یادی از کریم امامی، مترجم و روزنامه نگار فقید ایرانی که ۵ خرداد زادروز اوست

شهرآرانیوز - امروز (۵ خرداد) سالروز تولد مترجم نامدار «گتسبی بزرگ» و ماجرا‌های «شرلوک هُلمز» است. کریم امامی (۱۳۸۴ - ۱۳۰۹) شیرازی بود، اما ظاهرا در کلکته به دنیا آمد. پدرش تاجر چای بود و او نخستین گام‌های کریم را در فرا گرفتن زبان انگلیسی رقم زد. پس از زبان‌آموزی از پدر در کودکی، او این عرصه را جدی گرفت و با مطالعه شخصی و آموختن در دبیرستان و از معلمان خصوصی و همچنین حضور در کلاس‌های انجمن فرهنگی ایران و انگلیس در شیراز، روز به روز بر انگلیسی‌دانی خود افزود. امامی پس از گرفتن دیپلم رشته طبیعی (علوم تجربی)، وارد دانشکده ادبیات دانشگاه تهران شد و نزد کسانی، چون دکتر لطفعلی صورتگر و دکتر علاءالدین پازارگادی شاگردی کرد.

دانش‌آموختگی او هم‌زمان بود با رویداد‌های ملی شدن صنعت نفت ایران و حضور خبرنگاران خارجی در کشور. او به عنوان مترجم این خبرنگاران مشغول به کار شد. پس از کودتای بیست وهشتم مرداد او همکاری‌اش را با گروه نوشتاری روزنامه کیهان آغاز کرد. سال چهل وپنج با گلرخ ادیب محمدی – که در عالم ادبیات و ترجمه به گلی امامی مشهور شد - ازدواج کرد. سال چهل وهفت دوران تازه‌ای در زندگی او شروع شد و او در کنار بزرگانی، چون ابوالحسن نجفی و احمد سمیعی گیلانی در مؤسسه انتشارات فرانکلین ویراستار شد.

۳ سال پیش از آن، به سفارش فرانکلین رمان معروف اسکات فیتس جرالد یعنی «گتسبی بزرگ» را ترجمه کرده بود که با نام «طلا و خاکستر» چاپ شد. در این بنگاه خوش سابقه، به سرعت پیشرفت کرد و به جایگاه سرویراستاری رسید. در همان سال‌ها سردبیری نشریه «کتاب امروز» را به عهده گرفت و سپس به انتشارات سروش رفت و یک سال و اندی در آنجا سرویراستاری کرد. پس از انقلاب، در دهه شصت انتشارات و کتاب‌فروشی زمینه را به راه انداخت و کتاب‌فروشی‌اش پاتوق اهل فرهنگ شد.
کریم امامی در دهه هفتاد، بیست‌وچهار داستان از ماجرا‌های کارآگاه محبوب، شرلوک هلمز، مخلوق سر آرتور کانن دویل، را به فارسی برگرداند و در ۴ جلد به چاپ رساند.

از این مترجم مشهور کتاب‌های دیگری در حوزه‌های ادبیات و هنر و... نیز منتشر شده است. «با خشم به یاد آر» اثر جان آزبرن، «انسان و فضا» نوشته آرتور سی کلارک و دیگران، «کروکی‌هایی از معماری ایران» تألیف آلن بایاش، «ایرانیان در میان انگلیسی‌ها: صحنه‌هایی از تاریخ مناسبات ایران و بریتانیا» نوشته دنیس رایت، و کتاب‌هایی جز این‌ها. همچنین در زمینه تألیف هم قلم زده و آثاری مانند «از پست و بلند ترجمه: هفت مقاله» و «کتاب امروز: چند گفتار در زمینه تألیف و ترجمه و نشر» و «فرهنگ معاصر کیمیا: فارسی - انگلیسی» را نوشته است.

امامی در ترجمه کتاب‌های هنری هم با کسانی، چون همسرش گلی امامی همکاری کرده که «تاریخچه نقاشی نوین» اثر هربرت رید از آن جمله است.

او مترجمی بود که هم می‌توانست با لحن گفتاری و صمیمی بنویسد و هم به زبان رسمی. درباره خصوصیات اخلاقی‌اش گفته‌اند که فردی منظم بود و این نظم، تأثیر بسزایی در کارش داشته است. همچنین مقید به اخلاقیات بوده و منشی عارفانه داشته است. آن‌طور که نوشته‌اند، از سیاست و فلسفه خوشش نمی‌آمده است، اگرچه گاه جبر زمانه کاری به این ندارد که انسان از چه گریزان است.