سایه بحران‌ها برای مهاجران همیشه سنگین‌تر است

مهاجران افغانستان بیشتر از سه‌دهه است که میهمان جمهوری اسلامی ایران بوده‌اند و خیلی از آن‌ها به‌واسطه ارادت به امام هشتم شیعیان در مشهد ساکن شده‌اند. در این سال‌ها مشکلات جامعه مهاجر همیشه مضاعف بوده است. هر بحرانی و هر مشکلی که در جامعه میزبان پدید می‌آید، عوارض و توابع آن برای جامعه مهاجر دو‌برابر می‌شود، چون این‌ها در آخرین حلقه اقتصاد کشور و در ضعیف‌ترین قسمت آن هستند.

یکی از مشکلاتی که در ایام کرونا برای مردم ایران پدید آمد، بی‌رونق‌شدن کسب‌و‌کارها بود. از‌طرفی بعضی از مشاغل به‌دلیل کرونا تعطیل یا راکد شد و از‌طرفی مردم توانایی‌های اقتصادی‌شان را برای هزینه‌کردن از دست دادند. ولی همه جامعه ایران کار آزاد ندارد و بخش عمده‌ای از آن، کارمند دولت یا نهادهای مختلف هستند.

در ‌صورتی‌ که جامعه مهاجر عمدتاً یا کارگر است یا در بازار است یا مشغول مشاغل خدماتی است، مشاغلی که بیشترین آسیب را دیدند و از این جهت می‌شود گفت که این وضعیت برای همه جامعه مهاجر سنگین بود.

مسئله دیگر این است که بخش عمده‌ای از جامعه مهاجر در مناطق کم‌برخوردار زندگی می‌کنند، مناطقی که تراکم جمعیت بیشتر است و امکانات بهداشتی هم کمتر و از این‌روی مردم مهاجر بیش از عموم جامعه میزبان در‌معرض خطرات ناشی از تراکم جمعیت و رفت‌و‌آمد و ارتباطات اجتماعی قرار می‌گیرند. این مردم عموما وسیله نقلیه شخصی ندارند، از وسایل عمومی استفاده می‌کنند، عموما خانه‌های کوچکی دارند و با جمعیت بسیار در آن‌ها زندگی می‌کنند و این‌ها ریسک ابتلا به بیماری را بیشتر می‌کند.

مسئله دیگر، موضوع بهداشت و درمان است. مهاجران ما معمولا بیمه نیستند و امکان استفاده از مزایای بیمه برایشان بسیار اندک است. از این جهت در این بیماری دچار هزینه‌های سنگین درمان می‌شوند، هزینه‌هایی که برای افراد فاقد بیمه دشوار است. البته می‌دانیم که درمان کرونا در مراکز دولتی رایگان است، ولی قضیه این است که این فقط بخشی از هزینه‌هاست و آن هم برای کسی که قطعاً مبتلا به کرونا بوده باشد، درحالی‌که ممکن است برای فرد مبتلا به کرونا، تشخیص بیماری دیگری داده شود.

مشکل دیگری که برای جامعه مهاجر بیشتر سنگینی می‌کند، هزینه‌های تهیه امکانات آموزش مجازی است، در‌حالی‌که بسیاری از افراد جامعه مهاجر، حتی بزرگ‌سالان، از داشتن وسایل ارتباطی جدید مثل گوشی هوشمند یا کامپیوتر محروم‌اند. هزینه تهیه این وسایل، هزینه اینترنت، امکان ایجاد فضای شخصی برای کلاس‌های مجازی هم مشکل دیگری است که باعث شده بسیاری از کودکان مهاجر به‌ناچار ترک تحصیل کنند.

مشکل دیگری که بسیاری از مردم درگیر آن هستند و جامعه مهاجر از این نظر وضعیت دشوارتری دارد، میزان آگاهی و دانش درباره بیماری کروناست. بسیاری از افراد جامعه مهاجر افغانستان در کودکی یا جوانی از افغانستان مهاجرت کرده‌اند، بسیاری‌ها از امکان تحصیل برخوردار نبوده‌اند و در‌کل در‌میان میان‌سالان و کهن‌سالان جامعه مهاجر، آگاهی‌های عمومی درباره بیماری و راه‌های مقابله با آن، کمتر است. هنوز بسیاری از مردم با همان معالجات سنتی با بیماری‌ها روبه‌رو می‌شوند.