زعفران هر روز از مسیرهای غیرقانونی قاچاق می‌شود

طنین همتی|شهرآرانیوز، حدود ۹۰ درصد زعفران دنیا در ایران تولید می‌شود. امسال تحت‌تأثیر کاهش بارندگی و خشک‌سالی‌های پیایی تولید این محصول و به‌تبع آن حجم صادرات کم شد. بنا به آمارهای ارائه‌شده گمرک، صادرات زعفران در ماه گذشته حدود ۶۳ درصد نسبت به سال گذشته کم شده است.

زعفران در سبد مصرف‌کننده داخلی کالای لوکس است

غلامرضا میری، نایب‌رئیس شورای ملی زعفران، در گفت‌وگو با شهرآرانیوز درباره وضعیت فروش در بازار داخلی و صادرات زعفران در ماه‌های منتهی به پایان سال تصریح کرد: افزایش قیمت زعفران طبیعتا بر مصرف بازار داخلی تأثیر گذاشته است، چراکه زعفران در سبد مصرف‌کننده داخلی در اولویت نیست و جنبه لوکس دارد. درحالی‌که این محصول کالای لوکس نیست و جنبه دارویی و درمانی دارد و به همین دلیل هم در دنیا پرتقاضاست.

به‌گفته این فعال حوزه زعفران، باید بین مردم فرهنگ‌سازی شود تا نگاهشان به زعفران صرفا کالای لوکس نباشد. متأسفانه زعفران در اولویت مصرف‌کننده داخلی نیست و افزایش قیمتش، کاهش مصرف آن را به‌دنبال دارد.

وی گفت: افزایش قیمت زعفران، صادرات زعفران را تحت‌تأثیر قرار نداده است. اگر زعفران در بازار جهانی اکنون کیلویی ۱۵۰۰ دلار فروخته شود، در پنج سال گذشته هم با همین قیمت فروخته می‌شد. در نتیجه افزایش قیمت زعفران ناشی از کاهش تولید، صادرات ما را تحت‌تأثیر قرار نداده است.

میری یادآور شد: در دی ماه کاهش چشمگیر صادرات داشتیم که به‌دلیل افزایش قیمت نبود، به این دلیل بود که زعفران به چین صادر شده بود و در آنجا ترخیص نشده بود. این زعفران از ماه‌ها قبل مانده بود و بر صادرات آن ماه‌ها ‌تأثیر گذاشته بود.

قیمت روز زعفران در بازار داخلی

وی درباره قیمت روز زعفران در بازار گفت: اکنون زعفران در بازار با حداقل قیمت ۱۹ میلیون تومان و حداکثر قیمت ۳۶ میلیون تومان فروخته می‌شود. قیمت‌هایی که در سطح بازار است، قیمت‌هایی است که از کشاورز می‌خریم.

صادرات زعفران نسبت به سال گذشته ۱۵ درصد کاهش یافته است

وی درباره میانگین صادرات امسال گفت: صادرات نسبت به سال گذشته حدود ۱۵ درصد کاهش یافته است، اما اینکه گفته می‌شود صادرات کاهش ۶۰ درصدی داشته، مقایسه یک ماه با مدت مشابه سال قبل آن بوده است.

میری در پاسخ به اینکه از حجم تولیدات زعفران که داریم، چه میزان آن از کشور قاچاق می‌شود، گفت: قاچاق عدد ندارد و نمی‌توان آماری برای آن اعلام کرد، اما نکته قابل توجه اینکه حجم زیادی از زعفران از کشور قاچاق می‌شود و احتمالا حدود ۳۰ درصد از صادرات را قاچاق تشکیل می‌دهد.

ارز ناشی از صادرات در سامانه نیما افت می‌کند

نایب‌رئیس شورای ملی زعفران با بیان اینکه یکی از دلایلی که زمینه قاچاق را فراهم می‌کند، برگشت ارز حاصل از صادرات است که صادرکننده را برای ارزآوری داخلی کور می‌کند، گفت: تا جایی که ارز وارد کشور شود، صادرکننده مشکلی ندارد و وظیفه صادرکننده است که ارز را وارد کشور کند، اما مشکل اینجاست که این ارز را در سامانه نیما با قیمت پایین‌تر از قیمت بازار به فروش برسانند و این باعث می‌شود که صادرکننده‌ای که شفاف کار می‌کند، بابت هر کیلو زعفران بسته به نوسانت ارز از ۲تا۴ میلیون تومان برای تبدیل ارز متضرر شود.

