چگونه می توان مهریه را بخشید؟

فرناز محمدیان /شهرآرانیوز- مهریه مالی است که طبق توافق صورت گرفته میان زوجین، مرد را مکلف به پرداخت می‌کند.  مهر زن الزاما سکه یا پول نیست، زیرا هر آنچه ارزش مالی یا اجتماعی داشته باشد می‌تواند به عنوان مهر در نظر گرفته شود.

به طور کلی بخشیدن مهریه به ۳ صورت انجام می‌شود:

۱- هبه غیرمعوض (بدون هیچ چشمداشت یا دریافت چیزی): در مورد هبه غیرمعوض، زن همیشه می‌تواند به آنچه بخشیده رجوع کند.

۲- هبه معوض (در مقابل چیزی): در صورتی که هبه معوض باشد و عوض هم داده شده باشد قابل رجوع نیست، اما هرگاه هبه معوض و در قبال طلاق باشد، در صورتی که زوجه در دوران عده به مهریه رجوع کند، زوج هم می‌تواند به زوجیت رجوع کند. از سوی دیگر، اگر بخشیدن مهریه در مقابل طلاق باشد و طلاق داده نشود، این امر ابرا محسوب نمی‌شود و یک هبه قابل رجوع است.

۳- ابرا (زن ذمه شوهرش را از مهریه ساقط کند): ابرا اساسا قابل رجوع نیست.

 

مهریه از زمان وقوع عقد متعلق به زن می‌شود. بر این اساس، بخشش مهریه قبل از عقد دائم امکان پذیر نیست، زیرا زن بعد از عقد مالک مهریه می‌شود و بخشیدن چیزی که هنوز تعلقی به او ندارد ممکن نیست. اما فراموش نکنید اگر زنی در فاصله وقوع عقد تا ازدواج مهر خود را ببخشد، در صورتی که در همان دوران طلاق اتفاق افتد، اوست که باید نیمی از مهریه را به شوهرش بپردازد! بله، درست فهمیدید. بخشش مهریه پیش از ازدواج و برقراری رابطه زناشویی به منزله ابرای دین است و گویی زن مهر را تمام و کمال دریافت کرده است؛ لذا با وقوع طلاق، باید نیمی از آن را به همسرش بازگرداند.

 

 

برای بخشیدن مهریه نیازی به دادگاه نیست بلکه حتی اگر زن مهرش را به وسیله یک دست خط با امضا و اثر انگشت ببخشد درست است. البته بهترین راهکار مراجعه به دفتر اسناد رسمی و دفترخانه رسمی ازدواج -که عقد در آن مکان ثبت شده است- می‌باشد تا مفاد آن در صفحه ملاحظات عقدنامه نیز ثبت شود.

 

اگر زنی به موجب سندی عادی یا سند رسمی، تمام یا بخشی از مهریه خود را در حق شوهرش بذل کند، آیا چنین بخششی قابلیت رجوع دارد یا خیر؟ مهریه یا به صورت دین (سکه یا وجه نقد) است یا عین (مثلا ۳ دانگ از یک ملک).
چنانچه مهریه دین باشد مشمول قواعد ابرا خواهد بود، نه هبه؛ بنابراین اگر زوجه تمام یا بخشی از مهریه‌ای را که به صورت سکه یا وجه نقد تعیین شده است ببخشد، امکان رجوع از عمل انجام شده برای او امکان پذیر نیست. البته اگر سکه‌ها دریافت و سپس بخشیده شده باشد، چنانچه شرایط مقرر دیگر در قانون مدنی در باب هبه محقق و موجود باشد (مانند قبض و اقباض، موجود بودن عین سکه‌ها در دست شوهر و ...)، زوجه می‌تواند از هبه خود رجوع و سکه‌های موهوبه را استرداد کند.

در مواردی که مهریه ۳ دانگ از فلان منزل یا فلان خودرو یا هر عین معین دیگری باشد، در قابلیت رجوع از آن به دلیل عین بودن موهوبه، هیچ شکی نیست ولو به تصرف زن داده نشده یا انتقال رسمی واقع نشده باشد.