این کسبه فعلا به مدت ۵، ۶ ماه رایگان در آنها اسکان داشته باشند. برای کسبهای که دارای اعتبار بودند به شرکتها تاییدیه دادیم تا برای آنها جنس بفرستند و بعد از سه، چهار ماه تسویه کنند. برای افرادی هم که دارای اعتبار نبودند نمیتوانیم ضمانت کنیم.
فرزانه گفت: تا همین الان که من با شما صحبت میکنم یک نفر به من زنگ نزده تا ابراز تاسف یا همدردی کند. اگر نامهنگاری انجام شده، من خودم از سمت اتحادیه به جناب دادستان، دادگستری، اتاق اصناف، بیمهها و بانکها نامه زدم، اما هیچ کدام پاسخی ندادند. تا علت آتشسوزی توسط آتشنشانی مشخص نشود، فعلا هیچ اظهار نظر و کمکی از هیچ دستگاهی نمیشود.
رئیس اتحادیه لوازم بهداشتی و آرایشی مشهد با اشاره به اینکه از دادستان درخواست داریم، به این زمینه ورود پیدا کنند، تصریح کرد: به بانکهای دستور دهند تا چک کسبه را برگشت نزنند و چند بانک خصوصی یا دولتی را موظف کنند تا وامهای طویلمدت ۵۰۰ تا ۷۰۰ میلیونی با تنفس ۶ ماهه و بهره کم بدهند و بعد اقساط را طولانیمدت پرداخت کنند تا این کسبه فعلا بتوانند سرپا بایستند.