برگزاری جلسه کارگروه تنظیم بازار خراسان رضوی با محوریت بررسی وضعیت تأمین و توزیع کالا‌های اساسی (۲۴ خرداد ۱۴۰۴) توقف پرواز‌ها تا ساعت ۲ بامداد روز یکشنبه (۲۵ خرداد ۱۴۰۴) تمدید شد مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های مسافربری کشور: مردم نگران نباشند، تردد اتوبوس‌های بین‌شهری برقرار است برگزاری نمایشگاه الکامپ به تعویق افتاد بورس تل‌آویو و آمریکا ریخت (۲۴ خرداد ۱۴۰۴) + جدول آخرین وضعیت بازار رمزارز‌ها در جهان (۲۴ خرداد ۱۴۰۴) | فرار گسترده از دارایی‌های ریسک‌پذیر قیمت نفت در بازار جهانی امروز (۲۴ خرداد ۱۴۰۴) اعلام شد | نفت ۷ درصد افزایش یافت دستورالعمل فوری رئیس کل گمرک ایران (شنبه، ۲۴ خرداد ۱۴۰۴) قیمت طلای جهانی در بازار امروز (۲۴ خرداد ۱۴۰۴) اعلام شد لغو پرواز‌ها تا ساعت ۱۴ فردا (شنبه ۲۴ خرداد ۱۴۰۴) تمدید شد جزئیات افزایش زمان پخت نانوایی‌ها در مشهد اعلام شد | کمبودی در تامین کالا‌های اساسی نداریم رئیس بانک مرکزی: شبکه بانکی کشور آماده خدمت‌رسانی به مردم است وضعیت حرکت قطارها پس از حمله رژیم صهیونیستی به ایران تصمیم‌گیری در خصوص نحوه فعالیت بازار سرمایه تا عصر فردا (شنبه ۲۴ خرداد ۱۴۰۴) خدمات‌رسانی بنادر، پایانه‌های مسافری و ایستگاه‌های راه آهن هیچ آسیبی به تأسیسات اصلی صنعت برق کشور وارد نشده است توقف خریدو‌فروش در صرافی‌های رمزارزی و پلتفرم‌های طلا تمامی زیرساخت‌های ریلی در وضعیت کاملاً ایمن قرار دارند | برقراری قطارهای فوق‌العاده در مسیر مشهد و تبریز خرید طلا در پلتفرم‌های آنلاین تا صبح یکشنبه (۲۵ خرداد ۱۴۰۴) غیرفعال شد وزارت جهاد کشاورزی: نگرانی درباره تامین کالای اساسی در کشور وجود ندارد هیچ مشکلی بابت سوخت‌رسانی در مشهد وجود ندارد | مردم بابت کمبود بنزین نگران نباشند (۲۳ خرداد ۱۴۰۴) شرکت ملی پالایش: سوخت‌رسانی به پمپ بنزین‌ها بدون وقفه ادامه دارد مقابله با گرانفروشی و کاهش وزن چانه با فروش کیلویی نان کشت فراسرزمینی ایران در اراضی قزاقستان افزایش می‌یابد قیمت خودرو‌های داخلی و خارجی در بازار امروز (۲۲ خرداد ۱۴۰۴) اعلام شد | آتش‌بازی ایران خودرو در بازار + جدول آغاز ترخیص ۳ هزار دستگاه خودروی خارجی معطل‌مانده در بندر شهید رجایی (۲۲ خرداد ۱۴۰۴) قیمت دلار، طلا، سکه و نیم سکه بعد از تصویب قطعنامه علیه ایران (۲۲ خرداد ۱۴۰۴) واریزی دولت همزمان با عید غدیر | زمان واریز یارانه خردادماه ۱۴۰۴ مشخص شد قیمت طلای جهانی در بازار امروز (۲۲ خرداد ۱۴۰۴) اعلام شد | افزایش دوباره قیمت طلا در بازار‌های جهانی
سرخط خبرها

از مضاربه‌ای‌ها تا بورس

  • کد خبر: ۵۶۲۹۷
  • ۰۱ بهمن ۱۳۹۹ - ۱۰:۴۶
از مضاربه‌ای‌ها تا بورس
عباس عبدی - رئیس انجمن صنفی روزنامه‌نگاران
از ابتدای انقلاب تا کنون به‌علت ناکارآمدی ساختار اقتصادی، به‌ویژه نظام بانکی، مردم چندین بار درگیر مشارکت‌های مالی و اقتصادی زیان‌باری شده‌اند و متأسفانه به‌نظر می‌رسد این وضع همچنان ادامه دارد. نخستین‌بار شرکت‌های مضاربه‌ای آمدند. بانک‌ها در شرایط تورمی بالا، سود اندکی می‌دادند و مردم صاحب پس‌انداز زیان می‌کردند، پول مردم در بانک‌ها به تولیدکنندگان عادی تخصیص نمی‌یافت و به‌صورت دستوری توزیع می‌شد؛ بنابراین برخی شرکت‌ها و افراد مستقیم دست‌به‌دامن مردم شدند و با یک کلاه‌برداری شرعی با استفاده از عقد مضاربه سود ماهانه ۲ تا ۳ درصد را به مردم وعده دادند و مردم هم با گرفتن سود ماهانه وارد این بازار شدند، اما طولی نکشید که به‌علل گوناگون و روشن (مشهور به کلاه‌برداری پانزی) ناتوان از پرداخت شدند و سرمایه‌های بسیاری از مردم سوخت شد.

