سبقت گرانی مواد‌غذایی از تورم

ملیحه جهانبخش
خبر‌نگار 
  «همه کالاهای ارزاق عمومی موجود است اما گران شده» این جمله فصل مشترک همه کسبه‌ای است که در راستای بازار عمده‌فروشان مواد غذایی در چهار راه میدان بار مشهد با خبرنگار شهرآرا در میان می‌گذارند. کسبه‌ای که به گفته خودشان به دلیل فروش عمده سعی می‌کنند با مردم همراهی کنند و حاشیه سودشان بیشتر از 10 تا 12درصد نباشد اما در برخی موارد نیز به دلیل تأمین هزینه‌ها و سنگین‌شدن کفه دخل تا 15درصد هم ممکن است به مشتری نسبت به قیمت خرید بیشتر بفروشند اما باز هم معتقدند خرید مردم از آن‌ها نسبت به خرید از سوپرمارکت‌هایی که 25درصد روی کالاها می‌کشند، منفعت بیشتری دارد! در این بازار نه‌تنها تنوع کالاها که تنوع قیمت‌ها هم به چشم می‌خورد، برخی می‌گویند ناشی از کیفیت است و برخی به نظر می‌رسد ناشی از عدم نظارت دقیق بر بازار، بی‌اطلاعی مردم از قیمت‌ها و نوسانات ناشی از قیمت‌ها در ماه‌های اخیر باشد. بی‌اطلاعی و ناآگاهی که گاهی یا منجر به کمبود یا ایجاد حباب در قیمت برخی کالاها در بازار شده است. موضوعی که در این گزارش میدانی از وضعیت بازار به آن پرداخته‌ایم.

گرانی خرما، از صادرات تا تغییرات اقلیمی
در میان ارزاق عمومی به نظر می رسد خرما در اولویت رشد قیمت است. این مسئله را اغلب عمده فروش های خرما به عنوان دغدغه اصلی مطرح می کنند. به ویژه در این ایام که به دلیل مراجعه هیئت های مذهبی، خرید خرما در کنار برخی دیگر از مواد غذایی بیشتر شده است. یکی از عمده فروشان خرما در گفت وگو با خبرنگار شهرآرا در این باره می گوید: «قیمت خرما هر روز زیاد می شود. در سه ماه از 170هزار تومان به 400هزار تومان رسیده است. شاید به خاطر آخر فصل و کمبود خرما باشد!» عمده فروش دیگری در این زمینه مطرح می کند: «بهمن سال1403 خرما را با قیمت 180هزار تومان تا 200هزار تومان خریدیم و در حال حاضر 360هزار تومان قیمت خرید است که به مردم حدود 420هزار تومان می فروشیم. بیشتر مشکلات هم از صادرات است. خرمای خوب را به بازار داخلی نمی دهند برایشان صرف ندارد! سود صادرات بیشتر است و ترجیح می دهند راهی بازارهای افغانستان یا عربستان کنند!» مغازه دار دیگری نیز به افزایش 200هزار تومانی خرما در سه ماه اخیر اشاره می کند و می گوید: «در سال های قبل به این میزان افزایش قیمت نداشتیم. اغلب بارِ خرماها ترش شده و می گویند به خاطر تغییرات اقلیمی و فصل برداشت است. خرمای اعلا را هم صادر می کنند.»