صادرکننده در بازارهای جهانی باید با قاچاقچی رقابت کند

میری تصریح کرد: قاچاقچی از فرصتی که برای صادرکننده به وجود آمده است، سوءاستفاده می‌کند و زعفران را از کشور خارج می‌کند و صادرکننده هم مجبور است به‌ناچار در بازارهای جهانی با قاچاقچی رقابت کند که کار بسیار سختی است. ما بازار را به‌تدریج به‌دست قاچاقچی و کشورهای همسایه می‌دهیم و کشورهای همسایه به‌دلیل اینکه صادراتشان نیازمند پرداخت عوارض نیست، به‌راحتی زعفران صادر می‌کنند، اما اگر ما بخواهیم به کشورهای چین و هندوستان صادر کنیم، باید ۳۸ درصد عوارض پرداخت کنیم.

وی گفت: به‌دلیل تحریم، از بازار عربستان صعودی و آمریکا محروم هستیم و این باعث شده است بخش عمده‌ای از بازار را به‌دست قاچاق بدهیم و بخشی از آن را دانسته یا ندانسته به‌دست کشورهای همسایه بدهیم که آن‌ها تجارت زعفران ما را در بازارهای جهانی به‌دست بگیرند.

مدیریت بازار جهانی کار ساده‌ای نیست

مسئولان و مقامات کشور از صادرکنندگان توقع دارند زعفران را در بازار جهانی مدیریت کنند. با توجه به اینکه بخش عمده‌ای از زعفران به‌صورت قاچاق از کشور خارج می‌شود و بخش عمده‌ای از آن توسط کشورهای همسایه در بازار جهانی به‌نام خودشان عرضه و مدیریت می‌شود، مدیریت بازار جهانی کار ساده‌ای نیست.
میری گفت: صادرات زعفران قابل مقایسه با سایر محصولات مثل پسته یا فرش و... نیست و اینکه مدیران می‌گویند فقط صادرکننده زعفران مشکل قاچاق و مطالبه دارد، درست نیست. عمده صادرات ما فولاد و پتروشمی است که بیشتر آن دولتی یا خصولتی است. در بخش خصوصی هم کالاهایی هست که اصلا قاچاق نمی‌شود و صرفه ندارد، اما زعفران به‌دلیل حجم کمی که دارد، امکان قاچاقش راحت‌تر است. این باعث شده است زعفران ما هر روز از مبادی غیرقانونی از کشور خارج شود. متأسفانه بازار زعفران دست قاچاقچیان و تجار کشورهای همسایه افتاده است که فروش محصول ما را به‌دست گرفته‌اند.

به گزارش شهرآرانیوز، عضو هیات رئیسه شورای ملی زعفران در گفت و گویی با اشاره به کاهش صادرات گفت: اگر ما انتظار داریم محصولی که تولید می‌کنیم جهش صادراتی داشته باشد به جای متهم کردن دیگران و سخنان دستوری، اقدامات زیربنایی انجام دهیم تا زعفران همچنان بتواند به عنوان یک محصول صادراتی جایگاه خود را در بازارهای جهانی حفظ کند. در صنایع تبدیلی زعفران هیچ اقدامی صورت نگرفته است و ما سهمی از صنایع تبدیلی زعفران در دنیا نداریم و به حرف زدن بسنده کردیم.

وی گفته است: کشورهای همسایه ما درصدد هستند که این جایگاه را از ما بگیرند ۳۰ سال پیش رتبه نخست تولید زعفران در دست اسپانیا بود اما ما توانستیم زعفرانی با کیفیت جهانی و باقیمت پایین‌تر از آنها در بازارهای جهانی عرضه کنیم و این چنین ما بازار آنها را گرفتیم، این اتفاق ممکن است برای ما نیز تکرار‌ شود. چراکه کشاورز نمی‌تواند با قیمت ارزان زعفران تولید کند و ممکن است که ما بازارهای خود را از دست بدهیم.