مروری بر الزامات نوسازی حمل‌ونقل

ماده ۸ قانون هوای پاک اشاره می‌کند که حمل‌ونقل بار و مسافر، صدور گواهی معاینه فنی، تخصیص بیمه شخص ثالث و خریدوفروش وسایل نقلیه موتوری فرسوده ممنوع است. این درحالی است که هم‌اکنون ۵ هزارو ۳۰۰ دستگاه ناوگان مسافری و حدود ۳۰ هزار دستگاه ناوگان باری در خراسان‌رضوی وجود دارد که ۴۰ درصد این ناوگان فرسوده هستند.

از یک‌سو به‌دلیل هزینه سنگین خرید ناوگان و قیمت‌های زیادی که برای نوسازی و تعمیرات ماشین‌آلات و خرید قطعات وجود دارد و ازسوی دیگر به‌علت کنترل شدیدی که بر قیمت‌ها به‌خصوص در بخش مسافری انجام می‌گیرد، این بخش توانایی نوسازی و خرید ناوگان جدید را ندارد.

سخت‌گیری‌های بحث ماده ۸ قانون هوای پاک سبب شده است در خدمات‌دهی مشکل ایجاد شود. به‌نظر می‌رسد که گره کار یا با تسهیلگری و تسهیلات‌دهی برای نوسازی نوگان این بخش گشوده می‌شود یا باید در اجرای مباحث قانونی، وضع موجود با نگاه واقع‌بینانه مدنظر قرار بگیرد.

تکالیف قانون‌گذار نوسازی خودرو‌ها از طریق تسهیلات هدفمند کردن یارانه بوده که این مسئله اجرا نشده است؛ بنابراین نمی‌توان انتظار حذف خودرو‌های فرسوده را داشت. از این‌رو تجدیدنظر در اجرا و خارج کردن خودرو‌های فرسوده به موازات تخصیص منابع برای خرید خودرو از محل منابع یارانه، لازم است.

بیشترین آمار حمل‌ونقل عمومی مربوط به خراسان‌رضوی است و همچنین بیشترین آمار مسافر متعلق به استان ماست. ۹۰ درصد حمل‌ونقل در بخش جاده‌ای صورت می‌گیرد و کمتر از ۱۰ درصد مسافران از طریق هواپیما و قطار به استان سفر می‌کنند؛ بنابراین تقاضای فعالان صنعت حمل‌ونقل، تعدیل و بازنگری در این ماده قانونی است یا اینکه درکنار این بحث، امکاناتی درنظر گرفته شود تا این بخش بتواند به مردم خدمات‌رسانی کند.

در سال‌های گذشته از محل هدفمندی یارانه‌ها، تسهیلاتی برای نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی پیش‌بینی شد که متأسفانه این مهم محقق نشد. تسهیلات موجود ناچیز است و کمتر از ۱۰ درصد هزینه ناوگان جدید را پاسخگوست.

کنترل‌های شدیدی بر واردات ماشین‌آلات با عمر بیش از سه سال انجام می‌شود؛ بنابراین نمی‌توان نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی را در وضعیت اقتصادی موجود انتظار داشت. با این حال می‌توان با افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل عمومی ازجمله بهای بلیت، به آسان‌سازی این روند کمک کرد.