خرمای مضافتی اعلا کیلویی 
از 200هزار تومان تا 480هزار تومان

خرمای مضافتی معمولی کیلویی
از 180هزار تومان تا 250هزار تومان  

خرمای کبکاب کیلویی
از 55هزار تومان تا 115هزار تومان

خرمای زاهدی
از 95هزار تومان تا 190هزار تومان  

خرمای پیارم
از 380هزار تومان تا 480هزار تومان  

دلالی با روغن در بازار ارزاق عمومی
هنوز موجودی بازار در روغن متعادل نشده است. این موضوع را عمده فروشان این بازار با ما در میان گذاشتند. برخی می گویند که روغن سرخ کردنی موجود است اما روغن پخت و پز هنوز به اندازه کافی توزیع نشده است. یکی از عمده فروشان مشکلات توزیع روغن را ناشی از عملکرد فروش برخی شرکت ها می داند و می گوید: «مجبور می کنند که روغن را در کنار کالاهای دیگری که فروش ندارند بخریم. مغازه دار هم در این شرایط روغن را یا به مشتری هایی که خریدهای زیادی دارند می دهد یا 20هزار تا 30هزار تومان گران تر می فروشد.» به مغازه های دیگری نیز سر می زنیم که یا فعلا روغن را از سبد ارزاق عمومی خود خارج کرده اند یا در پاسخ می گویند: «قرار است فردا روغن توزیع شود فردا سر بزنید!»

روغن سرخ کردنی 1.5لیتری
از 105هزار تومان تا 130هزار تومان

افزایش قیمت و شایعه کمبود برای افزایش فروش برنج
برنج ایرانی به طور میانگین در بازار با کیسه ای بیش از دو میلیون و پانصدهزار تومان تا چهار میلیون تومان به فروش می رسد. به گفته عمده فروشان برنج پاکستانی نیز افزایش قیمت داشته و از کیسه ای 700هزار تومان تا یک میلیون و 600هزار تومان در بازار به فروش می رسد اما برنج هندی را همه ندارند و در تعداد محدودی از عمده فروشی ها با میانگین قیمت کیلویی 75هزار تومان قیمت گذاری شده است. یکی از مغازه داران ایجاد حباب قیمت توسط برخی فروشندگان را یکی از شیوه های سوءاستفاده از مردم مطرح می کند و می گوید: یکی از برندهای برنج مدتی پیش به دلیل اینکه بار زیادی در انبار روی هم انباشته داشت، با چند نفر دیگر از عمده فروشی ها تصمیم گرفتند قیمت این برند را بالا ببرند. چون معتقد بودند قیمت هر کالایی که زیاد شود مردم به دلیل ناآگاهی احساس می کنند قرار است کمیاب شود به بازار هجوم می آورند و می خرند. در هر کیسه برنج با همین شیوه تا پایان یک هفته 130هزار تومان گران فروشی کردند و مردم هم خریدند!»

برنج پاکستانی کیلویی
از 90هزار تومان تا 170هزار تومان

برنج ایرانی کیلویی
از 160هزار تومان تا 350هزار تومان  

برنج هندی کیلویی
از 65هزار تومان تا 70هزار تومان  

لوبیا چیتی، کالای لوکس در میان حبوبات
عمده فروشان این بازار صحبتی از کمبود حبوبات مطرح نمی کنند. جز لوبیا چیتی که به طرز چشمگیری افزایش قیمت داشته است. اگرچه قیمت لوبیا چیتی در اوایل اردیبهشت از نیم میلیون تومان فراتر رفت و به کالایی لوکس در سبد خانوار تبدیل شد اما در عمده فروشی ها در حال حاضر با قیمتی بین 370 تا 440هزار تومان به فروش می رسد و همچنان در صدر گران ترین حبوبات است. در سایر اقلام نیز کمبودی در بازار به چشم نمی خورد به جز تنوع قیمت ها که گفته می شود به دلیل کیفیت و ایرانی و خارجی بودن آن است. یکی از کلی فروشی ها در گفت وگو با خبرنگار شهرآرا می گوید: مردم هم محاسبات خودشان را از دست داده اند. چون نوسان قیمت در بازار بسیار زیاد شده است. مردم خیلی وقت ها اطلاع دقیقی از قیمت ها ندارند، برخی به راحتی از آشفتگی در بازار و ناآگاهی مردم سوءاستفاده و گران فروشی می کنند.

