گزارشی از قطعی‌های ناگهانی برق و دلیل‌های متناقض آن

محدثه شوشتری | شهرآرانیوز؛ ماجرای خاموشی‌های مشهد، بی‌تشابه به حال چند روز گذشته پایتخت‌نشینان و ساکنان ۱۰‌استان دیگر نیست که ناگهان برق در خیلی از مناطق شهر قطع شد؛ آن هم بدون اطلاع‌رسانی قبلی به مشترکان خانگی و در ساعات مختلف شبانه‌روز. صبح سه‌شنبه، نقاط مختلفی از مشهد خاموش شدند، عصر نوبت مناطق دیگری از شهر بود و بدتر از همه شب بود که ناگهان، چراغ خانه‌ها خاموش شد و تاریکی همه معابر و منازل برخی از مناطق شهر را گرفت. کوچه‌ها و ساختمان‌های خاموش، همه در تاریکی شب فرو رفتند و غافلگیر شدند از قطع ناگهانی برق.

خاموشی‌ها حساب‌وکتاب مشخصی نداشتند، بین ۴۵ دقیقه تا یک ساعت و حتی بیشتر طول کشید تا دوباره برق به خانه‌ها برگردد. شماره تماس‌۱۲۱ اتفاقات برق به‌دلیل تماس هم‌زمان بسیاری از شهروندان، در ساعتی از شب، از دسترس خارج شد و اصلا بوق آزاد یا مشغولی برای پاسخ‌گویی نداشت.

این خاموشی‌های از صبح تا شب، کار گروه‌ها و افراد مختلف را به‌نوعی مختل کرد؛ آن‌هایی که در دو نوبت صبح و عصر پای سیستم‌های رایانه، آماده امتحان یا در‌حال پاسخ‌دادن به سؤالات امتحانات پایان ترم بودند، با قطع‌شدن ناگهانی برق، طعم استرس و سردرگمی را چشیدند، عده‌ای که پای دستگاه تولیدی و کار بودند، از کار افتادند و حتی خسارت مالی دیدند. شهروندان دیگر هم هر‌کدام به‌نوعی، از خاموشی‌های ناگهانی و بدون اطلاع‌رسانی آشفته و معترض شدند و کارشان برای ساعتی مختل شد. در‌این‌میان حرف و حدیث‌ها درباره دلایل قطعی این خاموشی‌های گسترده و سریالی در مشهد و سایر شهرها، فراوان و حتی متناقض بوده است؛ از اظهارات رسمی تا گفته‌هایی که متولیان حوزه برق آن‌ها را کذب می‌دانند، هر‌کدام پشت پرده این خاموشی‌ها را به‌گونه‌ای روایت می‌کنند.

وزارت نیرو به‌عنوان متولی، روی موضوع مدیریت مصرف پافشاری می‌کند و دیگر ماجرا‌های مربوط‌به خاموشی را رد می‌کند. در طرف دیگر ماجرا عده‌ای موضوع آلودگی کلان‌شهر‌ها و توقف سوزاندن مازوت و دادن برق به نیروگاه‌ها را مطرح می‌کنند. دلیل دیگر که حالا چند روزی است بحث داغ رسانه‌ای هم شده، ورود دستگاه‌های بیت‌کوین از چین و کارگران چینی است که در پشت پرده دولت در استخراج ارز دیجیتال کولاک کنند، حتی به بهای خاموشی‌های گسترده در نقاط مختلف کشور. گفته می‌شود مصرف ۳۰۰‌مگاواتی مزرعه‌های استخراج بیت‌کوین، یکی از عوامل مهم قطع‌شدن برق است.

