محبوبه عظیم زاده | شهرآرانیوز؛ تماشای تصویرشان در کنار یکدیگر، وقتی مستقیم به دوربین زل زده اند و لبخندی زیبا روی چهره و لب هایشان نقش بسته، تحمل این اتفاق تلخ را سنگینتر میکند. چشمهایی که از شور زندگی در روزهای آتی سخن میگویند و لبخندهایی که سعی میکنند تمام تلخیهای زندگی را پشتشان پنهان کنند، اما در اوج جوانی خاموش شدند.
مهشاد کریمی و ریحانه یاسینی، دو تن از خبرنگاران فعال در حوزه محیط زیست بودند که با دعوت ستاد احیای دریاچه ارومیه در قالب یک تور رسانهای همراه با دیگر خبرنگاران برای بازدید از پروژههای عمرانی این ستاد اعزام شدند، اما در جریان این بازدید ۲ روزه، اتوبوس آنها که در منطقه دشت غوره واقع در ۱۸ کیلومتری شهر نقده در حال حرکت بود، به دلیل ناتوانی در کنترل وسیله نقلیه دچار سانحه میشود و در نتیجه، این دو خبرنگار جانشان را از دست میدهند و ۲۱ تنی که دچار آسیبهای جدی میشوند.
اتوبوس مرگ که خاطره تلخی در ذهنمان از خود برجای گذاشته و به این زودیها از یادمان نخواهد رفت، فاقد صورت وضعیت و متعلق به کارخانه سیمان بوده است. فرمانده پلیس راه کشور در این باره گفته است: این اتوبوس تولید سال ۱۳۸۵ بود، طبق بررسیهای ما اتوبوس معاینه فنی داشته است، اما به دلیل آنکه در مسیر کوهستانی تردد کرده و مرتب از ترمز استفاده کرده است سیستم ترمز آن دچار مشکل شده بود، ضمن اینکه راننده از ترمز ثانویه اتوبوس استفاده نکرده که این تخلف است.
سرهنگ امیدوار درباره اینکه راننده از مسیر فرعی برای دور زدن پلیس راه تردد کرده، گفته است: «اصلا این طور نبوده این اتوبوس از مسیر اصلی تردد کرده و متعلق به کارخانه سیمان و (مسئول) جابه جایی کارگران آن بوده و سالها نیز از همین مسیر رفت وآمد کرده است. در روز حادثه نیز راننده به پلیس راه رفته و اعلام کرده که در حال حمل کارگران سیمان است و با توجه به اینکه سالها همین روند وجود داشته، پلیس نیز آن را تأیید کرده است.» مسئله دیگری که وجود دارد این است که احتمالا مسئول محلی به دلیل آنکه اتوبوس رایگان بوده از اتوبوس کارخانه سیمان استفاده کرده است. درحالی که طبق مقررات مسئول محلی باید به پلیس راه و راهداری اطلاع دهد که مسافران اتوبوس چه کسانی هستند.
خبرنگارانی که هرکدامشان مسئولیت مهمی در رسانه خود برعهده داشته اند، بدون صورت وضعیت سوار و به عنوان کارگران کارخانه سیمان جابه جا شده اند، نه اینکه کارگر کارخانه سیمان بودن شغل شرافت مندانهای نیست، نه. اما شاید اگر پلیس راه میدانست ماجرا از چه قرار است، حالا مهشاد کریمی در تدارک جشن عروسی اش بود نه اینکه زیر خروارها خاک آرام گرفته باشد.
