فلسفه برپایی عزای حسینی در روزگار کرونایی

هم‌زمان با برپایی مجالس عزای حسینی در روز‌های کرونایی، برخی مطرح می‌کنند که ضرورت عزاداری در شرایط کنونی چیست؟ این همه پافشاری برای یک عمل مستحب چه معنایی دارد؟ آیا نمی‌شود امسال به‌جای عزاداری، با سیره و معارف حسینی بیشتر آشنا شویم یا به‌جای عزاداری، به محرومان و آسیب‌دیدگان از کرونا کمک کنیم و هزینه مجالس عزا را برای آنان صرف کنیم؟

 

پاسخ این است که اقامه عزای حسینی را نباید یک عمل مستحب در کنار مستحبات دیگر دید. ماندگاری دین و فراتر از آن، همه ارزش‌های انسانی، مدیون نهضت عاشورای حسینی است و زنده‌نگه‌داشتن نهضت در گرو اقامه عزای حسینی است.

 

از منظر معارف دینی، محبت به اولیای الهی و بیزاری از دشمنان خدا که از آن به «تولی» و «تبری» تعبیر می‌شود، از ارکان دین‌داری است و یکی از مهم‌ترین جلوه‌های آن، اقامه عزای حسینی است که هم تجدید عهد با، ولی خداست و هم اعلام برائت از دشمنان او.

از سوی دیگر، تاریخ و فرهنگ این مرز و بوم با عاشورای حسینی گره خورده و مجالس روضه و عزاداری، بخشی از هویت اجتماعی مردم ایران شده است و کوچک‌شمردن سنت عزاداری به‌معنای نادیده‌گرفتن این هویت اجتماعی است.

 

همچنین باید توجه داشت که انسان علاوه بر نیاز‌های جسمی، باید به نیاز‌های روحی خود نیز پاسخ دهد و معنویت از مهم‌ترین نیاز‌های روحی انسان است که یکی از جلوه‌های آن، توسل به اولیای الهی و اشک‌ریختن بر مصائب آنان است. این نیاز روحی و عاطفی در شرایط کنونی جامعه که بخش گسترده‌ای از آن با معضلات اقتصادی دست‌وپنجه نرم می‌کند و افسردگی ناشی از محدودیت‌های اجتماعی نیز تحمل فشار‌های اقتصادی را سخت‌تر می‌کند، بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود.

 

معرفت‌افزایی و خدمت‌رسانی، هیچ‌کدام جای معنویت و توسل را نمی‌گیرد و البته مجالس عزای حسینی، خود بهترین بستر برای معرفت‌افزایی و بهترین مشوق برای خدمت‌رسانی است. در جریان شیوع بیماری کرونا نیز هیئتی‌ها در صف اول یاری‌رسانی به کادر بهداشت و درمان و خدمت‌رسانی به بیماران و خانواده‌های آنان بوده‌اند.

با توجه به آثار و برکات اقامه عزای حسینی از یک سو و ضرورت حفظ سلامت عزاداران حسینی از سوی دیگر، برگزاری آیین‌های عزاداری ایمن و در چارچوب شیوه‌نامه‌های بهداشتی، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است و تجربه محرم پارسال نشان داد این مهم تحقق‌پذیر است.‌

می‌توان گفت آزمون عزاداران در دوران جولان کرونا، اقامه شعایر حسینی در چارچوب ضوابط بهداشتی و دفاع توأمان از حیثیت عزای حسینی و سلامت عزاداران است. این بهترین پاسخ به تبلیغات دشمن برای دامن‌زدن به دوگانه کاذب «سلامتی یا دین‌داری» است.