گزارشی از فعالیت صرافی‌های غیرمجاز در بازار رمزارز‌ها | کلاهبرداری‌های شیک و رمزآلود

مسعود سلطانی | شهرآرانیوز؛ اگر سال گذشته در چنین روزی ۱۰ میلیون تومان بیت کوین خریده بودید، امروز با احتساب رشد ۳۳۱ درصدی این رمزارز، ۴۳ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان پول داشتید. صرف خواندن این جمله و جملات مشابه، شما را کنجکاو می‌کند که بدانید سرمایه گذاری در بازار رمزارز‌ها چگونه انجام می‌گیرد و چقدر سود برایتان دارد.

آمار و ارقام درباره گرایش ایرانیان به سرمایه گذاری و فعالیت در این بازار زیاد است. اکنون در ایران نه تنها معامله رمزارز بلکه استخراج یا تولید آن نیز به دلیل تعرفه اندک مصرف برق، رواج پیدا کرده است. در تازه‌ترین آمار، وزارت صمت اعلام کرد که حدود ۵ تا ۶/۵ درصد از استخراج جهانی رمزارز‌ها در ایران انجام می‌گیرد. به طور طبیعی با افزایش گرایش مردم به این بازار، زمینه کلاهبرداری در آن نیز بیشتر شده است. در همین راستا برخی کارشناسان هشدار داده اند که در این بازار با یک سونامی کلاهبرداری مواجه خواهیم شد و این اتفاق را با رسوایی ورشکستگی موسسات مالی واعتباری مقایسه کرده اند.

هشدار درباره صرافی‌های غیرمجاز

اردیبهشت امسال بود که پایگاه خبری پلیس در بیانیه‌ای به شهروندان، درباره شگرد‌های جدید کلاهبرداری و سرقت از حساب‌های بانکی متقاضیان معاملات ارزی هشدار داد. براساس این بیانیه، کلاهبرداران با ایجاد صرافی‌های تقلبی، صفحات جعلی فیشینگ یا تیم‌های پشتیبانی تقلبی، درصدد فریب معامله گران هستند.

کامران سلطانی زاده، رئیس اسبق کانون صرافان و عضو کنونی این کانون، نیز در همین ماه در این باره هشدار داد و گفت: کانون صرافان تاکنون نزدیک به هزار معامله گر ارزی غیرمجاز را با رصد فضای مجازی به نهاد‌های مربوط معرفی کرده است تا با آن‌ها برخورد قانونی صورت گیرد، اما شاهد هستیم که همین افراد مجددا با تغییر ماهیت به معاملات غیرمجاز برمی گردند. وقاحت کلاهبرداران به جایی رسید که به منظور جلب اعتماد مردم با انتخاب عناوین خاص، قصد سوءاستفاده از اعتبار برخی نهاد‌های معتبر را داشتند.

خراسان رضوی؛ میزبان ۱۵۵ صرافی غیرمجاز

براساس آمار‌های منتشرشده ازسوی کانون صرافان، خراسان رضوی با داشتن ۱۵۵ صرافی غیرمجاز، از این نظر رتبه سوم را در کشور دارد، با این حال آمار دقیقی از میزان سرمایه گذاری مشهدی‌ها در بازار رمز ارز وجود ندارد و همچنین براساس گفته عباس آذری، معاون بهره برداری شرکت توزیع برق مشهد، آمار دقیقی از تعداد ماینر‌های فعال در خراسان رضوی در دست نیست.

تجربه سالیان گذشته نشان می‌دهد وجود نقدینگی فراوان در خراسان رضوی و به طور ویژه گردش مالی بسیار در مشهد باعث شده است که مشهدی‌ها معمولا به بازار‌های مالی و سرمایه گذاری جدید روی خوش نشان دهند.

دکتر وحید ارشدی، استادیار گروه اقتصاد اسلامی دانشگاه فردوسی، ضمن تایید این موضوع در این باره به شهرآرانیوز گفت: مسئله گرایش مردم مشهد و خراسان رضوی به سرمایه گذاری در بازار‌های نو و پرریسک، باید از منظر اجتماعی مطالعه شود.