این مسئله بلافاصله واکنش متولیان حوزه نیرو را برانگیخت و ابوذر صالحی، مدیر کل امور بین‌الملل توانیر، در پاسخ به اینکه آیا رمز‌ارز‌ها عامل قطعی‌های اخیر برق هستند یا خیر، اعلام کرد: با‌توجه‌به میزان مصرف برق در کشور، مصرف مجموع بیت‌کوین‌ها عدد چندان بزرگی نیست. در‌عین‌حال یکی از عواملی که موجب افزایش مصرف برق شده است، مراکز استخراج رمزارز غیرمجاز هستند و تاکنون حدود هزار و ۶۰۰مرکز غیرمجاز را شناسایی کرده‌ایم.

محمود واعظی، رئیس‌دفتر رئیس‌جمهور هم روز گذشته در دفاع از حاشیه جدیدی که برای عملکرد دولت در استخراج بیت‌کوین ایجاد شده است، فقط به گفتن این جمله بسنده کرد: اینکه می‌گویند دولت بیت‌کوین استخراج می‌کند، یک جفاست. حتی رئیس‌جمهور به وزارت اطلاعات و وزارت کشور دستور دادند که با جدیت مسئله بیت‌کوین را دنبال کنند.

 

 

در‌میانه این تأیید و تکذیب‌ها و این تناقض‌گویی‌ها، اعتراض مردم به روراست‌نبودن با آن‌ها و مدیریت‌نکردن خاموشی‌ها مطرح است؛ آن‌چنان‌که حتی ساده‌ترین کار را که اطلاع‌رسانی است، انجام نمی‌دهند و ناگهان برق را قطع می‌کنند. برخی از اعتراضات مجازی مردم به‌سوی دولت این بود که هنوز چند روز بیشتر از وعده علی ربیعی، سخنگوی دولت، و خبر اجرای طرح آب و برق مجانی به دامنه وسیعی از شهروندان، نمی‌گذرد که این اتفاق افتاده است. حالا اعتراض مردم در شبکه‌های مجازی همین گفته سخنگوی دولت است که «برق مجانی برای خودتان، همان برق پولی را ناگهان قطع و جیره‌بندی نکنید!»

جنس گلایه‌ها از خاموشی برق، در نقاط مختلف کشور، یکی است. مشهدی‌ها هم مثل پایتخت‌نشینان که زودتر جیره‌بندی برق سراغشان رفته بود، از این اتفاق معترض‌اند؛ آن‌چنان‌که کابران مشهدی در روزی که خاموشی سراغ آن‌ها آمد، هر‌کدام با ذکر منطقه مسکونی خود در شبکه‌های اجتماعی می‌پرسیدند: «برق منطقه شما هم قطع شده؟» و با ذکر نام منطقه مسکونی خود، کلافگی‌شان را به اشتراک می‌گذاشتند. بولوار پیروزی، سید‌رضی، بولوارمجد، بولوار عبدالمطلب، نامجو، سی‌متری طلاب از‌جمله نقاطی بودند که خاموشی ناگهانی برق را در شبانه‌روز سه‌شنبه تجربه کردند و قرار است هنوز هم نوبتی در سایر مناطق مشهد، این سریال خاموشی‌ها ادامه داشته باشد.

در‌میان شهروندان معترض مشهد به قطع‌شدن برق، گروه دانش‌آموزان و معلمان هم حضور دارند. قطع‌شدن ناگهانی و بدون اطلاع قبلی برق در مناطق مختلف مشهد، امتحانات دانش‌آموزان و دانشجویان را مختل کرد. در‌حالی‌که این روز‌ها امتحانات به‌صورت صبح و عصر و ازطریق شبکه‌های مجازی برای دانش‌آموزان و دانشجویان برگزار می‌شود، قطعی ناگهانی برق، برخی از امتحانات را نصفه نیمه گذاشت و در برخی دیگر از مناطق مشهد، خانواده‌ها نگران از جا‌ماندن فرزندانشان از آزمون، دست به دامان معلمان و مدیران آموزش‌و‌پرورش برای برگزاری مجدد امتحانات شدند.

