روایتی از مراسم اکران مستند «مقصد پرواز است»

به گزارش شهرآرانیوز - سلسله نشست‌های «رویش» که با همت حوزه هنری انقلاب اسلامی خراسان رضوی و جبهه فرهنگی انقلاب، به صورت هفتگی در پردیس سینمایی هویزه مشهد برگزار می‌شود، این هفته به اکران مستند «مقصد پرواز است»، درباره شهید روحانی مدافع حرم محمود تقی‌پور، اختصاص داشت. این مراسم با حضور پیش‌بینی نشده مردم و علاقه‌مندان برگزار شد و چنان جمعیتی در سالن شماره دو پردیس سینمایی هویزه حضور یافته بودند که تقریبا به تعداد صندلی‌های سالن، مخاطبان ایستاده یا نشسته بر روی زمین، مشغول تماشای مستند «مقصد پرواز است» شدند.

این میزان از استقبال و شوق برای یک اکران عمومی، فقط گاهی در مورد فیلم‌های مهم و محبوب جشنواره فیلم فجر به چشم می‌خورد و حضور پرشور مردم، به‌خصوص نسل جوان، از نکات ستودنی این مراسم به شمار می‌رفت. «مقصد پرواز است» به نویسندگی و کارگردانی محمد محمدزاده ساخته شده که خود او نیز روحانی است و در زمینه‌های مختلف فرهنگی فعالیت می‌کند. در ادامه گزارشی می‌خوانید از این مراسم.

بازسازی‌های خوش‌آهنگ

بخش عمده‌ای از مراسم این هفته «رویش» به اکران مستند «مقصد پرواز است» اختصاص داشت که اثری خوش‌ساخت و گیرا بود. چند هفته قبل مستند دیگری نیز در همین سلسله رویداد‌ها و در همین مکان درباره زندگی و شهادت روحانی شهید مدافع حرم، محمود تقی‌پور، اکران شده بود که «آغوش یک رویا» نام داشت، اما «مقصد پرواز است» به مراتب اثر خوش‌ساخت‌تری به شمار می‌رفت و از نظر مدت زمان هم، برخلاف اثر قبلی که مستندی کوتاه بود، در دسته مستند‌های بلند قرار می‌گرفت.

دقایق ابتدایی مستند «مقصد پرواز است» کاملا توجه حضار را به خودش جلب کرد. از همان لحظات ابتدایی واضح بود که «مقصد پرواز است» با عوامل و تجهیزات حرفه‌ای تولید شده است. در ادامه، شیوه تصویربرداری و کیفیت صدا، تصویر و قاب‌بندی‌ها، به سمت فرم گرفتن یک مستند بیوگرافیک خوش‌ساخت حرکت کرد و مخاطبان لحظه‌به‌لحظه بیشتر با لحن اثر همراه می‌شدند. «مقصد پرواز است» به طور مشخص با الهام از شیوه مستندسازی خاصی که در ایران با آثار محمدحسین مهدویان شناخته می‌شود، ساخته شده بود.

این اثر بخش مهمی از برش‌های روایی خود را بازسازی کرده و مصاحبه‌ها را همراه با تصاویر تولیدی در صحنه‌های طراحی شده، روایت می‌کرد. بازیگران این اثر نیز، اگرچه دیالوگی نداشتند، اما سعی می‌کردند تا فضای مصاحبه‌ها را برای مخاطب ملموس کنند. جالب اینکه شیوه تصویربرداری هم بسیار شبیه به مستند‌ها و حتی آثار داستانی سینمای مهدویان بود. به طوری که دوربین با استفاده از شیوه فلو و فوکوس، عمدتا در نقاطی قرار گرفته بود که به نظر می‌رسید یک ناظر بیرونی است و در گوشه‌ای ایستاده تا واقعیت را تماشا کند.

روایت سر پا و پایبند به قواعد ژانری مستند بیوگرافیک، استفاده کنترل شده و به‌اندازه از موسیقی، تدوین مناسب گفتگو‌ها با ضرباهنگ بالا، دستیابی به تصاویر موجود در آرشیو‌های شخصی و حفظ سیر صعودی روایت تا نقطه اوج، یعنی شهادت، از نقاط قوت مستند «مقصد پرواز است» بودند. این مستند که با لحن دراماتیک خود توانست برای دقایقی طولانی مخاطبان خود و حاضران در سالن را تحت‌تأثیر قرار دهد، بنا به اعلام مجری مراسم، قرار است پنجشنبه این هفته از شبکه افق صداو‌سیمای جمهوری اسلامی ایران هم پخش شود.

همه‌چیز زیر سایه مستند

شاید یکی از اشتباهات محاسباتی برگزارکنندگان جلسه این هفته «رویش»، در نظر گرفتن برنامه‌های جنبی برای بعد از نمایش مستند «مقصد پرواز است» بود. این مستند به‌قدری مخاطبان را تحت‌تأثیر قرار داده بود که بخشی از حضار ترجیح می‌دادند با همان حال معنوی سالن را ترک کنند. در ادامه حجت‌الاسلام حجت گنابادی‌نژاد، سرپرست معاونت هماهنگی و مدیریت امور زائران استانداری خراسان رضوی، به جایگاه دعوت شد تا درباره این اثر و جایگاه شهید روحانی مدافع حرم، محمود تقی‌پور، صحبت کند. گنابادی‌نژاد در سخنانی کوتاه، این اثر را روایتی از سبک زندگی شهید تقی‌پور معرفی کرد و با اشاره به نکات مشترک وصیت‌نامه‌های شهدا، برخی از مهم‌ترین محور‌های مورد نظر ایشان را ذکر کرد. محمدرضا راجی، خواننده جوان مشهدی، در بخش بعدی این مراسم به معرفی قطعه‌ای با عنوان «عطر خدا»، درباره شهدای هسته‌ای و همچنین شهیدان عرصه‌های دفاع مقدس و دفاع از حرم، پرداخت و سپس آن را برای حضار اجرا کرد.

