درباره پویش مردمی «همیاران سلامت» و روز‌های سخت مهار کرونا

معصومه متین نژاد | شهرآرانیوز؛ ایران در بدترین شرایط کرونایی این یک‌سال و اندی قرار دارد. تعداد مبتلایان روزانه از شمارش خارج شده است. دارو و سرم و اکسیژن به‌میزان لازم در دسترس نیست. تعداد زیاد فوتی‌ها فوبیای مرگ را برای خیلی‌ها زنده کرده و فرصت و جانی برای عزاداری عزیزان باقی نمانده است. قصد نداریم دنبال مقصر بگردیم. اینکه مسئولان و مدیران اهمال کرده‌اند یا مردم سهل‌انگاری، چندان محل پرسش نیست. یعنی الان فرصت دنبال مقصر گشتن نیست. باید همه با هم، درست مانند موج اول و دوم، زمانی که آرزو می‌کردیم «به‌زودی کرونا را شکست بدهیم»، مقابل این مهاجم وحشی بایستیم.

ناگفته‌هایی از دلتاکرونا سویه جدید

دلتاکرونا سویه جدید ویروس کووید ۱۹ است که حدود ۲ ماه پیش از مناطق جنوب و جنوب شرق وارد کشورمان شد. این ویروس از قدرت سرایت و بیماری‌زایی بسیاری برخوردار است و با اینکه ۸۰-۸۵ درصد مبتلایان به آن بدون علامت و خفیف هستند، شرایط را برای درصد باقی‌مانده وخیم و کشنده، و برخلاف سویه‌های قبلی، جوانان و کودکان را بیشتر درگیر می‌کند. برای همین شناخت نشانه‌های ابتلا به آن مهم است. یعنی اگر فردی یکی از نشانه‌های زیر را داشته‌باشد، باید احتمال ابتلا به آن را بدهد و با خودش شبیه یک بیمار رفتار کند.

• تب رو به افزایش که با استامینوفن و دیگر تب‌بر‌ها و بدن‌شویه‌ها کمی پایین می‌آید و دوباره تا ۳۸.۵ درجه افزایش می‌یابد.
• تعریق شدید همراه با ضعف و بی‌حالی زیاد.
• تعداد تنفسی که هر بار از نوبت قبل و در حالت استراحت در یک دقیقه بیشتر می‌شود.
• بالا رفتن ضربان قلب در یک دقیقه یا هر ساعت بیش از ساعت قبل (ضربان قلب طبیعی در یک دقیقه برای
• بزرگ‌سالان ۷۰ تا ۹۰ ضربه و برای کودکان کوچک‌تر از ۹ سال تا ۱۱۰ ضربه است).
• تیره شدن لب‌ها و زیر ناخن‌ها همراه با تنگی نفس با تعداد تنفس بالا.
• ضعف فزاینده بدن و خواب‌آلودگی.
• هذیان و بیان کلمات بی‌ربط و تشخیص ندادن زمان و مکان.
• بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع.
• اسهال و استفراغ شدید همراه با ضعف و خواب‌آلودگی.
• سرفه‌های شدید، قطاری همراه با خلط زرد یا تیره.
• درد تشدید شونده روی قفسه سینه به‌ویژه هنگام حرکت و بالارفتن از پله.
• کاهش تعداد ضربان قلب به کمتر از ۵۰ ضربه.
• افزایش قند خون به صورت فزاینده.
• کاهش ناگهانی اکسیژن خون به کمتر از ۹۰ درصد یا کاهش ساعت‌به‌ساعت آن.
• قطع یا کاهش فزاینده میزان ادرار در ۲۴ ساعت. میزان طبیعی این عدد حدود یک لیتر در ۲۴ ساعت است، البته به شرطی که مایع مناسب میل شود.

