از پدیده «ترافیک فانتوم» چه می‌دانید؟

عادل نجفی | شهرآرانیوز؛ اگر گواهی‌نامه دارید و در خـــیــابـان‌های کلان‌شهر‌ها رانندگی می‌کنید، حتما تجربه گرفتار شدن در ترافیک را دارید. مهم نیست ساعت‌های اوج ترافیک باشد یا در بزرگ‌راهی عریض و طویل. ممکن است ناگهان روند جابه‌جایی خودرو‌ها آرام و آرام‌تر شود تا اندازه‌ای که بدون هیچ دلیل ظاهری، کامل متوقف شود. احتمالا در این مواقع با خود می‌گویید اگر شهرداری یا فلان دستگاه خدماتی مشغول عملیات عمرانی نباشد، حتما سانحه‌ای رخ داده است! اما مسیر را ادامه می‌دهید و متوجه می‌شوید نه خبری از تصادف است و نه حتی چراغ قرمز.

ترافیک فانتوم چیست؟

پژوهش‌های میدانی نشان می‌دهد کوچک‌ترین رفتار‌های رانندگان در معابر نیز می‌تواند روی نظم و سرعت ترافیک اثرگذار باشد. حتی شاید برخی گمان کنند رعایت قوانین تا اندازه‌ای که حتی با سرعت کمتر از سرعت مجاز رانندگی کنند می‌تواند به ایمنی آن‌ها کمک کند، اما در واقع، موجب مصرف سوخت بیشتر، افزایش استهلاک خودروها، آلودگی بیشتر هوا و اتلاف وقت رانندگان دیگر می‌شوند. به مجموع چنین رفتارهایی.

از گفتگو با تلفن همراه هنگام رانندگی تا تغییر ناگهانی سرعت که بر جریان ترافیک اثر می‌گذارند و موجب ایجاد راه‌بندان‌های موقت می‌شوند، ترافیک فانتوم می‌گویند.

چطور ترافیک فانتوم را دور بزنیم؟

به صورت کلی ترافیک فانتوم در یک معبر با حجم بالای خودرو‌ها زمانی رخ می‌دهد که یک خودرو سرعت خود را به هر دلیلی و حتی بسیار کم کاهش می‌دهد و به صورت سلسله‌وار، خودرو‌های پشت آن نیز بیشتر و بیشتر مجبور به کاهش سرعت می‌شوند. این موج به صورت تصاعدی به لاین‌های دیگر معبر نیز وارد می‌شود؛ بنابراین مسئله کلیدی در فشار وارده از سوی خودرو جلوی به دیگر خودرو‌ها را می‌توان ناشی از رعایت نکردن فاصله مناسب از یکدیگر مشاهده کرد. اگر رانندگان با رعایت فاصله طولی، فاصله دوجانبه میان یکدیگر (از روبه‌رو و پشت سر) را با شرایطی مانند کروزکنترل که سرعت خودرو را تنظیم می‌کند مدیریت کنند، آنگاه حتی در صورت کاهش سرعت خودرو جلوتر، خودرو‌های دیگر هم‌چنان با حفظ فاصله، به حرکت در مسیر ادامه می‌دهند.

طبیعت، الگوی شکست ترافیک فانتوم

الگوی ارائه‌شده برای رعایت فاصله دوجانبه برگرفته از نحوه جابه‌جایی موجوداتی مانند پرندگان، خفاش‌ها و ماهی‌هاست. به حرکت گروهی این حیوانات دقت کنید. آن‌ها در هنگام پرواز و شنا به‌خوبی فاصله خود را قبل و بعد از خود حفظ می‌کنند تا از هر گونه برخوردی ایمن بمانند. هم‌اکنون شرکت تویوتا در میان خودروساز‌های برتر جهان در حال کار روی سامانه مدیریت فاصله است تا در آینده و با فراگیری خودرو‌های خودران، حفظ فاصله با دقت بیشتری انجام شود.