مرجان جاودانی | شهرآرانیوز - روزهای کم رفت وآمد شدن شهر و شروع دوباره قرنطینه و شعار «سفر ممنوع» ما را ترغیب میکند بار دیگر به سراغ مکانهای تاریخی و گردشگری شهر خودمان برویم و به بهانه دیده شدنشان از نمای دوربین کارگردان ها، بازدید قدیمیهای شهرمان را به سفردوستان توصیه کنیم. بهرنگ توفیقی که این روزها با «آقازاده» سر زبانها افتاده، سکانسهای خوبی از شهر مشهد در کارنامه هنری خود ثبت کرده است. یکی از آنها حرم مطهر رضوی است. اما یکی دیگر از سریالهای این کارگردان خوش ذوق که علاوه بر لوکیشن حرم سراغ یکی دیگر از بناهای تاریخی مشهد نیز رفته است «زیر پای مادر» است. این سریال به ماجرای خانوادهای در شهر مشهد و قدمگاه نیشابور مربوط میشود که سال ۹۶ روی آنتن رفت و طرف داران زیادی هم داشت.
چراغ قرمز
اشکان که صبح تأیید پدرش را برای رفتن به قدمگاه و خواستگاری ستاره گرفته است سر از پا نمیشناسد. همان طور که سرخوشانه پشت چراغ قرمز ایستاده است و حتی به تابلویی که سمت راست، خیابان آیت ا... بهجت و سمت چپ، خیابان شهید رجایی را نشان میدهد لبخند میزند، ناگهان نگاهش در پیاده رو خشک میشود. خونش به جوش میآید وقتی آتنه را در گوشه خیابان در حال فرار میبیند. پای غیرت پسر و مادری در میان است. اشکان برای نجات مادری که تازه فهمیده زنده است، بدون لحظهای تعلل رهسپار میشود.
دویدن در خاطرات مشهد
دوربین روی دست یکی از ویژگیهای فیلم برداری نوشتههای سعید نعمت ا... است و چه جذاب این بار کوچه پس کوچههای خاطرات مشهد را دور میزند. کوچههای اطراف خیابان شیرازی با بافت قدیمی و فرم تودرتوی خود، پلان فرار را جذابتر میکند.
سرای عزیزا... اُف هزارتو میشود
آتنه وارد سرای عزیزا... اف میشود. از پلهها بالا میرود و در پیچ و تاب تعقیب و گریز بین طلبکاران گیر میافتد. اشکان مثل کودکی دوساله از ندیدن مادر هراسان میشود. دوربین روی چهره خسته و هیجان زده اشکان قفل میشود. چشمان اشکان مادر تازه یافته اش را میبیند. طلبکاران اشکان را پخش زمین میکنند. دورتادور سرا خالی است و تنها لباسهای تاناکورا تماشاگر معرکه اشکان و آتنه هستند. سرای عزیزا... اف که در ۳ طبقه و ۲ فاز طراحی شده است، در این پلان نقش هرازتویی را بازی میکند که اشکان و مادرش توان فرار از آن را ندارند.
سقوط اشکان و صعود عزیزا... اف
اشکان به عشق نجات مادر از جا برمی خیزد. آتنه در نمای خسته کاروان سرای تاریخی مشهد، واماندهتر از همیشه با طلبکاران درگیر میشود و از اشکان میخواهد دخالت نکند، اما برای پسری که یک عمر مادرش را ندیده است این لحظه آخر دنیاست. درگیری اشکان با طلبکاران برای رهایی مادر دل بیننده را به درد میآورد و جیغ آتنه پایان این ماجراست. اشکان از طبقه آخر سرای عزیزا... اف سقوط میکند، اما کاروان سرا که در آن روزهای فیلم برداری و قبل از مرمت، بیشتر به بازار مکاره میماند تا یک بنای تاریخی، در این صحنه نقشش را خوب بازی میکند. همه آن لباسهای دست دوم و پلاستیکهای رنگی و سایه بانهایی که به نظر یک تاریخ نگار چشم آزار هستند و نمای تاریخ مشهد را خراب کرده اند، در این پلان به کمک آتنه و اشکان میآیند و او را از مرگ نجات میدهند.
انتخاب درست یک خطای دید
معماری سرای عزیزا... اف، مانند سایر بناهای ایرانی اسلامی، درون گراست. یعنی بنا به ۲ بخش اندرونی و بیرونی تقسیم میشود. در بخش بیرونی کاروان سرا حیاط بزرگ و مرکزی طراحی شده است و اطراف آن را حجرهها احاطه کرده اند. این بنا سه طبقه است، اما از بیرون، بیننده گمان میکند با کاروان سرایی دوطبقه روبه روست. خطای دید از این روست که کاروان سرا از سطح کوچه پایینتر است. در فیلم «زیرپای مادر» نیز از این ویژگیهای بنا در پلان تعقیب و گریز به خوبی استفاده شده است. تزیینات آجری، سقف ضربی با دهانه بزرگ، حجرهها و در و پنجرههای چوبی زیبا گواه قدمت طولانی بنایی است که در تاریخ ۱۰ مهر ۱۳۸۰ با شماره ۴۰۳۰ به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شد.
زیر پای تاریخ مشهد
«زیر پای مادر» مجموعهای تلویزیونی است که در قسمت هشتم، عباسقلی خان و کوچههای تاریخی مشهد را با خاطرات بیننده پیوند میزند. در این سریال، تاریخ خفته مشهد بیدار میشود و به شخصیتهای داستان کمک میکند خود را بازیابی کنند. اگر سریال را دیده و تاکنون سری به سرای عزیزا... اف نزده اید، پیشنهاد میکنم بعد از رفع محدودیتها و پایان مرمت سرای عزیزا... اف سری به این تجارت خانه معروف مشهد بزنید و با داستانهای تاریخی اش اخت شوید. اگر هم سریال را ندیده اید، لذت دیدنش را قبل از سفر به کوچه عباسقلی خان از دست ندهید. این سرا در خیابان نواب صفوی ۳ و در میانه کوچه عباسقلی خان قرار دارد.