محدثه شوشتری | شهرآرانیوز؛ پخش موسیقی وطنی سر جای خودش مانده، درست مثل سالهای دور و بساط شام و ناهارهای ستادی جمع شده. شام و ناهارهایی که هر چه حرف و حدیث و نقد پشت سر آنها بود، باز هم سفرههای ستادی پهن میشدند. افراد زانو به زانو مینشستند سر سفره ها، بساط چای و شربت خنک هم بر پا بود و آخر مجلس هر شرکت کننده ای، با تعدادی بروشور و تراکت در زیر بغل، ستاد را ترک میکرد. اما حالا نه فقط زیر سایه کرونا، که با قدرت نمایی شبکههای اجتماعی، بار و بساط تبلیغات سنتی ستادهای انتخاباتی از دورهمیهای محیطی به مجازی کوچ داده شده است.
فعالیت ستادهای محیطی محدودتر شده است، د رعین حال هزینه تراشیهای تبلیغاتی سر جای خودش مانده. در این میدان، رقابت ۷۹۳ نامزد نهایی شورای شهر مشهد برای گرفتن یکی از ۱۵ کرسی پارلمان شهری داغ شده است و رقبا در تقلای رسیدن به شورای ششم هستند. در فرصت سه روزه باقی مانده تا پایان زمان قانونی تبلیغات نامزدهای انتخابات، گشت و گذاری در چند ستاد انتخاباتی محیطی زدیم و در ادامه به دنیای مجازی ستادهای انتخاباتی سرک کشیدیم که آن سرش ناپیداست.
عکسهای آتلیهای با ژستهایی که بی تشابه به قاب عکسهای دامادی نیست، فقط با یک تفاوت که شعاری زیر عکس نوشته شده، نمای ورودی مان به ستاد انتخاباتی یکی از کاندیداهاست. از طریق کانالی تلگرامی به این نشست دعوت شده ایم که قرار بود میهمانانش محدود باشند و شرایط کرونا در نظر گرفته شود. چهرهها پشت ماسکها پنهان اند به جز چهره سخنران که نامزد انتخابات شوراست. در رزومه اش هیچ ربطی از تخصصی مرتبط به حوزه مدیریت شهری دیده نمیشود. با این حال از هر دری سخن میگوید و وعدههایی میدهد که انگار قرار است مشهدی دیگر ساخته شود! شهری بدون مشکلات ترافیکی، ورای معضلات شهرسازی، بدون حاشیه، خلاص از دود و دم، رها از دست اندازهای پاسخ گویی در شهرداری و....
نمایی از این نوع تبلیغات با عکسهای شیک و وعدههای شیک را در چند ستاد دیگر هم میبینیم. وارد ستادی در حوالی میدان ملک آباد میشویم که عکسهای قدی و بنرهایی چفت در چفت دیوار ساختمانی اش را پُر کرده اند. نامزدی با تعدادی از دانشجویانش درحال گپ وگفت انتخاباتی است. از دیپلماسی شهری و برندینگ مشهد گرفته تا توسعه متوازن شهری و قانون گذاری در حوزه شهرسازی را اهداف کاری اش برمی شمارد و میگوید اگر شما جوانان و دانشجویان به من رأی بدهید، مشهدی دیگر را خواهید دید.
برخلاف نامزدهای مستقل انتخابات شورای شهر که بروشورها، بنرها و پردههای تبلیغاتی تک نفره شان را در مناطق مختلف شهر پخش کرده اند، نامزدهای ائتلافی، تبلیغات ۱۵ نفره شان را به طور گسترده در فضای مجازی و تبلیغات محیطی انجام داده اند. از دیوار ساختمانهای بزرگ شهری گرفته تا وسط بولوارها و خیابانها و معابر، این بروشورهای ائتلافی مربوط به لیستهای مختلف انتخابات به چشم میخورند. رقابت حتی بین یک جریان سیاسی در لیستهای مختلف داغ شده و در جایی به کَل کَلهای سیاسی میرسد و در جایی دیگر به افشاگریهای درون گروهی. اینکه فلان نامزد مبلغی نجومی داده است تا در فلان لیست نامش را بگنجانند و در جایی دیگر اسم فلان نامزد را با فشارهای پشت پرده در فلان لیست جا داده اند و حاشیههای دیگری که دامن گیر برخی از این لیست هاست و در عین حال رقابتی نفس گیر بین آنها جاری است.