انجمن صنفی روزنامه نگاران به محض وقوع این حادثه، یک وکیل محلی برای کسب اطلاعات حقوقی دقیق به بیمارستان اعزام کرد. علاوه بر این، گیسو فغفوری به عنوان بازرس و پژمان موسوی به نمایندگی از هیئت مدیره انجمن صنفی روزنامه نگاران برای پیگیری وضعیت سانحه دیدگان به ارومیه اعزام شدند. ناصر علاقه بندان یکی از روزنامه نگاران قدیمی هم به این موضوع واکنش نشان داد و نوشت: «در هر مأموریتی به همراه هر مقامی داغونترین وسیله نقلیه به ما روزنامه نگاران اختصاص مییابد. همیشه، از هواپیما تا اتوبوس، نازلترین محلهای اسکان و خواب هم همین طور. نه برای بالاسریهای خودمان و نه برای آنهایی که از روی شانههای ما خبرنگاران بالا رفته اند مهم نبوده ایم...»
حادثهای که برای خبرنگاران اعزامی به ارومیه رخ داد، فضای مجازی را به شدت تحت تأثیر قرار داد. به جز صنف خبرنگاران که از ساعتهای آغازین وقوع این حادثه برای روشن شدن اصل موضوع و پیگیریهای لازم اعلام آمادگی کردند، افکار عمومی و بسیاری از چهرههای معروف هم به این موضوع واکنش نشان دادند و با بازنشر این خبر در صفحههای شخصی خود، خواهان رسیدگی به این موضوع شدند.
اگر تصاویر غم انگیز مراسم تشییع پیکرهای «مهشاد کریمی» و «ریحانه یاسینی» را کنار بگذاریم که دست به دست چرخید و این مصیبت را تلختر کرد، یکی از ویدئوهایی که در فضای مجازی بسیار دیده شد و با انتقادهای زیادی همراه شد، حضور «عیسی کلانتری»، رئیس سازمان محیط زیست، در جمع خبرنگاران بازمانده از حادثه اتوبوس است، لحظاتی که «زینب رحیمی» درحالی که دارد روایت تلخ حادثه را بازگو میکند، کلانتری با زبان بدن نامناسبی که بیشتر از هر چیزی حس بی خیالی را به آدم منتقل میکند به ظاهر به او گوش سپرده است.
هرچند سیاستهای او در قبال وضعیت محیط زیست کشورمان پیش از این هم بارها با انتقاد روبه رو شده است. او همین چند وقت پیش در واکنش به وقوع آتش سوزیهای مکرر در جنگلها و مناطق حفاظت شده غرب کشور هم زمان با گرم شدن هوا گفت: «آتش سوزی جنگلها عادی است و مردم را نباید نگران کنیم.»
«جاده ناامن، اتوبوس فرسوده، سقوط مرگبار. چقدر این سه گانه شوم در این سالها جان نخبگان و اندیشمندان و کنشگران و شهروندان بی پناه را گرفته است.» این متن توییت پدرام سلطانی است که بعد از وقوع این حادثه منتشر کرده است و اتفاقات مشابه تلخ را دوباره به ما یادآوری کرد. ساعت ۱۲ ظهر ۴ دی ماه ۹۷ بود که خبر واژگونی اتوبوس حامل دانشجویان واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد، از سوی رسانهها مخابره شد. اتفاقی که در آن ۹ نفر جانشان را از دست دادند و ۲۸ نفر زخمی شدند و آن گونه که گفته شد به خاطر نقص ترمز، در زمان عبور از پیچ به پایین پرتاب میشود.
به قدیمتر بخواهیم برگردیم، باید به سقوط اتوبوس حامل دانشجویان شریف در تاریخ ۲۶ اسفند ۱۳۷۶ اشاره کنیم که در پی آن ۷ نفر از دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف در مسیر بازگشت از بیست ودومین دوره مسابقات ریاضی که در دانشگاه شهید چمران اهواز برگزار شده بود، کشته شدند و مریم میرزاخانی هم یکی از آنها بود که از آن حادثه جان سالم به در برد. واژگونی اتوبوس حامل دختران دانش آموز هرمزگان که عازم اردوی شیراز بودند هم یکی دیگر از همین حوادث مشابه است که معلوم نیست قرار است کی درس عبرتی بشود؟