الهام مهدیزاده - آخرین روزهای برگزاری مراسم «بهار چله» یا «چله کلیمیه» است ؛ در واقع 37 روزی است که مردم اینجا دست هایشان را رو به حرم بلند می کنند. صداهایی لرزان و بلند، به هم تنیده می شود تا نوای «اللهم عجل لولیک فرج» به عرش برسد. هر کدام از یک گوشه شهر خود را به گلزار شهدای گمنام عرصه میدان شهدا رسانده اند. نوای «الهی عظم البلاء» از بلندگوها پخش می شود و مردم، از خرد و کلان، همین نوا را با هم زمزمه می کنند.
در روایات اسلامی با توجه به فضیلت و جایگاهی که این چله دارد به عنوان بهار چله مشهور است؛ چله ای که در آن موسای کلیم(ع) چهل شبانه روز مهمان خدا بوده است. براین اساس این دلدادگیِ از اول ذی القعده شروع شده است و تا عید قربان ادامه دارد. از صبح زود شروع می شود؛ درست زمانی که هنوز از حضور جمعیت و ازدحام خیابان ها خبری نیست. در خلوتی 6 صبح اما حال و هوای عرصه میدان شهدا متفاوت است. جمعیت اندک اندک با مترو یا اتوبوس به عرصه میدان شهدا می آیند. بعد از یک توقف کوتاه برای سلام و عرض احترام به پیشگاه امام رضا (ع) راهی گلزار شهدای گمنام در طبقه منهای یک عرصه میدان شهدا می شوند. در این بین حضور بانوان پررنگ تر است.
همسایه با شهدای گمنام
«گمنام در خاک، معروف در افلاک» این نوشته ورودی مسیر رسیدن به گلزار شهدای گمنام است. مسیر پر پیچ و خم با پرچم هایی رنگی منقوش به نام امام زمان (عج) تزئین شده است. عجیب اینکه در این ساعت چند پرنده می خوانند و نسیمی خنک توأم با بوی گلاب به صورت میهمانان می خورد؛ همان ها که نفس هایشان برای رسیدن به گلزار شهدا شتاب گرفته است. میهمانان ابتدا به زیارت قبور شهدای گمنام می روند و سپس به سمت برگزاری مراسم چله.
روی یکی از دیوارهای گلزار شهدا پر است از دست نوشته؛ نامه هایی که حاضران در چله کلیمیه برای امام زمان (عج) خود نوشته اند. در یکی از این نامه ها آمده است: «امام زمان (عج) سلام علیکم. گفته اند که ظهور نزدیک است. یا امام زمان(عج) نگاهی به ما کن. به ما و همه آدم هایی که هرکداممان گرفتاریم. دلمان تنگ است.»
صبح های دعاخوانی
مراسم از ساعت شش ونیم صبح با زمزمه جمعی دعای عهده شروع می شود. هنوز نیم ساعتی نگذشته است که تمام محوطه گلزار شهدای گمنام از جمعیت پر می شود. تعداد آقایان هم بیشتر شده است؛ از جمله چند پاکبان که شیفت کاری خود را به پایان رسانده اند، قبل ازآنکه راهی خانه شوند برای شرکت در مراسم چله آمده اند.
با افزوده شدن جمعیت تعدادی از بانوان با چوب پرهایی که به دست دارند، مردم را راهنمایی می کنند تا فضای بیشتری برای نشستن مردم فراهم شود. چند نفر هم با گلاب پاش فضا را عطرآگین می کنند که علی تقوی، استاد امربه معروف، به عنوان سخنران به پشت میکروفن می رود. او بخش عمده سخنرانی خودش را به فضایل منتظران امام زمان (عج) اختصاص می دهد. سخنانش بر این محور استوار است که باید امربه معروف و نهی ازمنکر در جامعه جان بگیرد و هرکدام از ما در برابر یکدیگر حس مسئولیت اجتماعی داشته باشیم.