یادمان باشد با وجود جهش‌هایی که در ویروس کووید ۱۹ صورت گرفته است، هم‌چنان روش‌های پیش‌گیرانه از ابتلا به آن و درمان خانگی در نوع خفیف آن یکی است. فاصله اجتماعی را رعایت کنیم، ماسک بزنیم، از تجمع‌ها در هر شکل و نوعی که باشد بپرهیزیم، دست‌هایمان را مرتب بشوییم، سیستم ایمنی بدنمان را تقویت کنیم و در زمان‌بندی مناسب حتما واکسینه شویم.

همه ما در برابر یکدیگر مسئولیم

تجربه یک‌سال و اندی مبارزه با کرونا به ما می‌گوید: هروقت همه باهم و مسئولانه برای انجام کاری اقدام کرده ایم، حتما موفق شده‌ایم. الان هم وقت یکی‌شدن است و باید پویش مردمی همیاران سلامت را که ایجاد شده است، جدی بگیریم و فعالانه در آن نقش اجتماعی خودمان را ایفا کنیم. برای نمونه:

• اگر بیماری‌ای دارم و اورژانسی نیست، برای درمان آن، قدری دیگر شکیبایی کنم تا تیم درمان همه تمرکزش را برای بیماران کرونایی صرف کند.
• اگر کاسب هستم، با وجود همه سختی‌های اقتصادی موجود، محدودیت‌های شغلی ابلاغ‌شده را رعایت کنم و اگر کارگر یا کارمندی دارم، همه توانم را برای حمایت از او نیز صرف کنم.
• اگر رستوران‌دار یا صاحب غذاخوری هستم، فقط به صورت غذای بیرون‌بر به مشتریان خود خدمات بدهم تا مانع از تجمع مردم و قطع زنجیره انتقال ویروس شوم.
• اگر تولیت مسجد، حسینه یا هر مکان معنوی دیگر را بر عهده دارم، مانع از برگزاری هر گونه مراسم ختم شوم یا اگر مراسم مذهبی برگزار می‌شود
• حواسم به رعایت شیوه نامه‌های بهداشتی باشد.
• اگر نشانه‌های مشکوک به کرونا را در خودم می‌بینیم، باید موضوع را جدی بگیرم. با سامانه ۱۹۱ یا ۴۰۳۰ تماس بگیرم و به توصیه‌های عنوان‌شده به طور کامل عمل کنم.
• اگر با کسی برخورد می‌کنم که دستور‌های بهداشتی را رعایت نمی‌کند، حتما با پیروی از سنت زیبای امر به معروف و نهی از منکر، مانع از گسترش بیشتر بیماری در جامعه شوم.
• اگر تعطیلی‌های زیاد، گرانی‌ها و محدودیت‌ها خسته و کلافه و درمانده‌مان کرده‌است، قدری دیگر و برای سلامت خودمان و مردم در خانه بمانیم و از رفت‌و‌آمد‌های زیاد و بی‌دلیل در سطح شهر بپرهیزیم.
  
  

آرایش دفاعی تازه‌ای در پیش بگیریم

سال قبل نشان دادیم که با وجود بیماری همه‌گیری مانند کرونا هم می‌توان به شعایر مذهبی مانند مراسم عزاداری و روضه و شب قدر عمل کرد، البته با شرط و شروطی که همه می‌دانیم. امسال هم همین شرایط را داریم، فقط به قول رهبر معظم انقلاب، باید متناسب با تهاجم دشمن، آرایش و شیوه‌های دفاعی جدید و محکمی را در پیش بگیریم، درست مانند کار‌های خلاقانه‌ای که در شروع همه‌گیری کرونا برای پیش‌گیری از سرایت بیماری انجام می‌دادیم. در ادامه، به برخی از این پیشنهاد‌ها اشاره می‌کنیم.