چند سال بعد بازی مبتذل‌تر و حتی احمقانه‌تر هرمی‌ها اوج گرفت که عقل متعارف هم می‌فهمید که این کلاه‌برداری و کلک است، اما صدهاهزار و شاید میلیون‌ها نفر درگیر این کار شدند تا بلکه از این راه پول مفتی را به‌جیب بزنند؛ البته همان‌طور که انتظار می‌رفت، پولشان رفت که رفت. طولی نکشید که این بار با حمایت بخشی از اصول‌گرایان حاکم، به‌ویژه در مشهد، ماجرای مؤسسه‌های اعتباری پیش آمد که ابعاد بسیار بزرگ‌تری نسبت به موارد قبلی داشت.
 
بانکی‌شدن امور و سود‌های کلان آن و ضرورت پول‌شویی و... ریشه گسترش مؤسسه‌های اعتباری داشت. دولت احمدی‌نژاد آنان را تقویت کرد. در مدت بسیار کوتاهی، بعضی از آن‌ها صد‌ها دفترودستک راه انداختند که تاریخ آن شنیدنی است. (به کتاب «اقتصاد سیاسی صندوق‌های قرض‌الحسنه و مؤسسات اعتباری» نوشته بهمن امویی مراجعه کنید.) بزرگ‌ترین کلاه‌برداری مالی را با عناوین مقدس آغاز کردند و بر اساس برخی برآورد‌ها تا حدود ۲۵ درصد نقدینگی کشور را در سیطره خود درآوردند. بعد هم که کارشان گره خورد و دولت تصمیم به برچیدن بساط آن‌ها گرفت، ده‌هاهزارمیلیارد تومان هزینه روی دست مردم گذاشتند که یکی از عوامل اصلی رشد تورم و قیمت ارز در سال ۱۳۹۶ بود. این خسارت‌ها ناجوانمردانه از جیب مردم پرداخته شد.

اکنون نیز به بورس رسیده‌ایم؛ موردی که بسیار عجیب است و کسی متوجه نشد چرا دولتی‌ها و مقامات حکومتی مردم را تشویق به سرمایه‌گذاری در بورس کردند و مردم چرا به این توصیه گوش کردند یا مدعی هستند که گوش کرده‌اند. بورسی که برخلاف همه اصول منطقی در اقتصاد، شاخص آن همچون آسانسور بالا می‌رفت، درحالی‌که کشور در وضعیت رکود اقتصادی و رشد منفی بود!

آنچه در همه این موارد مشاهده می‌شود، فقدان ضوابط روشن برای شکل‌گیری یک نهاد اقتصادی و نظارت بر آن است. تا هنگامی که سیاست‌های اقتصادی بر مدار شخصی، غیرعلمی، باری‌به‌هرجهت و براساس منافع کوتاه‌مدت تنظیم شود، با همین وضعیت روبه‌رو هستیم. بورس امری تخصصی است و باید از طریق کارگزاران و با مشاوره با آنان خریدوفروش شود، اما اکنون کارگزاری‌ها در بسیاری از خریدوفروش‌ها در عمل به‌حاشیه رفته‌اند. خریداران و فروشندگان فقط درصدی را به‌حساب آنان واریز می‌کنند و کارگزاران نیز سود کلان می‌برند، بدون اینکه مسئولیتی در معاملات بورسی داشته باشند، چون صاحبان سهام از فلان روستا و زیر درخت چنار دور هم نشسته‌اند و سهام خریدوفروش می‌کنند. ابتذال بورس در ایران از آنجا آغاز می‌شود که فاقد استقلال است. اگر استقلال داشت، نیازی به دخالت دولت نبود. اگر استقلال داشت، نظام نظارتی آن درست عمل می‌کرد و اجازه نمی‌داد که شاخص آن حباب‌وار بالا برود و امروز مجبور شوند با دستکاری از نوع دیگری پایین آورند.

مسئله اصلی در ایران فقدان استقلال نهادی در هر حوزه‌ای است. همه نهاد‌ها به‌نحوی شدید متأثر از قدرت هستند و قادر به انجام وظایف خود به‌طور حرفه‌ای و مستقل نیستند. روندی که از مضاربه‌ای‌ها آغاز شده، تا بورس فعلی ادامه یافته است. با تورم ۴۰ درصد و بیشتر و سود بانکی کمتر از ۱۵ درصد و نظام بانکی فاسد و رانتی، نتیجه‌ای بهتر از این در انتظار اقتصاد و مردم نیست.
گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->