اهتمامی درخور برای معرفی چهره الهی و انسانی پیامبر (ص) | روایتی از کتاب «محمد رسول خدا» نوشته دکتر آنه ماری شیمل

بیش از یک دهه می‌گذرد، اما همچنان تصویری روشن و واضح از آن روز خاطره انگیز پیش چشم دارم. در یک روز بهاری در ماه اردیبهشت، روز معلم را بهانه کردم تا از استاد دکتر حسن لاهوتی احوالپرسی کنم. تلفن کردم. رخصت دیدار داد.

خدمتش شرفیاب شدم. با گشاده رویی و تبسمی شیرین به درون خانه دعوتم کرد. در کتابخانه طبقه همکف نشستیم و از کتاب‌های تازه و کتاب و کتاب خوانی سخن گفتیم. ساعتی گذشت. درنگ بیشتر را روا ندیدم. اجازه مرخصی خواستم که فرمود: کمی صبر کنید. از جا برخاست. از میان کتاب ها، نسخه‌ای از کتاب «محمد رسول خدا» نوشته خانم آنه ماری شیمل را برداشت. پرسید: این کتاب را که ندارید؟ پاسخ را از نگاه مشتاق من دریافت. کتاب را باز کرد. قبل از نوشتن تقدیمی، مختصری از کتاب برایم گفت؛ آن چنان که گویی بخش از مقدمه را باز می‌گوید: «خانم شیمل مسلمان نبود، اما به تمدن و معارف اسلام در همه ابعاد و جلوه‌های آن، خاصه عالم عرفان، عشق می‌ورزید. پیامبر اسلام (ص) چنان که از همین کتاب پیداست، نزد او مقامی والاتر از همه انبیا داشت.»

تقدیم نامه را نوشت: «تقدیم به حضرت سیدخلیل حسینی عزیز» و امضا کرد.
ادامه سخن را پی گرفت.
«اگر شهادتین را چنان که به ما آموخته اند، برای اقرار به اسلام کافی بدانیم، پروفسور شیمل به هنگام مطالعه آثار اسلامی، از قرآن و حدیث گرفته تا تألیفات علمای مسلمان، ضمن تهیه یادداشت‌های اولیه، نیز به هنگام تألیف و پس از آن در ساعات تصحیح نمونه‌های مطبعی کتاب محمد رسول خدا، ده‌ها بار گواهی بر وحدانیت خداوند و رسالت محمد (ص) را نه تنها بر زبان که برقلم نیز تکرار کرده بود. هرگز ننوشت و نگفت مسلمان است، اما از رفتار و کردار و گفتارش مسلمانی هویدا بود. چهره خندانش لطفی دیگر بود از الطاف بسیاری که خداوند به او عطا کرده بود و در نخستین لحظه دیدار دل از تازه آشنا می‌برد. همسرم هرگز یاد خوش نخستین دیدار او را از یاد نبرده است.»

درباره آشنایی اش با کتاب گفت: «هنگام سفر شیمل به مشهد از وجود چنین کتابی آگاهی یافتم. با خواندنش علاقه‌مند شدم که آن را به فارسی برگردانم و به هم کیشان هم زبانم تقدیم کنم تا درباره پیامبر محبوب خود از زبان دانشمندی بیگانه ستایش بشنوند و از روزنه چشم پژوهشگری بزرگ رخسار پرفروغ حضرت محمد (ص) را بنگرند.»
باری آنچه دکتر لاهوتی عزیز آن روز گفت، آتش شوق مرا برای خواندن کتاب برفروخت و چند روزی پس از آن دیدار کتاب را خوانده بودم.

کتاب «محمد رسول خدا» شامل ۱۲ فصل است که به ترتیب بدین قرار است: سیره و سرگذشت، مقتدای نکو، یکتایی مقام محمد (ص)، قصه‌ها و معجزه ها، محمد شفیع قیامت و صلوات بر او، نام‌های پیمبر، نور محمد و مکتب عرفان، جشن میلاد پیمبر، سیر شبانه و معراج پیمبر، نعت پیمبر، طریقه محمدیه و تفسیر تازه از زندگی پیمبر و محمد پیغمبر خدا در آثار محمد اقبال.
به طور کلی می‌توان گفت که پروفسور شیمل با تألیف و انتشار این کتاب در اروپا و آمریکا سعی در اثبات حقانیت خاتم الانبیا و معرفی شخصیت الهی و انسانی پیامبر اسلام (ص) و تصویر چهره محبوب او دارد، برخلاف آنچه دشمنان اسلام در غرب ترسیم کرده اند.

شیمل در این کتاب، دیدگاه تازه‌ای را برای معرفی حضرت رسول اکرم (ص) انتخاب کرده است؛ به این عبارت که برخلاف سیره نویسان، به گفته‌ها و شنیده‌ها اکتفا نکرده، بلکه کوشیده است علاوه بر استناد به واقعیت‌های تاریخی و شواهد قرآنی و احادیث، در عقاید و اندیشه‌های عموم مسلمانان عشق خالصانه‌ای را بجوید که با ساختن داستان‌ها و سرودن شعر‌ها و منظومه‌ها و برپاکردن آیین‌های خاص برای پیامبر معزز و محبوب خود ابراز می‌کنند و بدین شیوه به ژرف کاوی شخصیت پیامبر بپردازد و سیمای واقعی رسول خدا را در شعر شاعران و نوشته‌های عارفان و مسلمانان ایرانی، هندی، عرب، ترک و آفریقایی نیز بیابد و ترسیم کند و روایتی عاشقانه و عارفانه را از یک سو به دقایق کلامی و فلسفی و از سوی دیگر به باور‌های عامیانه و فرهنگ عامه مسلمانان پیوند بزند تا بتواند ضمن آنکه بی اساسی دشمنی‌های نابخردانه برخی دانشمندان مغرب زمین با اسلام و پیغمبر اسلام را به زبانی لطیف و در عین حال معقول و مستدل آشکار می‌کند، عشق مسلمانان را به پیامبرشان نیز پیش چشم آنان مجسم کند.

بنابراین، ضمن پاسخ گفتن به برخی از این نظریه‌های بی مایه، به نقل اشاره وار آن‌ها بسنده می‌کند که در همین حد اندک، خواننده فارسی زبان با این گونه آرا می‌تواند آشنا شود. خواننده کتاب با احساس این وظیفه انسانی و بی طرفی شایسته، بر مؤلف کتاب درود می‌فرستد و به قلم پاک و توانای مترجم کتاب آفرین می‌گوید. یاد و نام ارجمندشان همواره بلند و خاک بر آنان خوش باد!