ملیحه جهانبخش
روزنامه نگار
گزارش روز
استان خراسان‌رضوی در حوزه صنعت و معدن یکی از استان‌های سرآمد کشور است. این استان از حیث برخورداری از واحدهای صنعتی فعال در کشور رتبه سوم و از حیث سرمایه‌گذاری صنعتی رتبه نخست کشور را از آن خود کرده است. حدود 5هزارو۸۸۸ واحد صنعتی فعال در استان با سرمایه‌گذاری ۱۵۵هزار میلیارد تومان و اشتغال‌زایی برای ۲۲۵هزار نفر وجود دارد و بیش از ۹۰درصد سرمایه‌گذاری در حوزه صنعت و صنایع معدنی خراسان‌رضوی مربوط به بخش خصوصی است. همچنین سرمایه‌گذاری در صنایع کوچک نسبت به سرمایه‌گذاری در صنایع بزرگ خراسان‌رضوی ۵۰درصد است. ۶۰درصد صنایع در مشهد و ۴۰درصد آن‌ها در شهرستان‌های خراسان‌رضوی مستقر هستند.
در میان صنایع بزرگ خراسان‌رضوی ایران‌خودرو خراسان و صنایع معدنی خواف به چشم می‌خورند و این استان در برخی بخش‌های صنعتی دیگر نیز مانند تولید لوازم پزشکی، داروسازی، کاشی و سرامیک، ادوات کشاورزی، فرش و موکت، کیف و کفش سرآمد کشور است. این نکته نیز دارای اهمیت است که خراسان‌رضوی با برخورداری از 46نوع ماده معدنی که مهم‌ترین آن‌ها سنگ‌آهن است، قطب سنگ‌آهن شرق کشور به شمار می‌رود که در کنار مس، سیلیس و کرومیت ظرفیت بسیار خوبی را برای ایجاد واحدهای صنعتی و فراور فراهم کرده است. البته استان با صنایع غذایی و قطعه‌سازی نیز جایگاه ویژه‌ای را در کشور به خود اختصاص داده است. یکی از ویژگی‌های شاخص حوزه صنعت و معدن در استان، هم‌افزایی مطلوب بین بخش خصوصی و دولتی برای بهره‌برداری از این ظرفیت و عبور از چالش‌های این حوزه است؛ ظرفیتی که با یادآوری آن، هرسال در روز صنعت‌ومعدن و تجدید اتحاد و میثاق میان دولت و بخش خصوصی برای رونق این حوزه فراهم می‌شود.
خراسان‌رضوی سرآمد بهره‌برداری صنعتی در کشور
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خراسان‌رضوی در گفت‌وگو با شهرآرا با تبریک روز صنعت‌ومعدن به همه صنعتگران و معدن‌کاران و فعالان اقتصادی استان، بیان کرد: باید در این برهه زمانی به‌صورت ویژه از همه اصناف، صنایع و واحدهای تولیدی و واحدهای توزیعی که در دوازده روز جنگ تحمیلی پای کار بودند و نگذاشتند در فرایند تولید، توزیع و عرضه خللی ایجاد شود، قدردانی کنیم.
امیررضا رجبی با اشاره به ظرفیت‌های استان خراسان‌رضوی در حوزه صنعت‌ومعدن، اظهار کرد: این ظرفیت‌ها در بخش فولاد، سنگ‌آهن، مس و دیگرموادمعدنی از دیرباز فراهم بوده است. خوشبختانه حضور بخش خصوصی در حوزه سرمایه‌گذاری بسیار پررنگ و مسیر اعتماد بین بخش دولتی و خصوصی همچنان هموار است و همه دستگاه‌های دولتی که در رأس آن مجموعه بدنه استانداری است، همه همت خود را گذاشته‌اند تا موانع بر سر راه سرمایه‌گذاری رفع شود. جلسات مستمری با تشکل‌های بخش خصوصی در حوزه‌های مختلف برگزار می‌شود و همین امر اثر خود را گذاشته است؛ چنان‌که توانسته‌ایم در توان بهره‌برداری صنعتی در سال1403 جزو رتبه‌های یک و دو کشور باشیم و امیدواریم در سال1404 هم این روند ادامه‌دار باشد.
وی با اشاره به برخی موانع موجود در زمینه زیرساختی، تصریح کرد: از موانع سرمایه‌گذاری می‌توان به زیرساخت‌های زمین و انرژی اشاره کرد. مشکل زمین در استان و مشهد با بهره‌برداری از شهرک صنعتی خادم‌الرضا(ع) در اطراف مشهد حل شد و در بقیه شهرها نیز شهرک‌های صنعتی خوبی داریم و ظرفیت برای سرمایه‌گذاری فراهم است. در حوزه تأمین زیرساخت برق و گاز نیز چون در زمینه گاز دور از مرکز تولید هستیم، با موانعی روبه‌روییم که البته طرح‌های توسعه‌ای در حال اجراست و تعیین سهم مجموعه استان از طرح توسعه کشور این مسئله را نیز حل‌شدنی کرده است. البته نگذاشته‌ایم این مسئله روند سرمایه‌گذاری را متوقف کند. در برق با نیروگاه‌های جدید، در گاز با اختصاص سهم بیشتری به بخش تولید و در زمینه آب نیز با طرح‌های مختلفی که در دستورکار داریم، درصددیم که نیازهای صنعت را پاسخ دهیم. این موارد چالش است، اما مانع نیست.
