پل ورسک

پل «وِرِسک» از بزرگ‌ترین پل‌های راه‌آهن سراسری ایران است که در ارتفاعات روستای ورسک در ۲۷ کیلومتری جنوب شهر پل سفید، در شهرستان سوادکوه در استان مازندران قرار دارد. این پل که از شاهکار‌های مهندسی کشور به حساب می‌آید در ۱۶ اردیبهشت ۱۳۱۵ توسط رضا پهلوی به بهره‌برداری رسید. پل ورسک راه‌آهن سراسری تهران ـ شمال را به هم متصل می‌کند و در ارتفاع ۱۱۰ متری (در حال حاضر به علت سیلاب‌های سال‌های گذشته سطح رودخانه زیر پل بالاتر آمده و ارتفاع آن به حدود ۱۰۶ متر می‌رسد) این پل از ته دره و با دهانه ۶۶ متری، با وسایلی ابتدایی ساخته شد. پل ورسک در مهرماه ۱۳۵۶ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و اکنون یکی از پل‌های استراتژیک ایران محسوب می‌شود که توسط شرکت دانمارکی «کمپساکس» و با تضمین ۷۰ ساله احداث شده است.

ویدئویی زیبا از پل باشکوه ورسک در یک قاب برفی را مشاهده می‌کنید.

پل ورسک سازه‌ای است که با حداقل امکانات و ملات بتونی سیمان و شن شسته و آجر ساخته شد. آهن یا هر فلز دیگری در آن به کار نرفت. در واقع با بتون مصلح ساخته نشده و آرماتوربندی ندارد، آجر را نیز برای نمای آن استفاده کردند.

ویدئویی زیبا و دیدنی از پل ورسک در استان مازندران در مرداد ۱۴۰۳ را مشاهده می‌کنید.

ایستگاه راه آهن تیرتاش که قدمت آن به دورۀ پهلوی اول برمی‌گردد، در شهرستان گلوگاه، بخش کلباد، دهستان کلباد شرقی، شمال روستای لمراسک قرار دارد. این اثر ملی در سال ۱۳۸۵ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید. یکی از علت‌های اصلی احداث این ایستگاه، فعالیت شرکت دخانیات تیرتاش در نزدیکی ایستگاه راه آهن در گذشته بوده که سوخت و حمل بار توتون انیستیتو دخانیات را بارگیری و به تهران ارسال می‌کرد، اما در اواخر دهه ۶٠ با تغییر حمل و نقل ریلی به جاده‌ای، از کاربرد این ایستگاه کاسته شد و این ایستگاه در حال حاضر به متروکه‌ای تبدیل شده است. به علت نزدیکی به روستاهای «لمراسک» و «تیرتاش»، این ایستگاه همچنان محل توقف قطارهای محلی مسیر پل سفید تا بندرترکمن محسوب می‌شود و در آن مسافران جابه‌جا می‌شوند. بخشی از ایستگاه در طول چند سال گذشته به شکل غیر اصولی بازسازی و به اصطلاح مرمت شد، اما این بازسازی‌ها به علت نامعلوم متوقف شدند و در حال حاضر در شرایط ایمنی به سر نمی‌برد و حتی امکان تخریب جدی برای آن وجود دارد. در تقسیم‌بندی جدید راه آهن شمال که در سال ١٣٩۴ انجام شد، ایستگاه «بنکوه» نخستین ایستگاه و «تیرتاش»، آخرین ایستگاه راه آهن منطقۀ شمال محسوب می‌شوند.

امسال پل ورسک ۸۶ ساله می‌شود. پلی که یک شاهکار مهندسی ساز است و برای همین جزو ارزشمندترین آثار فنی و مهندسی راه آهن در شمال کشور محسوب می‌شود که به همت یک شرکت دانمارکی ساخته شد.