نگاهی به حال و هوای متفاوت تبلیغات انتخاباتی در شبکه‌های اجتماعی

به گزارش شهرآرانیوز؛ به دنبال شیوع ویروس کرونا در سراسر کشور، سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، در حال و هوایی متفاوت نسبت به ادوارقبلی انتخابات ریاست جمهوری پیش می‌رود. در شرایطی که تا پیش از این، در ایام تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری، شاهد کمپین‌های پرشور در شهر‌ها و فعالیت گسترده ستاد‌های نامزد‌ها و سفر‌های استانی آنان بودیم، در این روز‌های کرونایی، امکان چنین فعالیت‌هایی فراهم نیست.

شیوه نامه بهداشتی انتخابات ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ نیز که پس از طرح و بررسی در کمیته امنیتی انتظامی ستاد ملی کرونا و ستاد انتخابات کشور به تصویب ستادملی مدیریت کرونا رسیده و از سوی رئیس جمهور ابلاغ شده است، اساسا یک منع قانونی مهم در این راستاست، به گونه‌ای که بند‌های مندرج در این دستورالعمل نظیر رعایت فاصله مناسب براساس ۸ متر مربع فضای باز برای یک نفر یا رعایت سقف شرکت کنندگان به میزان حداکثر ۳۰ درصد ظرفیت فضا در نظر گرفته شده، مانعی بر سر کمپین‌های انتخاباتی پرشور و تجمعات انسانی است.

در این شرایط، برای جبران کمپین‌های انتخاباتی گذشته، عملا دو راهکار بیشتر وجود ندارد؛ بهره گیری از رسانه‌های رسمی نظیر صداوسیما و استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی. اگرچه طبق قانون، هر هفت نامزد انتخاباتی امکانی برابر برای استفاده از ظرفیت‌های رسانه‌های رسمی کشور برای ارتباط با مخاطبان خویش دارند، اما بهره گیری آنان از فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی به نحوی متفاوت است.

تلگرام، اینستاگرام و توئیتر در صدر بازدید‌ها

در این میان برخی نامزد‌ها علاوه بر استفاده از تبلیغات در تلگرام و اینستاگرام، از توئیتر به عنوان امکانی برای عرضه دیدگاه‌ها و البته نقد رقبای خویش استفاده می‌کنند. عبدالناصر همتی و محسن مهرعلیزاده، دو تن از نامزد‌های این دور از انتخابات ریاست جمهوری هستند که در استفاده از توئیتر پیشتازند و نگاه فعالان فضای مجازی را به سمت خود جلب کرده اند. در واقع شاید این گفته برخی کاربران فضای مجازی اغراق آمیز نباشد که تمرکز عمده کمپین انتخاباتی همتی و مهرعلیزاده در فضای مجازی به صورت عام و توئیتر به صورت خاص است، به گونه‌ای که صریح‌ترین موضع گیری‌های انتخاباتی این دو چهره در این بستر دیده می‌شود.

«کلاب هاوس» و تلویزیون اینترنتی، ۲ مجرای جدید

اما در کنار توئیتر، شبکه اجتماعی صوتی کلاب هاوس نیز که با وجود تازگی، محبوبیت زیادی میان کاربران ایرانی به دست آورده، محل دیگری است که نامزد‌ها از آن برای فعالیت‌های تبلیغاتی خود استفاده می‌کنند. در بهره گیری از این فضا نیز همتی و مهرعلیزاده پیشتازند و از آن برای گفتگو با مخاطبان خود استفاده می‌کنند. گفتگو‌هایی بی پرده که باعث شد موج جدیدی به نفع این دو نامزد ایجاد شود. اما درمقابل، گویی پنج نامزد جناح راست، چندان تمایلی برای حضور در این شبکه اجتماعی ندارند، چنان که علی رغم دعوت کاربران این شبکه اجتماعی، واکنشی نشان نداده و هنوز حاضر به حضور در این فضا نشده اند تا با پرسش‌های کنترل نشده مخاطبان مواجه شوند.

حضور نداشتن نامزد‌های اصولگرا در کلاب هاوس، به معنای بهره نبردن آنان از ظرفیت‌های دیگر شبکه‌های اجتماعی برای ارتباط با مخاطبانشان نیست؛ چنان که همه نامزد‌های جناح راست، در توئیتر دارای حساب کاربری هستند و همین حضور سبب شده است نه تنها دیدگاه‌های خود درباره موضوعات مختلف را بیان کنند، بلکه به نقادی مواضع و برنامه‌های سایر نامزد‌ها بپردازند. بدین ترتیب، یکی از نکات جالب این انتخابات، موضوعات پینگ پنگی نامزد‌ها با یکدیگر در بستر توئیتر است.

همچنین همان طور که اشاره شد، کانال‌های تلگرامی و صفحات اینستاگرامی نامزد‌های انتخاباتی نیز مورد توجه مخاطبان انتخابات ریاست جمهوری پیش روست، چنان که این مسئله حتی مورد توجه خود نامزد‌ها قرار گرفته است؛ به عنوان نمونه حجت الاسلام رئیسی در نخستین مناظره زنده تلویزیونی به ۲ میلیون دنبال کننده خود در اینستاگرام اشاره کرد. در نهایت یکی دیگر از تجربه‌های جدیدی که در انتخابات ریاست جمهوری اخیر به عنوان جایگزینی برای میتینگ‌ها و کمپین‌های انتخاباتی فیزیکی مورد توجه قرار گرفته است، تلویزیون‌های اینترنتی ۲۴ ساعته است. سعید جلیلی، از جمله نامزد‌هایی است که از این امکان، برای تشریح برنامه‌های دولت آینده خود نهایت استفاده را می‌کند و در این حوزه پیشتاز است.

به هر حال به نظر می‌رسد با وجود شیوع ویروس کرونا در کشور، شبکه‌های اجتماعی به خصوص توئیتر و کلاب هاوس در انتخابات ۱۴۰۰، جای میتینگ‌های تبلیغاتی و سفر‌های استانی نامزد‌ها را گرفته اند و می‌توانند نقشی تعیین کننده در انتخابات پیش رو بازی کنند. ‎