تا پایان چله هستیم
از زیبایی های این مراسم حضور کودکان است. برخی از بانوان با کودکان خود به مراسم آمده اند، مثل سمانه که با دختربچه یک ساله اش آمده است. آن طور که می گوید دوهفته قبل برای زیارت امام رضا (ع) راهی حرم بوده که متوجه این مراسم شده است. سمانه می گوید: چند وقتی است که از مستمعان پروپاقرص این مراسم شده ام و با اشتیاق به اینجا می آیم.
او می گوید: اگر چه در شروع چله نبوده ام اما بنا دارم تا پایانش باشم.
برخلاف او سیده زهرا یکی از اعضای فعال این جمع است. او از نخستین روز بوده است. به گفته خودش از شش سال پیش در کنار این جمع و چله هایی است که برگزار می کنند. می گوید: این مراسم معنویت خاصی دارد. حضور در آن ها بدون نتیجه نیست و ما نتیجه اش را در زندگی مان می بینیم.
چله هایی به قدمت 2 دهه
بی بی مرضیه مهدوی مسئول برگزارکننده این مراسم است. سرش شلوغ است و با تعدادی دیگر از بانوان هماهنگی های لازم مراسم را انجام می دهد. در فرصت کوتاهی که تا پایان مراسم مانده، امکان گفت وگو پیدا می کند. او می گوید از سال 1373 با یک جمع کوچک از بانوان مشهدی تصمیم گرفته است مراسمی را برگزار کند. در ادامه و با استقبالی که بانوان شهر داشته اند مراسم گسترده می شود تا اینکه سال 1375 به عنوان یک تشکل از سازمان تبلیغات اسلامی مجوز می گیرند.
این بانوی فعال در ادامه به جمع بانوان حاضر در مراسم چله کلیمیه اشاره می کند و در توضیحاتی می گوید: از همان ابتدا و جدا از مراسم شب های قدر، باتوجه به فضیلتی که مراسم چله کلیمیه دارد، آن را در برنامه قرار دادیم که با حضور جمعیت زیادی هر ساله برگزار می شود.
ادامه می دهد: قبل از کرونا، آخرین مراسم چله کلیمیه را در روستای قصر در محدوده بولوار کشمیری گرفتیم. آن زمان برای هر جلسه حدود 3هزار تا 3 هزار و 500 نفر شرکت می کردند. با آمدن کرونا برای دو سال جلساتمان را به صورت مجازی برگزار کردیم اما امسال توفیق یافتیم دوباره مراسم را به صورت حضوری برگزار کنیم و چه جایی بهتر از گلزار شهدای گمنام.
چله در قلب شهر
او برای چرایی برگزاری مراسم در عرصه میدان شهدا یک جواب دیگر هم دارد، می گوید: گفتن لبیک یا مهدی (عج) در قلب شهر زیباست. این چله را با نگاه و توجه امام زمان (عج) ان شاءا... تا زمانی که عمری باقی باشد برگزار می کنیم.
او ادامه می دهد: تصمیم گرفتیم مراسم چله را در جایی برگزار کنیم که همه مردم به راحتی به آن دسترسی داشته باشند. هرچند حضور در مراسم به دلیل اینکه صبح زود برگزار می شود برای برخی از مردم و به ویژه بانوان، سخت است اما بااین حال شاهد حضور پرشور بانوان و حتی آقایان در این مراسم بودیم.
مهدوی در ادامه به این نکته تأکید می کند که اگر وسیله ایاب وذهاب برای بانوان مشهدی فراهم بود، جمعیت بسیار بیشتری به مراسم چله می آمدند.
سخنران صحبت هایش به پایان رسیده و مهدوی جملاتش را برای رسیدن به مراسم و بررسی کم وکیف آن در لحظات پایانی کوتاه می کند. او می گوید: امیدواریم سازمان ها و خیران همراه ما باشند تا بتوانیم شرایط پذیرایی و حمل ونقل جمعیت را برای سال های بعد فراهم کنیم. امسال از محل کمک های مردمی فقط توانستیم در روزهای جمعه از حاضران با صبحانه مختصری پذیرایی کنیم.