• برگزاری روضه‌های خانگی در فضای بسته فقط با حضور صاحبخانه و در فضا‌های باز با یک‌چهارم ظرفیت، به طوری که بین هر ۲ شرکت‌کننده ۲ متر فاصله باشد.
• دسته‌روی‌ها در محلات و ایستا انجام شود، یعنی در فضای باز و بدون جابه‌جایی جمعیت و با رعایت دستور‌های بهداشتی.
• به جای توزیع هرگونه نوشیدنی و خوراکی‌های باز، از نذورات بسته‌بندی یا فرهنگی استفاده شود، به‌گونه‌ای که سبب ایجاد صف و تجمع مردم نشود.
• نذورات متناسب با نیاز جامعه، تبدیل به احسن شود. تا زمانی که برای نذر صیغه واجب خوانده نشود، لازم‌الاجرا نیست و می‌توان نوع و شکل آن را تغییر دارد. بهتر است امسال نذری‌های ما شکل و شمایل کمک‌های نقدی یا غیرنقدی برای خانواده‌های آسیب‌دیده از شرایط کرونایی یا بیماران کرونایی داشته باشد، مانند توزیع ماسک و مواد شوینده و بهداشتی، موادغذایی خام و تأمین هزینه دارو و کپسول اکسیژن برای بیماران.
  
  

چیزی به اسم سرماخوردگی نداریم

دکتر رزیتا خداشاهی | فوق‌تخصص بیماری‌های عفونی؛

در این یک سال و اندکی که از حضور این میهمان ناخوانده در کشورمان می‌گذرد، چیز‌های زیادی درباره کرونا یاد گرفتیم، اطلاعاتی که کمک کرد بتوانیم هم‌زیستی مسالمت‌آمیزی را با آن پیش ببریم، اما با ورود دلتاکرونا، همه داشته‌های قبلی‌مان رنگ باخت. یعنی بیماری‌ای که تا دیروز تصور می‌کردیم فقط افراد سالمند، ضعیف و بیمار را از پا درمی‌آورد، امروز جوانان، افراد سالم و حتی کودکان را نشانه گرفته‌است.

بیماری‌ای که تا دیروز نشانه‌های مشخصی برای ابتلا داشت، امروز با هر علامتی خودش را نشان می‌دهد و تست‌های تشخیصی‌اش را منفی می‌کند. برای همین، این روز‌ها دیگر چیزی به اسم سرماخوردگی، سینوزیت یا حساسیت فصلی نداریم. شک نکنید اگر یکی از نشانه‌های این بیماری‌ها را دارید، به کرونا مبتلا شده‌اید، حتی اگر آزمایش تشخیصتان منفی باشد. با این شرایط، تنها راهکار مقابله‌ای با آن قرنطینه و رعایت کامل دستورالعمل‌های بهداشتی است. در غیر این صورت، هم بیماری را به سراسر جامعه سرایت می‌دهید که ممکن است دیگران به اندازه شما در ابتلای سبک به بیماری خوش‌شانس نباشند، و هم خدای‌ناکرده بیماری در خودتان پیشرفت می‌کند.

پس هرگونه نشانه‌ای را جدی و بدون فوت وقت با سامانه ۱۹۱ یا ۴۰۳۰ تماس بگیرید تا در صورت نیاز، به یکی از مراکز خدمات سرپایی بیست‌وچهارساعته کرونا معرفی شوید. اگر نشانه‌های بیماری‌تان بیش از ۷۲ ساعت طول کشید، یادتان باشد حتما باید به یکی از مراکز درمانی مراجعه کنید.

تهوع، سرگیجه، بی‌اشتهایی، ضعف شدید و تب طولانی نخستین نشانه‌های درگیری ریه هستند و نباید منتظر سرفه، تنگی‌نفس یا پایین آمدن اکسیژن خون بود، چون خیلی سریع‌تر از آنچه تصورش را بکنید فرد را به مراحل پیشرفته بیماری می‌کشاند. دلتاکرونا افزون‌بر قدرت بیماری‌زایی بسیار زیادی که دارد، از سرایت بسیاری هم برخورد است و می‌تواند از یک رهگذر ساده هم به ما منتقل شود. یعنی در هر برخورد با دیگران باید ۵۰ درصد احتمال بیمارشدن خودمان را بدهیم.

