چند روز پیش در انگلستان جشنواره موسیقی برگزار شد و صدهانفر برای شرکت در آن به شهر ردینگ رفتند. جشنواره که تمام شد و علاقهمندان به خانه هایشان برگشتند، در فضای باز محل برگزاری جشنواره، هزاران چادر و وسیله گردش رها شده بود. تصاویری که از رها شدن این چادرها همراه با دیگر وسایل و زبالهها از خبرگزاریها مخابره شد، یکی از صحنههای غم انگیزی بود که میشد در یک کشور اروپایی دید.
تا چشم کار میکرد، چادرهایی بود که اینجا و آنجا در رنگ ها، شکلها و اندازههای متنوع رها شده بودند. وقتی خبر مخابره شد که هزاران چادر به حال خود رها شده است، سازمان خیریهای تصمیم گرفت چادرها و کیسههای خواب به جامانده در مزرعه محل برگزاری جشنواره را برای کمک به پناهندگانی که به تازگی وارد فرانسه شده اند، به آن کشور منتقل کند.
این خبر را نگه دارید تا سری به ایران بزنیم و از آتش سوزی چند روز گذشته بشنویم که خبری مهم در حوزه محیط زیست بود. آتش سوزی در تالاب انزلی رخ داد. جوامع محلی دست به کار شدند تا آتش را خاموش کنند. درکنار این افراد، دستگاههای مسئول هم آمدند و خوشبختانه از هواپیمای آب پاش هم برای خاموش کردن آتش استفاده شد، اما آتش وقتی کامل خاموش شد که بارندگی به داد تالاب انزلی رسید.
بخش غم انگیز ماجرا آنجاست که خبر آمد آتش سوزی تالاب انزلی عمدی بوده است. بر اثر آتش سوزی عمدی که آدمهای خودخواه و سودجو عاملش بودند، ۱۲هکتار ناقابل از نیزارهای زیبای تالاب انزلی خاکستر شد؛ چون عدهای خودخواه میخواستند از رهگذار این آتش سوزی، موقعیتی برای خانه سازی در حاشیه تالاب برای خودشان درست کنند. آنهایی که با اقلیم تالاب آشنا هستند، میدانند که سوختن ۱۲هکتار نیزار یعنی چه و این سوختن معادل از دست دادن چه گنج گران بهایی است.
وقتی آدم این دو خبر را درکنار هم قرار میدهد، متوجه میشود که وجود آدمهای خودخواه و افزونخواه تا چه اندازه میتواند برای محیط زیست خطرآفرین باشد. فرقی هم نمیکند این آدمها کجا زندگی کنند؛ در ایران باشند که همیشه داد میزنیم خیلیها هنوز نمیدانند محیط زیست یعنی چه و اهمیت جنگل، کوه، تالاب و... را درک نمیکنند یا اهل جغرافیای دیگری باشند که میگویند مهد تمدن غرب است و ادعایشان گوش فلک را کر کرده است. اینجا خودخواهی چند نفر باعث میشود بخشی از یک تالاب مهم سرزمین ما دچار آتشسوزی شود که زیستگاهی ارزشمند برای پرندگان است و آنجا به شکل رها کردن بیش از ۲هزار چادر خود را نشان میدهد که میتوانست اتفاق دیگری باشد و آسیبی جدی برای محیط زیست.
فراموش نکنیم تالاب انزلی سال۱۳۵۴ در فهرست بین المللی کنوانسیون تالابهای رامسر به ثبت رسیده است. به نظر میرسد همچنان در این جهان پهناور نیاز داریم تا اکثریت ناآگاه اهالی زمین، بفهمند که ما فقط یک سیاره زمین داریم و باید بیش از پیش متوجه این موضوع باشیم. هر عملی که ما در روی کره زمین انجام میدهیم، میتواند به حال این سیاره مفید یا مضر باشد، پس باید بیش از پیش در بخش آگاه سازی و فرهنگ سازی برای پاسداشت و نگهداشت زمین تلاش کنیم.
این تلاش باید با برنامهای مدون و مستمر در سراسر مناطق عالم همراه باشد. باید بدانیم که بیشترخواهیها و خودخواهیهای ما میتواند آسیبهای جبران ناپذیری را به سیاره زمین وارد کند. فرقی هم نمیکند این خودخواهی و زیاده خواهی، باز کردن بیش از اندازه شیر آب آشپزخانه باشد یا از بین بردن درختان جنگلهای چندهزارساله هیرکانی برای تهیه زغال.
اینها همه آسیبهایی است که متوجه زمین میشود و دیر یا زود گریبان ما آدمها را خواهد گرفت؛ همان طور که تاکنون گرفته است و این روزها به شکل سیلهای مرگ بار و ویرانگر، یک روز آمریکا را درمی نوردد و روزی دیگر آلمان را تا کی نوبت به این طرف برسد؛ هرچند در همین چند سال اخیر و در اوج کم آبی ها، ما هم سیلهای ویرانگر کم ندیده ایم.