 

این درخواست خانواده‌ها، واکنش قاسمعلی خدابنده، مدیر‌کل آموزش‌و‌پرورش خراسان رضوی، را به‌دنبال داشت، تا جایی‌که اعلام کرد: معلمان امتحانات را در ساعاتی که برق محدوده مدرسه قطع است، برگزار نکنند. همچنین در‌صورتی‌که قطعی برق گسترده در یک منطقه باعث شده دانش‌آموزان مناطقی از مشهد از امتحان جا بمانند، مدیران مدارس باید برای برگزاری مجدد امتحانات، برنامه‌ریزی کنند.

برق خانگی که ناگهان قطع می‌شود، غصه شهروندان، لوازم برقی خانه، روشنایی و استفاده از وسایلی است که به برق وابسته است، اما کسب‌و‌کار‌های کوچک، کارگاه‌های تولیدی و کسب‌و‌کار‌های اینترنتی، غصه‌شان فراتر از این‌هاست. قطع یک‌ساعته، حتی کمتر و بیشتر از این زمان، هم باعث می‌شود کارشان روی زمین بماند و هم خسارت به جیبشان می‌زند.

دیدن اشک‌های صاحب چند واحد پرورش بلدرچین و واحد‌های گلخانه‌ای در جریان قطعی برق و یخ‌زدن تولیداتشان، فقط یک نمونه از خسارت‌های مالی به بخش تولید بود که در چند روز گذشته در استان رسانه‌ای شد. خیلی از واحد‌ها و کارگاه‌های کوچک تولیدی که به برق اضطراری مجهز نیستند، از قطعی برق می‌هراسند و بار خسارت‌های ناگهانی را به دوش می‌کشند، در‌صورتی‌که اگر قطع‌شدن برق با اطلاع‌رسانی قبلی صورت بگیرد، راهکار و راه‌حل برای مدیریت آن و جلوگیری یا کاهش خسارت امکان‌پذیر است.

پلیس راهور: در تصادف‌هایی که چراغ‌های خیابان محل تصادف خاموش و دلیل تصادف هم تاریکی باشد، سازمان مربوطه باید خسارت بدهد. به گزارش شهرآرانیوز، سرهنگ احسان مومنی رئیس اداره تصادفات پلیس راهور پایتخت در برنامه تلویزیونی «شهر امن» در خصوص وقوع تصادفات در شب و سهم روشنایی معابر در تصادفات رخ داده اظهارداشت: در شب شاهد تردد کمتری از عابران پیاده، خودرو‌ها و موتورسیکلت نسبت به روز هستیم، ولی تقریبا حدود نیمی از تصادفات ما در ساعات شب روی می‌دهد که آمار بالایی به حساب می‌آید. وی افزود: برابر آنالیز و بررسی‌های صورت گرفته تصادفات مشخص شد که حدود ۴۴ درصد از تصادفات منجر به فوت شهر تهران در تاریکی هوا و ساعات شب رخ می‌دهد.

 

مومنی ادامه داد: یکی از اصول رانندگی و تصادف نکردن، خوب دیدن و دیده شدن است و وقتی که فاقد روشنایی در سطح معابر هستیم راننده به خوبی نمی‌تواند وسایل نقلیه دیگر و عابرین را مشاهده کند و گاهی با استفاده از نور بالا باعث تغییر مسیر و انحراف خودرو‌هایی می‌شود که از روبرو می‌آیند و یک حادثه را رقم می‌ز‌ند. وی تصریح کرد: کارشناسان پلیس در تصادفاتی که محل تصادف فاقد روشنایی است و دلیل تصادف عدم روشنایی است به سازمان مربوطه سهم می‌دهیم و سازمان مربوطه باید در مراجع قضایی پاسخگو بوده و جبران خسارت را انجام دهد. مومنی در پایان از عابرین پیاده‌ای که در شب تردد می‌کنند خواست از محل‌های دارای روشنایی کافی تردد کرده و حتما از لباس‌های روشن استفاده کنند تا توسط رانندگان دیگر به خوبی دیده شوند.