حال و هوای مشهد از این فضاآرایی ها، انتخاباتی شده است و در هر گوشهای از شهر، تبلیغات به چشم میخورد. با اینکه شهرداری، فضایی مناسب برای نصب تبلیغات انتخاباتی نامزدها در نظر گرفته است، باز هم نصب بنر و پردههای تبلیغاتی روی در و دیوار ساختمانها را میبینیم. بیش از هزار جایگاه موقت تبلیغات با مساحت حدود ۱۵هـزار مترمربع در بیــــش از ۴۰۰نقطــه از مشهد را شهرداری با همین هدف راه اندازی کرده است؛ درعین حال خارج از این فضاها هم بی نظمیها و برهم زدنهای فضاهای شهری را در تبلیغات شاهد هستیم.
شیوه نامه بهداشتی انتخابات۲۸ خرداد ۱۴۰۰ پس از طرح و بررسی در کمیته امنیتی انتظامی ستاد ملی کرونا و ستاد انتخابات کشور به تصویب ستادملی مدیریت کرونا رسیده و ازسوی دولت به تمام استانها ابلاغ شده است. شیوهنامههایی مانند اینکه فاصله مناسب براساس ۸ مترمربع فضای باز برای یک نفر یا رعایت سقف شرکت کنندگان به میزان حداکثر ۳۰ درصد ظرفیت فضا در ستادها و فضاهای انتخاباتی در نظر گرفته شود. این شیوه نامه در ستادهای خلوت که سوت و کور هستند، میتوان گفت رعایت میشود.
چون به خودی خود بیشتر از ۳۰ درصد فضای سالنها اشغال نمیشود، اما در برخی محافل تبلیغات انتخاباتی که از آنها بازدید میدانی میکنیم، این شیوه نامه کرونا رعایت نشده است؛ نظیر آن را در سخنرانی برخی نامزدها در تالارهای معروف مشهد شاهد هستیم. اینکه برخی نامزدهای شورای ششم مشهد به جای سخنرانی در مساجد و حسینیه ها، از ظرفیت تالارهای پذیرایی استفاده میکنند و در این فضاها هرچند افراد با ماسک حاضر میشوند، بیش از ۳۰ درصد ظرفیت تالار پُر از جمعیت میشود.
و، اما تبلیغات مجازی، موجی بیشتر از تبلیغات محیطی به راه انداخته است. شبکههای مختلف اجتماعی پُر شده اند از تبلیغات.
هر بار که وارد شبکههای اجتماعی نظیر تلگرام و واتس اپ میشویم، ناخواسته ما را در گروهی عضو کرده اند. محتوای این گروهها هم جای بحث دارد. برخی گروهها که توسط عوامل اصلی ستاد تبلیغاتی نامزدی ایجاد شده اند، شسته رفتهتر از گروههایی هستند که ازسوی افراد بی نام و نشان برای طرفداری از نامزدی ایجاد شده اند. در چرخشی در این گروهها میبینیم از تبلیغات برای پوشاک تا اعلام نیازمندی برای نیروی کارگر و ...، بین تبلیغات انتخاباتی به نمایش گذاشته شده است. چت کردن و بارگذاری مطالب بی ربط هم در این گروهها دیده میشود. در یک گروه، آشِ تبلیغات مجازی شورِ شور شده است و ساز و کاری مشخص در آن دیده نمیشود.
تقلای نامزدهای شورا برای ورود به ششمین پارلمان شهری مشهد، در شعارهایی که نامزدها و لیستهای ائتلافی میدهند نیز دیده میشود. وعده رسیدگی به حاشیه شهر، پای ثابت شعارهاست و شعارهای دیگری که هر کدام به سمت و سویی از مدیریت شهری برمی گردد.
کاهش بوروکراسی موجود در شهرداری با اصلاح قوانین و مصوبات، توسعه متوازن مشهد متناسب با شاخصهای توسعه پایدار، قانون گرایی در حوزه شهرسازی، دیپلماسی شهری، مبارزه با غول ترافیک و گره گشایی از پروژههای ترافیکی، احیای بافتهای فرسوده شهر، تطبیق مشهد با فرهنگ زیارت، پایدارسازی درآمدهای شهرداری و مشارکت دادن شهروندان در مدیریت شهر از جمله شعارهایی است که از زبان بیشتر نامزدها شنیده میشود.