وی افزود: البته نباید فراموش کنیم که تورم شدید در اقتصاد ایران باعث شده است اغلب مردم به دنبال راهی برای حفظ ارزش دارایی‌های خود و تبدیل ریال به سرمایه‌ای دیگر باشند. میل شهروندان به سرمایه گذاری در بازار‌های مالی یا کسب درآمد دلاری درواقع واکنشی به شرایط اقتصادی کشور و تورم شدیدی است که با آن دست وپنجه نرم می‌کنند.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: در چنین شرایطی، نهاد‌های قانون گذار و ناظر باید با استفاده از اهرم‌هایی که دراختیار دارند، تلاش کنند جلوی کلاهبرداری و زیان احتمالی مردم را بگیرند.

کلاهبرداری صرافی ها، زیرسایه تحریم بانکی

پیش از این رئیس کانون صرافان بیان کرده بود: به همت سربازان گمنام امام زمان (عج) از سال ۹۰ تا ۹۹ با ۳ هزارو ۴۰۰ صرافی و معامله گر ارزی متخلف و غیرمجاز برخورد شده است که از این تعداد، هزارو ۵۸۰ نفر در شهرستان‌ها بوده اند و بقیه آن‌ها را وزارت اطلاعات در تهران شناسایی کرده است. طبق اظهارات لواسانی، در پنج استان آذربایجان غربی، کردستان، خراسان رضوی، سیستان وبلوچستان و کرمانشاه به ترتیب ۴۳۴، ۲۱۱، ۱۵۵، ۱۲۴و۱۱۵صرافی غیرمجاز شناسایی شده اند.

براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، در سال‌های ابتدای تحریم از سال۸۹ تا ۹۲ به دلیل اضافه شدن نام بانک‌های ایرانی به فهرست تحریم ها، به مرور شاهد کاهش سهم نظام بانکی از پرداخت‌های بین المللی و افزایش سهم صرافی‌ها در این زمینه بوده ایم.

تأثیر رمزارز‌ها بر بازار رایانه 

سیدعلی عقیلی از فعالان بازار رایانه مشهد نیز در گفتگو با شهرآرانیوز، درباره تأثیر رونق رمزارز‌ها بر فضای بازار رایانه گفت: با رونق بازار رمزارز‌ها تقاضا برای هارددیسک رایانه در مشهد به شدت افزایش یافت، به طوری که قیمت یک نوع هارددیسک از ۸ میلیون تومان به ۲۲ میلیون تومان در این شهر افزایش یافت.

وی افزود: در ماه‌های گذشته افرادی بوده اند که با فروختن خودرو یا طلا‌های خود سعی کرده اند وارد فاز سرمایه گذاری در حوزه رمزارز‌ها در مشهد بشوند و همین مسئله بازار رایانه مشهد را تحت تأثیر قرار داد. با این حال عقیلی معتقد است این تصور که ورود به حوزه رمزارز‌ها سودآوری خالص و بدون ریسک دارد، اشتباه است.

وی گفت: برخی در همین مشهد به دلیل سرمایه گذاری در حوزه رمزارز‌ها زیان زیادی دیده اند. به عنوان نمونه همه افرادی که سرمایه خود را وارد حوزه رمزارز چینی چیا کرده بودند، دچار زیان هنگفتی شده اند. مثلا فردی با فروش زمین خود ۸۰۰ میلیون تومان وارد حوزه رمزارز‌ها در مشهد کرد، اما بعد از افت قیمت رمزارز‌ها سرمایه اش به کمتر از یک سوم کاهش یافت.

وی درباره چرایی اشتیاق برخی شهروندان مشهدی برای ورود به حوزه رمزارز‌ها گفت: مشهد به دلیل حجم گردش مالی زیادی که دارد، دارای ظرفیت مالی فراوانی برای این نوع سرمایه گذاری هاست. همین مسئله سبب شده است میزان تقاضا برای ورود به رمزارز‌ها در این شهر زیاد باشد.

عقیلی تاکید کرد: نبود چارچوب‌های قانونی و حقوقی در داخل و خارج از کشور و نوسان شدید قیمت رمزارز‌ها از یک سو، ابهام جدی درباره نقش ارز‌های دیجیتال در آینده مبادلات مالی ازسوی دیگر، چالش‌های انکارناپذیری هستند که درکنار تمرکز کلاهبرداران بر جذب نقدینگی سرمایه گذاران، فضای پرریسکی را در این بازار ایجاد کرده اند.