برای در‌میان گذاشتن اعتراض شهروندان مشهد و بررسی دلایل قطعی برق در این کلان‌شهر با سخنگوی شرکت توزیع نیروی برق مشهد گفتگو می‌کنیم.
علیرضا کاشی در پاسخ به این سؤال که چرا خاموشی‌های گسترده در مشهد بدون اطلاع به شهروندان صورت گرفته است، می‌گوید: به‌خاطر قطعی برق شرمنده مردم هستیم، اما مدیریت بار توزیع برق در دست مشهد و استان نیست، بلکه با تصمیم‌های کشوری صورت می‌گیرد.

علیرضا کاشی در پاسخ به دیگر سؤال خبرنگار ما در‌خصوص اینکه چرا این همه تناقض‌گویی درباره قطعی برق وجود دارد، اما دلیل آن شفاف بیان نمی‌شود، توضیح می‌دهد: وزارت نیرو به ما اعلام کرده است که این خاموشی‌ها به منظور مدیریت سوخت و برق نیروگاه‌ها انجام می‌شود. اجرای خاموشی‌ها براساس اعلام مرکز کنترل پیک بار کشور و در همه شرکت‌های توزیع برق کشور صورت می‌گیرد و هدف آن، جلوگیری از خاموشی‌های گسترده است.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا صحت دارد خاموشی‌ها به دلیل استخراج ارز بیت‌کوین بوده است، پاسخ می‌دهد: وقتی مشکلی در سطح کشوری رخ می‌دهد، طبیعی است که دلایل مختلفی را کارشناسان و مردم مطرح کنند، اما آنچه وزارت نیرو به ما اعلام کرده، فقط موضوع مدیریت مصرف است. ما تابع تصمیم‌های وزارت نیرو هستیم.

بخش دیگری از گفت‌و‌گوی خبرنگار ما با سخنگوی شرکت توزیع نیروی برق مشهد مربوط به این است که تا کی قرار است سریال خاموشی‌های مشهد ادامه داشته باشد.

 

وی در پاسخ از جدول زمان‌بندی قطعی برق در مشهد با زوج و فرد کردن مناطق شهر خبر می‌دهد و می‌گوید: کل مناطق مشهد را به روز‌های زوج و فرد تقسیم کرده‌ایم. در این روز‌ها به‌نوبت برق مناطق شهر قطع می‌شوند. ساعت دقیق آن در طول شبانه‌روز مشخص نیست و فقط روز آن مشخص است؛ لذا شهروندان باید آمادگی داشته باشند. به گفته کاشی، مدت قطعی این خاموشی‌ها بین ۴۵‌دقیقه تا ۶۰‌دقیقه خواهد بود. در‌عین‌حال ممکن است برخی روز‌ها با وجود اعلام قطع‌شدن برق، این کار صورت نگیرد.

 

این موضوع به میزان مصرف برق بستگی دارد. از سخنگوی شرکت توزیع نیروی برق مشهد می‌پرسیم قرار است با خاموشی‌های گسترده و نوبتی مناطق مشهد چقدر برق در شبکه صرفه‌جویی شود. او از عدد ۲۵۰‌مگا‌وات ساعت در روز صحبت به میان می‌آورد و در‌عین‌حال به‌طور شفاف اعلام نمی‌کند که این میزان برق قرار است در شبکه صرف کجا شود؛ شاید همان ارز‌های بیت‌کوین، اما این را هیچ‌کدام از مسئولان گردن نمی‌گیرند.
به گفته کاشی، خاموشی لامپ‌های معابر و بزرگراه‌های شهر مشهد نیز از ساعت‌۲۳ تا ۴ صبح روز بعد به‌صورت نوبتی (یک‌درمیان) انجام خواهد شد.