تجلیل از عوامل

در بخش پایانی این مراسم نیز، با حضور پدر شهید محمود تقی‌پور، حجت‌الاسلام گنابادی و همچنین حجت‌الاسلام حسن منصوریان (رئیس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی، گردشگری، زیارت و رسانه شورای اسلامی شهر مشهد)، از عوامل مستند «مقصد پرواز است» تقدیر شد. در این بخش، ابتدا از پوستر مستند رونمایی شد. سپس تهیه‌کننده، کارگردان، مدیر تصویربرداری، مدیر تولید و چند نفر از بازیگران مستند به روی صحنه دعوت شدند و مورد تجلیل قرار گرفتند.

تهیه‌کننده مستند «مقصد پرواز است»: شهید تقی‌پور الگویی دست‌یافتنی است

با فاصله کوتاهی از مراسم اکران عمومی مستند «مقصد پرواز است»، قاسم قاسمی (تهیه کننده این اثر)، در گفت وگوی اختصاصی با روزنامه شهرآرا، درباره مستند شهید محمود تقی پور صحبت کرد. قاسمی ضمن تبیین اهمیت ساخت این اثر، به موضوعات دیگری از قبیل حضور نداشتن همسر شهید در بین مصاحبه شوندگان، شکل گیری ایده مستند و استقبال پرشور مردم از اکران عمومی هم اشاره کرد.

او با اشاره به اعتقاد دینی ما مبنی بر زنده بودن شهدا، توضیح داد که تا کنون پنج گروه مختلف تلاش کرده اند تا درباره روحانی شهید مدافع حرم محمود تقی پور مستند بسازند که سه گروه از ایشان موفق شدند کار خود را به سرانجام برسانند. قاسمی درباره حضور نداشتن همسر شهید تقی پور در بین مصاحبه شوندگان نیز گفت: سرکار خانم صابر، همسر گران قدر شهید تقی پور، در همان اوایل شهادت ایشان، یک بار مصاحبه کرده اند، ولی بعد دیگر حاضر به صحبت نشدند. ایشان به من گفتند که هر بار یاد خاطرات شهید تقی پور می‌افتم، فشار زیادی را متحمل می‌شوم و بنابراین ترجیح می‌دهم که مصاحبه نکنم. قاسمی در این باره افزود: هرچند مصاحبه نکردن همسر شهید در مستند‌های دیگر هم اتفاق افتاده و امر نامعمولی نیست.

تهیه کننده مستند «مقصد پرواز است» در پاسخ به پرسشی درباره شکل گیری ایده این اثر، فعالیت عوامل این مستند در تشکیلات هنری – رسانه‌ای آرامدیا (متشکل از طلاب اهل هنر و رسانه) و هدف گذاری اعضای این گروه برای تولید آثار مستقل درباره انقلاب اسلامی و موضوعات دینی را نقطه‌ای برای شروع این پروژه معرفی کرد. وی توضیح داد: در سال ۹۸ و با هم فکری همکارانم، ما تصمیم گرفتیم که به یکی از شهدای روحانی مدافع حرم بپردازیم و چنین شخصیتی را به عنوان الگو به جامعه و روحانیون معرفی نماییم. زیرا اعتقاد داریم که سبک زندگی شهید محمود تقی پور یک الگوی زندگی دست یافتنی است، نه یک شمایل دست نیافتنی. بدین ترتیب بود که کار خود را آغاز کردیم و مستند «مقصد پرواز است» را، بر اساس زندگی شهید تقی پور، در سه شهر مشهد، قم و تهران ساختیم.

قاسم قاسمی درباره استقبال پرشور مردم از این مستند نیز گفت: بر اساس کراماتی که ما در طول حدود یک سال زمان تولید این مستند از شهید تقی پور دیدیم، این میزان استقبال مردم چندان برایمان عجیب نبود و کاملا انتظارش را داشتیم. بنده حتی به دوستان دست اندرکار بار‌ها پیشنهاد کردم که سالن شماره یک پردیس سینمایی هویزه را برای اکران این مستند در نظر بگیرند، اما شاید فکر نمی‌کردند که نیازی به این کار باشد و حتی فکر می‌کردند که همین سالن شماره دو هم پر نشود. ظرفیت این سالن ۲۰۸ نفر است در حالی که، بر طبق تخمین ما، حدود ۴۲۰ نفر مخاطب به سالن آمده بودند و متأسفانه مجبور شدیم از یک جایی به بعد، در را ببندیم و شرمنده حدود ۴۰ نفر از مردمی شدیم که امکان ورود به سالن را پیدا نکردند.

قاسمی درباره تأثیر شهید محمود تقی پور بر مجموعه فعالیت‌های فرهنگی مرتبط با معرفی شخصیت ایشان، توضیح داد: کار تولید همین مستند نیز در مواردی پیش نمی‌رفت و تنها با عنایت شهید تقی پور شرایط مهیا شد. وی با مرور خاطره‌ای که درباره دیدن خواب پدر شهیدش و توصیه اش به تلاش برای ساختن مستند شهید تقی پور با همکاری گروه روحانیون، افزود: همه اتفاقات مرتبط با شهید تقی پور، از جمله رونمایی از دو مستند و همچنین کتاب «مرضیه»، در سال ۱۴۰۰ اتفاق افتاد. ما همگی متعجب هستیم که چطور تمام موانع در فاصله‌ای کوتاه رفع شدند. تنها پاسخی که برای این سؤال می‌توانم پیدا کنم، کرامت خود شهید محمود تقی پور است.