تعلیق مذاکرات نخستین واکنش ایران به اعدام ۸۱ جوان به دست رژیم سعودی

عرب هاشمی | شهرآرانیوز؛ تعداد افراد اعدام شده اخیر حتی از اعدام دسته جمعی در ژانویه ۱۹۸۰ که در آن، ۶۳ نفر به تصرف مسجدالحرام محکوم و اعدام شدند، هم بیشتر بود. عربستان سعودی در سال ۲۰۱۶، ۴۷ نفر و در سال ۲۰۱۹ هم ۳۷ نفر را به صورت دسته جمعی اعدام کرده بود؛ جنایاتی که معمولا با چشم پوشی نهاد‌های بین المللی همراه می‌شود.

مروری بر واکنش‌ها

در واکنش به این اقدام عربستان، علی نیکزاد، نایب رئیس مجلس، متذکر شد: نمایندگان مجلس، اعدام غیرانسانی جمعی از شیعیان عربستان را محکوم می‌کنند. یک عمل غیرانسانی انجام شده و لازم است مجامع جهانی سکوت خود را بشکنند؛ هر چند ما به این مجامع و آن‌هایی که دم از حقوق بشر می‌زنند، امیدی نداریم. برخی فعالان شبکه‌های اجتماعی هم در واکنش به این اقدام دولت سعودی از مسلمانان و آزادگان جهان خواستند ضمن محکومیت این جنایت به دولت‌های غربی به دلیل برخورد‌های دوگانه با جنایت و آدمکشی اعتراض کنند.

ابوآلاء الولائی، دبیرکل کتائب حزب ا... عراق، هم در واکنش به این کشتار گفت که رژیم سعودی از توجه جهانیان به جنگ در اوکراین برای اعدام ۸۱ نفر سوء استفاده کرده است. نصر الشمری، سخنگوی جنبش نجباء عراق، در این باره بیان کرد: عربستان به نقض حقوق بشر از طریق اعدام افراد ادامه می‌دهد؛ سعودی‌ها با متهم کردن اعدام شدگان به تروریسم، جهان را گمراه می‌کنند.

همچنین شیخ قیس الخزعلی، دبیرکل جنبش عصائب اهل الحق عراق، در واکنش به تازه‌ترین جنایت سعودی، این جنایت را مغایر با معیار‌های اسلامی و قوانین حقوق بشری و قطعا به زیان آن‌ها دانست و در توئیتر خود نوشت: «رژیم آل سعود هر روز مرتکب جنایت‌های جدیدی می‌شود که باعث شرمساری برای همه بشریت است؛ این جنایت‌ها مغایر با ابتدایی‌ترین معیار‌های اسلامی و همچنین قوانین حقوق بشری دوران معاصر است که حق حیات و زندگی عزتمند را برای برای انسان تضمین می‌کند.»

تعلیق مذاکرات

از طرف دیگر، به تازگی جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی در حال مذاکراه با یکدیگر بوده اند و براساس اخبار منتشر شده بنا بود دور پنجم این گفتگو‌ها چهارشنبه هفته جاری برگزار شود که به نظر می‌رسد پس از جنایت اخیر عربستان، این گفتگو‌ها متوقف شده است.

«نورنیوز»، رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی ایران، در مطلبی نوشته است: «در حالی که فؤاد حسین، وزیر خارجه عراق، در حاشیه کنفرانس آنتالیا اعلام کرده بود که دور پنجم گفتگو‌های ایران و عربستان سعودی روز چهارشنبه در بغداد برگزار خواهد شد، خبر‌های رسیده به نورنیوز حاکی از این است که ایران به صورت یک طرفه این گفتگو‌ها را موقتا تعلیق کرده است.»

فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی، نیز چند روز پیش، از احتمال برگزاری دور پنجم مذاکرات با جمهوری اسلامی ایران خبر داده بود. اگرچه ایران تاکنون زمان مشخصی برای پیگیری گفتگو‌ها با عربستان سعودی اعلام نکرده است، خبر‌های غیر رسمی حاکی از آن بود که برای برگزاری دور پنجم گفتگو‌ها میان ایران و عربستان سعودی در روز چهارشنبه هفته جاری توافق شده است.

حسن هانی زاده، کارشناس مسائل خاورمیانه، در گفتگو با «انتخاب» درباره مذاکرات ایران و عربستان بیان کرد: عربستان سعودی از ابتدای سال جاری، مذاکرات خودش را با ایران آغاز کرد، اما هنوز حسن نیت خود را برای رسیدن به یک نقطه شفاف تعامل با ایران نشان نداده است. چهار دور مذاکره گذشته از اردیبهشت سال جاری تا کنون با نظارت دولت عراق در بغداد، بین ایران و عربستان، انجام شد.

وی افزود: مهم‌ترین چالشی که در روند مذاکرات وجود دارد، پرونده یمن است؛ عربستان همچنان به کشتار مردم یمن ادامه می‌دهد و هر روز دست به جنایت علیه مردم یمن می‌زند و گویا مایل نیست جنگ را به پایان ببرد. از سوی دیگر ایران معتقد است که این جنگ، جنگ بیهوده‌ای است و منجر به فرسایشی شدن دو کشور عربستان و یمن خواهد شد که در نهایت هم قربانیان آن، مردم بی دفاع یمن هستند؛ بنابراین باید هرچه زودتر این جنگ پایان گیرد و عربستان پس از آتش بس وارد مذاکره با همه طیف‌های سیاسی در یمن شود.

وی ادامه داد: اما عربستان تمایلی ندارد که در آینده، ساختار قدرت با مشارکت همه طیف‌ها در یمن شکل گیرد و حوثی‌ها نباید در ساختار قدرت آینده یمن حضور داشته باشند؛ لذا این مسئله پیچیده باعث شده است مذاکرات به نقطه خروجی قابل قبولی نرسد.

هانی زاده با اشاره به اعدام گروهی ۸۱ نفر در عربستان متذکر شد: از سوی دیگر، اعدام ۸۱ نفر از جوانان سعودی و یمنی، به بهانه تشیع و گرایش به یک مذهب مشخص، برای ایران بسیار دردناک است. کشتار مظلومانه مردم شیعه شرق عربستان که در طول سال‌های گذشته همواره مورد قتل عام و کشتار رژیم عربستان سعودی قرار داشتند و دارند، منجر به این شده است که مذاکرات چندان موفقیت آمیز نباشد.

مواضع علیه ایران

از سویی به گزارش روزنامه «الیوم»، عربستان همچنان به مواضع علیه ایران ادامه می‌دهد؛ چنان که عبدا... بن خالد بن سلطان بن عبدالعزیز، سفیر عربستان در اتریش و نماینده دائم این کشور نزد سازمان‌های بین المللی در وین، در نشستی مدعی شد کشورش نگران سیاست‌های ایران درنتیجه نبود گزارش‌ها و اطلاعات درخصوص امنیت نیروگاه هسته‌ای بوشهر است؛ به ویژه اینکه ایران تنها کشوری است که نیروگاه هسته‌ای فعال دارد و تاکنون وارد توافق امنیت هسته‌ای نشده است.

بن عبدالعزیز همچنین مدعی شد که ایران با گسترش فعالیت‌های هسته‌ای خود به نقض برجام ادامه می‌دهد و پایبندی به پروتکل‌های الحاقی را متوقف کرده است! در حالی که مقامات کشورمان همواره تأکید دارند که سلاح هسته‌ای در دکترین دفاعی ایران جایگاهی ندارد.

بن عبدالعزیز گفت که این توافق باید از هرگونه دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای ممانعت کند و نگرانی کشور‌های منطقه نسبت به گام‌های تنش زای ایران برای ایجاد بی ثبانی و ناامنی در منطقه از جمله برنامه هسته‌ای این کشور را جدی بگیرد.