نکته پایانی اینکه این روز‌ها وقت عمل‌ها و فعالیت‌های زیبایی یا گرفتن رژیم‌های چاقی و لاغری و محروم کردن خود از برخی موادغذایی نیست. هر تغییر و محرومیتی در بدن می‌تواند شما را مستعد ابتلا به کرونا کند. پس سیستم ایمنی بدنتان را بیش از هرزمانی قوی کنید. کمتر از همیشه غذا‌های آماده و فست‌فود بخورید. مصرف شیرینی‌جات را کمتر کنید. غذا‌های سالم و سنتی بیشتر بخورید. از اضطراب‌های بی‌مورد بپرهیزید. خواب شبانه کافی و آرامش بیشتری داشته باشید. دستورالعمل‌های بهداشتی مانند استفاده از ماسک، شست‌وشوی مرتب دست‌ها و پرهیز از حضور در هرگونه تجمعی را جدی بگیرید و در صورت داشتن هرگونه علامتی، ۱۸-۲۱ روز خودتان را قرنطینه کنید تا ان‌شاءا... به‌زودی شاهد قطع زنجیره انتقال کرونا در جامعه باشیم.

جنس رفتارهایمان را عوض کنیم

دکتر سید امیرمسعود هاشمیان | دانشیار طب اورژانس عدالتیان بیمارستان امام‌رضا؛

اینجا اورژانس عدالتیان بیمارستان امام‌رضاست. دارو و تجهیزات به اندازه کافی نیست. بیماران بدحال‌تر از همیشه به بیمارستان مراجعه می‌کنند. تعداد فوتی‌ها چندرقمی شده‌است. هر چند دقیقه یک‌بار صدای ناله و شیون، همه فضای درمانی را پر می‌کند. تختی برای پذیرش جدید نیست و .... حدود ۱۰۰ متر آن‌طرف‌تر از اورژانس عدالتیان، زندگی مانند همه روز‌های خدا جاری و ساری است. نه صدای از ناله بیماران می‌آید و نه شیون همراهان. بنر‌ها و پوستر‌های نصب‌شده تور کیش و قشم را تبلیغ می‌کنند و از نیاز‌هایی حرف می‌زنند که یک سال و اندی است برای اهالی اورژانس عدالتیان خاطره شده‌است. رفت و آمد‌ها زیاد است و انگار خبری از شرایط بحرانی نیست.

صحبت کردن درباره فاجعه با دیدن و لمس‌کردن آن فرق زیادی دارد. شاید دلیلی که خیلی‌ها هنوز این بیماری را جدی نگرفته‌اند همین باشد. این روز‌ها در اوج موج پنجم بیماری کرونا هستیم و بیش از هر زمانی فشار‌های جسمی و روحی به کارکنان بخش بهداشت و درمان وارد می‌شود. هشدار‌ها دیگر تکراری شده‌اند و جدی گرفته نمی‌شوند. برای همین، رعایت دستورالعمل‌ها به کمترین سطح خود رسیده‌است و بیماری در جامعه غوغا می‌کند تا آن اندازه که زدن ماسک به‌تن‌هایی هم دیگر جواب‌گو نیست و باید سبک و سیاق دیگری را در مبارزه با بیماری در پیش گرفت.

شاید لازم باشد در شرایط کنونی و با وجود همه مشکلات اقتصادی، قرنطینه و خانه‌نشینی را بیش از هر زمان دیگری جدی بگیریم. دست‌کم تا انجام واکسیناسیون عمومی و برای هرگونه حضور اجتماعی‌مان، برنامه جدیدی داشته باشیم. برای نمونه، اکنون که در روز‌های محرم و صفر قرار داریم، سبک روضه‌ها و عزاداری‌هایمان را متفاوت‌تر از سال قبل کنیم تا شاهد شیوع کمتر بیماری در جامعه باشیم یا جنس نذوراتمان را تغییر بدهیم تا به دلیل حتی لحظه‌ای برداشتن ماسک از روی صورت هم سبب سرایت بیماری در جامعه نشویم، و به نیاز‌های فوری مانند کمبود دارو و اکسیژن یا فضا‌های نقاهتگاهی برای بیماران پاسخ درستی داده‌باشیم.