واکنش مسئولان ایرانی به حاشیه‌سازی رسانه‌های خارجی درباره احیای برجام

گروه سیاست | شهرآرانیوز - در دو روز گذشته، برخی رسانه‌های نه‌چندان معتبر، خبری را به نقل از جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی دولت بایدن، منتشر کردند. این رسانه‌ها مدعی شدند که سالیوان گفته است: «برای بازگشت به برجام باید درباره برنامه موشک‌های بالستیک ایران مذاکره شود.» این خبر با اظهارات پیشین سالیوان و بایدن همخوانی چندانی ندارد؛ زیرا آن‌ها اعلام کرده بودند به‌عنوان مقدمه مذاکرات آتی بر سر دیگر موضوعات به برجام باز‌خواهند گشت، نه آنکه بازگشت به برجام نیاز به پیش‌شرط‌هایی نظیر مذاکره بر سر فعالیت‌های موشکی ایران داشته باشد.

در‌این‌زمینه، ولی نصر، از چهره‌های نزدیک به دموکرات‌ها، روایت منتشر‌شده از اظهارات مشاور امنیت ملی بایدن درباره منوط‌کردن بازگشت واشنگتن به برجام، به مذاکره موشکی را تکذیب کرد و در توئیتی نوشت: «جیک سالیوان گفته است که پس از بازگشت آمریکا به برجام، بحث برنامه موشکی باید در مذاکرات بعدی روی میز باشد.»

بدون شک بازگشت آمریکا به برجام و آغاز مذاکرات میان دو کشور ایران و آمریکا مخالفانی جدی دارد و این مسیر با دشواری‌های بسیاری همراه است، به‌ویژه با‌توجه‌به دیوار بی‌اعتمادی تاریخی میان دو کشور که در چند سال گذشته به‌واسطه اقدامات دولت ترامپ بیش از پیش بلند شده است. در این شرایط، راهکار‌هایی از‌جانب برخی رسانه‌ها پیشنهاد می‌شود مبنی‌بر اثبات حسن نیت و کاهش روند تصاعدی بی‌اعتمادی طرفین به یکدیگر.

روزنامه «لس‌آنجلس‌تایمز» در تحلیلی با‌توجه‌به خروج دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور فعلی آمریکا، از توافق هسته‌ای در سال‌۲۰۱۸ و اعمال تحریم‌هایی از‌سوی آن بر ایران که مشکلاتی در روند مبارزه با شیوع بیماری کرونا و کنترل آن ایجاد کرد و تمایل دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، برای بازگشت به توافق هسته‌ای، نوشت: «اگرچه دولت بایدن و اروپا می‌خواهند برجام را احیا کنند، آنچه ایران، آمریکا و اروپا به‌شکل ویژه به آن نیاز دارند، یک توافق در‌زمینه کووید است. توافق کووید به اعتمادسازی برای مذاکرات آینده با ایران و همچنین ارتقای روابط آمریکا با اتحادیه اروپا کمک می‌کند. به‌دلیل تحریم‌های دولت ترامپ، ایران نمی‌تواند روند پرداخت را از‌طریق بانک مرکزی انجام دهد یا وامی از صندوق بین‌المللی پول دریافت کند.

 

تحریم‌های مالی، بانک‌های بین‌المللی یا تأمین‌کنندگان دارویی را از هرگونه مشارکت در تبادلات مالی به‌دلیل ترس از تحریم‌های ثانویه، بازداشته است. ایران ۱۷‌میلیون دوز از واکسن کرونا را از کوواکس پیش‌خرید کرده است، اما با‌وجود تضمین سازمان جهانی بهداشت برای دستیابی همه کشور‌ها به واکسن، فرایند خرید به‌علت تحریم‌ها کامل نخواهد شد.» در بخش دیگری از این گزارش آمده است: «اگر دولت بایدن به توافق کووید با ایران دست یابد می‌تواند در بین میلیون‌ها ایرانی، جایگاه آمریکا را اصلاح کند.»

ازسوی دیگر، حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه، در گفتگو با شبکه تلویزیونی «المنار» لبنان گفت: «آن‌ها با طرح موضوع مذاکره، دنبال محدودسازی نفوذ و قدرت منطقه‌ای و قدرت امنیتی و دفاعی ما هستند، اما رهبری بیدار و حکیم ما همواره تأکید کرده‌اند و این تأکید بحق در تمام لایه‌های تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری نظام جمهوری اسلامی هم ساری و جاری است که به‌هیچ عنوان پای میز مذاکره‌ای نخواهیم نشست که دنبال محدودسازی قدرت دفاعی و امنیتی ما باشد و این محدودیت را خلاف امنیت جمهوری اسلامی می‌دانیم و زیر بار آن نخواهیم رفت.»

اگرچه هنوز صحت گفته‌های جیک سالیوان ازسوی رسانه‌های رسمی و نزدیک به دموکرات‌ها تأیید نشده، دستگاه دیپلماسی کشورمان پیش‌دستانه به این اظهارات پاسخ گفته است. سخنگوی وزارت خارجه درباره اظهارات مشاور بایدن در‌خصوص گفت‌وگوی موشکی پس از بازگشت آمریکا به برجام گفت: «درباره توان دفاعی ایران نه هیچ وقت مذاکره شده و نه می‌شود و نه خواهد شد. درباره هیچ قسمتی از برجام دوباره مذاکره نمی‌کنیم و این‌ها اظهار نظرات داخلی است و برای ایران ارزشی ندارد. جواب ما، اجرای کامل برجام بدون شرط، کامل و جبران مافات است.»

خطیب‌زاده همچنین در نشست خبری روز گذشته در پاسخ به این پرسش که یک رسانه آمریکایی به بایدن، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، پیشنهاد کرده است که برای نشان‌دادن حسن نیت خود، مسیر ورود واکسن کرونا به ایران را تسهیل کند و اگر این اتفاق بیفتد، ایران برای نشان‌دادن حسن نیت خود چه کاری انجام می‌دهد، گفت: «ایالات متحده آمریکا یک جنگ تمام‌عیار علیه ملت ایران آغاز کرده است و همچنان این جنگ ادامه دارد. ما رفتار متفاوتی در دولت‌های مستقر آمریکا ندیده‌ایم و انتظار داریم که آن‌ها مسیر و رفتار خود را در ارتباط با ایران، اصلاح و به تعهدات خود در برجام عمل کنند.»

 

وی در ادامه با بیان اینکه بسیاری از اقداماتی که در قالب صبر راهبردی ایران تعریف می‌شود باید در چارچوب حسن نیت ایران تعبیر شود، گفت: «امیدواریم آمریکایی‌ها قدر فرصتی نهایی را که برای حفظ برجام و انجام تعهداتشان در برجام به وجود آمده است، بدانند و در این مسیر گام بردارند.»