رجبی در حوزه هم‌افزایی بخش دولتی و خصوصی افزود: با حضور تشکل‌ها و همراه با شورای گفت‌وگوی بخش خصوصی و دولت و ستاد تسهیل رفع موانع تولید، در حوزه‌های معدن و صنعت و... همکاری‌های این دو بخش بسیار پررنگ است. پس از وقایع اخیر کشور نیز هم‌افزایی بسیار خوبی برای تأمین کالا و تولید بیشتر وجود داشت که این موضوع نشان‌دهنده روحیه خوب در همکاری این دو بخش است. خیلی امیدوارم که در تولیدات صنعتی و صادرات سال پررونقی داشته باشیم.
هم‌افزایی بخش خصوصی و دولتی در حوزه صنعت و معدن استان
رئیس دبیرخانه شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی خراسان‌رضوی نیز با گرامیداشت روز صنعت‌ومعدن، اظهار کرد: چنین روزی از این جهت مهم است که بتوانیم تفکر کارآفرینی و اخلاق کسب‌وکار را در استان و کشور ترویج کنیم. طبیعتا فعالان این حوزه انسان‌های بزرگی هستند که زمینه‌های تولید و ثروت در استان و کشور را فراهم کرده‌اند و زمینه اشتغال و بهبود سرانه‌های درآمدی مردم، بهبود صندوق‌های بیمه‌ای و مالیاتی و به‌طور کلی به‌گردش‌درآمدن چرخ حوزه تولید در استان خراسان‌رضوی را رقم زده‌اند.
علی‌اکبر لبافی با اشاره به اینکه سرانه‌های صنعتی استان نسبت به میانگین کل کشور پایین است، گفت: به‌رغم اینکه 8درصد جمعیت کشور در خراسان‌رضوی است، تقریبا 2.5درصد از سرانه‌های صنعتی کشور به استان تعلق دارد. با وجود این، واحدهای تولیدی و کارآفرینان توانمندی داریم که توانسته‌اند در این حوزه ظرفیت‌های خوبی را در استان فراهم کنند.
وی افزود: در شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی استان سعی کرده‌ایم هم‌افزایی بخش دولتی و خصوصی را داشته باشیم و دیوار بی‌اعتمادی که در گذشته بین بخش خصوصی و دولتی بود، برداشته شود و همه تلاشمان بر این است که واحدهای تولیدی بتوانند ظرفیت‌های جدید ایجاد و ظرفیت‌های خالی را تکمیل کنند؛ اگرچه تنگناهایی هم در این زمینه وجود دارد که نتیجه تصمیم‌گیری‌ها در سطح کلان است و تأثیرگذاری خود را بر کسب‌وکار استان و کشور می‌گذارد و موانع ناشی از بحث‌های تأمین انرژی، زیرساخت‌ها و مقررات مخل کسب‌وکار در زمینه ثبات سرمایه‌گذاری مشکل ایجاد می‌کند، اما در هر شکل، روز صنعت‌ومعدن فرصتی برای قدردانی از همه تولیدگران عرصه کار و تلاش در استان است.
دولت حامی صنعتگران و فعالان اقتصادی باشد
رئیس خانه معدن خراسان‌رضوی نیز با بیان اینکه چنین‌روزی فرصتی برای قدردانی از فعالان اقتصادی این حوزه و کارگران است، گفت: با اعلام هم‌بستگی بین فعالان اقتصادی این حوزه و بخش دولتی، می‌توان تعامل خوبی برقرار کرد؛ به این معنا که با هم‌افزایی در کنار هم می‌توانند بر مشکلات چیره شوند. لازم است چنین‌روزی را داشته باشیم که تجدید اتحاد صورت بگیرد و میثاق‌نامه‌ای مجدد داشته باشیم.
غلامرضا نازپرور افزود: در وضعیت پساجنگ، چالش‌های اقتصادی زیاد است و در این وضعیت، فعالیت‌کردن در حوزه اقتصادی همت زیادی می‌طلبد. درخواستی که وجود دارد، این است که بخش دولتی حمایت ویژه‌ای داشته باشد و با کاهش قوانین دست‌وپاگیر برای تولیدکننده، به او فرصت ادامه فعالیت را بدهد.
رتبه دوم قطعه‌سازی استان خراسان‌رضوی در کشور
رئیس انجمن قطعه‌سازان همگن خودرو در خراسان‌رضوی نیز با اشاره به رتبه دوم قطعه‌سازی استان خراسان‌رضوی در کشور، گفت: 380واحد صنعتی دارای پروانه بهره‌برداری از وزارت صمت در استان فعال هستند که از این تعداد، 95واحد عضو انجمن قطعه‌سازان هستند و به‌عنوان تأمین‌کنندگان اصلی خودروسازانی همچون سایپا فعالیت می‌کنند. این 95واحد صنعتی، اشتغال مستقیم بیش از 25هزار نفر را فراهم کرده‌اند که سهم درخورتوجهی در ایجاد اشتغال پایدار در استان دارند. طبق آمارهای موجود، میزان فروش تجهیزات این واحدها به خودروسازان در سال1403 حدود 40هزار میلیارد تومان بوده است.
محمدمهدی شکورزاده به تأثیر حذف خودرو پژو پارس از خط تولید خراسان در سال گذشته اشاره کرد و گفت: این اقدام به کاهش شدید تقاضا برای خرید خودرو در استان منجر شد و به تبع آن، برخی واحدهای قطعه‌سازی نیز زیرفشار قرار گرفتند. وی افزود: تاکنون بیش از 10هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در بخش قطعه‌سازی استان صورت گرفته که بیانگر آینده‌داربودن این حوزه و آمادگی آن برای توسعه و رشد است.