محسن موسوی زاده
آمارها نشان می‌دهد که شهرستان مشهد در زمینه تولید گل رز رتبه نخست خراسان رضوی را به خود اختصاص داده است. درحال حاضر بیش از ۳۸۰گلخانه در شهرستان مشهد فعال است. علاوه بر مصارف داخل استان محصول برداشت شده گل رز به چند استان کشور و نیز به کشورهای آسیای میانه صادر می‌شود. به گفته فعالان حوزه تولید گل و گیاه مشهد تا چند سال پیش یکی از شهرهای مهم تأمین گل رز هلندی کشور ترکمنستان بوده است به طوری که در فصل زمستان که بیشترین تقاضا برای خرید گل رز هلندی در ترکمنستان وجود دارد تاجران این کشور ترجیح می‌دادند از مشهد این نوع گل را وارد کنند اما اکنون چندی است که فعالیت دلال‌ها سبب شده تا صادرات گل رز هلندی به شدت کاهش یابد.
تولید80درصد رز هلندی استان در مشهد
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان گل وگیاه و محصولات گلخانه ای خراسان رضوی در گفت وگو با شهرآرا با بیان اینکه 80درصد از شاخه گل رز هلندی استان در مشهد تولید می شود، می گوید: نزدیکی خراسان رضوی به کشورهای آسیای میانه سبب شده تا مشهد موقعیت خوبی برای صادرات به این کشورها داشته باشد. در سال های گذشته استفاده از این موقعیت سبب شده بود تا مشهد به قطب تأمین گل رز کشور ترکمنستان تبدیل شود. به عنوان مثال در سال 1399 از مشهد به ترکمنستان 5میلیون شاخه گل رز هلندی صادر شد. مهدی سمنگانی می افزاید: ترکمنستان گل رز هلندی خود را از اکوادور و کنیا وارد می کرد. با این حال نزدیکی مشهد به ترکمنستان سبب شده بود که گل رز با کیفیت بهتری به این کشور صادر شود. همین مسئله موجب شد تا کشور اکوادور و کنیا بازار این کشور را تا حد زیادی از دست بدهند. وی ادامه می دهد: با این حال اتفاقاتی در چند سال گذشته روی داد که سبب شد صادرات گل رز هلندی از مشهد به ترکمنستان تا حد زیادی کاهش یابد. براین اساس سال گذشته میزان صادرات گل رز هلندی از مشهد به ترکمنستان به یک میلیون شاخه هم نرسید.
برندسازی گل رز مشهد
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان گل وگیاه و محصولات گلخانه ای خراسان رضوی درباره مشکلات به وجود آمده بیان می کند: صادرات گل رز هلندی سبب برندسازی برای آن در کشور ترکمنستان شده بود. این مسئله سبب شد تا برخی شهرهای دیگر مانند تهران و شیراز برای به دست آوردن بازار، محصولات خودشان را به اسم مشهد به ترکمنستان صادر کنند. برخی از این افراد دلال هایی هستند که با کارت های بازرگانی اجاره ای فعالیت می کنند. این افراد گل های رز کم کیفیت را به اسم گل مشهد به ترکمنستان صادر کردند. همین مسئله سبب شد تا برند گل مشهد در این کشور تحت تأثیر قرار بگیرد. براساس برآوردهای صورت گرفته اکنون فقط 20درصد از بازار گل رز هلندی ترکمنستان را در اختیار داریم. سمنگانی درباره راهکارهای حمایت از صادرات گل رز بیان می کند: جلوگیری از فعالیت دلال ها در حوزه صادرات، یکی از مهم ترین راهکارهای حفاظت از برند گل مشهد در بازارهای صادراتی است. نباید اجازه دهیم هر فردی وارد این حوزه شود و به اسم مشهد گل بی کیفیت را صادر کند.
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان گل وگیاه و محصولات گلخانه ای خراسان رضوی می گوید: کشورهای آسیای میانه و خلیج فارس ظرفیت های خوبی برای صادرات گل های شاخه بریده محسوب می شوند. با این حال، یکی از موانع توسعه صادرات گل از خراسان رضوی نبود پایانه صادراتی گل و گیاه است. با توجه به اینکه پایانه صادراتی گل و گیاه نقش مهمی در سامان دهی تولید، توسعه صادرات، ایجاد اشتغال و افزایش ارزش افزوده دارد انتظار می رود که هرچه سریع تر این امر صورت گیرد.
حمایت از صادرات گل و گیاه
رئیس اتحادیه صادرکنندگان خراسان رضوی از بهره برداری هدفمند از ظرفیت های نمایشگاه بین المللی مشهد برای توسعه صادرات استان به ویژه در حوزه گل و گیاه خبر داد.
کاظم شیردل در گفت وگو با شهرآرا با بیان اینکه تولید گل و گیاهان زینتی یکی از مزیت های ویژه استان است، اظهار می کند: استفاده از فضای نمایشگاه بین المللی مشهد به عنوان بستری برای معرفی توانمندی های تولیدکنندگان و برقراری ارتباط با بازارهای هدف منطقه ای و بین المللی می تواند گامی مؤثر در راستای توسعه صادرات غیرنفتی باشد. وی می افزاید: برگزاری نمایشگاه های تخصصی، دعوت از هیئت های تجاری خارجی و ایجاد فرصت های تعامل مستقیم میان تولیدکنندگان و خریداران، از جمله برنامه هایی است که در این فضا دنبال می شود. شیردل با تأکید بر لزوم حمایت جدی دولت از بخش خصوصی، خاطرنشان می کند: برای حضور مؤثر در بازارهای جهانی، تنها کیفیت محصول کافی نیست، بلکه زیرساخت های صادراتی، حمل ونقل استاندارد و تسهیل فرایندهای گمرکی از ضروریات این مسیر است. وی ابراز امیدواری می کند که با هم افزایی میان نهادهای متولی و فعالان اقتصادی، مشهد بتواند به یکی از قطب های صادرات گل و گیاه در کشور و منطقه تبدیل شود.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی هم در گفت وگو با شهرآرا درباره راهکارهای حمایت از صادرات گل و گیاه می گوید: ارائه تسهیلات به تولیدکنندگان، همکاری در برگزاری نمایشگاه های گل و گیاه، ارتقای دانش فنی بهره برداران و استقرار قرنطینه های گیاهی در گمرکات خروجی به منظور تسهیل امر صادرات، از جمله اقدامات صورت گرفته در این رابطه است. محمد رجب زاده می افزاید: احداث پایانه صادراتی و گسترش بازار هدف و برگزاری نمایشگاه های بین المللی داخلی و خارجی از جمله پیشنهادهای ما برای افزایش صادرات گل و گیاه است.