لوبیاچیتی کیلویی
370هزار تومان تا 440هزار تومان

نخود کیلویی
128هزار تومان تا 150هزار تومان  

ماش کیلویی
107هزار تومان تا 165هزار تومان  

عدس کیلویی
115هزار تومان تا 150هزار تومان  

لوبیا قرمز کیلویی
170هزار تومان تا 240هزار تومان  

لوبیا سفید کیلویی
299هزار تومان تا 330هزار تومان  

در قند و شکر و چای کمبود نداریم  
در ارزاق دیگر نظیر چای، شکر و قند نیز کمبودی وجود ندارد. عمده فروشان می گویند که با شروع دهه محرم با توجه به فروش بیشتری که در این اقلام دارند، هنوز با کمبودی روبه رو نشده اند.

چای کله مورچه فله کیلویی
از 530هزا رتومان تا 550هزار تومان

قند 5کیلویی
از 370هزار تومان تا 425هزار تومان  

چای خارجی کیلویی
از 900هزار تومان تا یک میلیون تومان  

شکر کیلویی (نرخ دولتی)
از 59هزار تومان تا 68هزار تومان  

بیش از 3هزار نفر ناظر بر بازار مشهد
معاون برنامه ریزی و توسعه فرمانداری شهرستان مشهد در گفت وگو با شهرآرا در خصوص نظارت بر بازار بیان کرد: در این حوزه ستاد اجرایی هماهنگی بازرسی و نظارت بر بازار در محل فرمانداری مشهد تشکیل شده است که با همراهی انجمن حمایت از مصرف کننده، بسیج محلات و گروه های جهادی انجام می شود. بالغ بر 3هزار نفر هماهنگ شده و دسته بندی شده اند و در شصت ناحیه مشهد نظارت را انجام می دهند. گزارش ها را به دستگاه های اجرایی مانند سازمان صمت، اتاق اصناف و سازمان جهادکشاورزی که در محل ستاد هستند، منتقل می کنند و در بحث برخورد قانونی دستگاه متولی پیگیری قانونی را انجام می دهد.   
سید مرتضی حیدری درباره افزایش چشمگیر قیمت برنج در بازار اظهار کرد: یک مدت با کمبود برنج روبه رو بودیم که پیگیری کردیم در مرحله اول این کمبود تأمین شود و در حال حاضر که برنج به وفور در بازار هست به دنبال کاهش قیمت آن در بازار هستیم تا ظرف یک هفته تا 10روز آینده قیمت برنج به نرخ واقعی برسد.

به دنبال تأمین خرما و کاهش قیمت هستیم
وی درباره معضل افزایش قیمت خرما نیز تصریح کرد: در حال پیگیری هستیم که با تأمین خرما بتوانیم قیمت ها را اصلاح کنیم. چون خرما جزو کالاهای اساسی نبوده و قیمت گذاری نداشته و همیشه در این فصل سال با کاهش قیمت روبه رو بودیم امسال استثنا شده و بازار خرما به دلیل کمبود عرضه با افزایش قیمت روبه رو بوده است. در حال پیگیری هستیم که از مبادی که قبلا تأمین خرما صورت می گرفت تأمین شود.  
حیدری افزود: در مسئله روغن نیز پیگیری می کنیم که فروش تحمیلی به مغازه دارها حل شود. در جلسه تنظیم بازار در حوزه لبنیات نیز که با افزایش قیمت روبه رو بودیم مقرر شد جلسه تخصصی را جهادکشاورزی با حوزه لبنیات صنعتی و سنتی برگزار و جمع بندی و دلایل افزایش بررسی شود تا بتوانیم افزایش قیمت را مدیریت کنیم.

نظارت بر اصناف، دستورکار اول است
هادی مخملی، رئیس اتاق اصناف مشهد نیز در گفت وگو با شهرآرا بیان کرد: طرح های ویژه ای برای ایام ماه محرم و صفر داریم. برای تأمین کالاهای مورد تقاضای بازار نیز پیگیری می کنیم که تأمین شود. نظارت بر واحدهای صنفی و عدم گران فروشی اصناف در دستورکار اول و تیم های بازرسی ویژه در بازار اعزام شده است.