جهان‌شهر مشهد باید الگوی توسعه عدالت اجتماعی باشد

پیشینه گروه‌های جهادی

گروه جهادی از داوطلبان مردمی تشکیل می‌شود که حول یک هدف مشترک یعنی محرومیت‌زدایی از مناطق محروم دور هم جمع می‌شوند و برای رسیدن به آن هدف همه توانشان را به کار می‌گیرند. می‌توان گفت هدف کلان گروه‌های جهادی از ارائه خدمات مادی و معنوی به مردم، کمک به تحقق عدالت اجتماعی است. آن‌ها ابتدا مسئله‌یابی و سپس برای حل مسائل اقدام می‌کنند.

پس از انقلاب اسلامی، فعالیت‌های جهادی به‌صورت سازمان‌یافته در قالب جهاد سازندگی شروع شد و درواقع این گروه‌های خودجوش مردمی بودند که هم جنگ را پیش بردند و هم در پشت جبهه، بسیاری از آسیب‌های واردشده به مناطق جنگ‌زده را سامان دادند. پس از دوران دفاع‌مقدس نیز گروه‌های جهادی اهداف گسترده‌تری را در پیش گرفتند و فعالان اجتماعی برآمده از متن مردم بدون هیچ چشمداشتی در همه اتفاقات غیرمترقبه کشور مانند سیل، زلزله و سرمازدگی و... مشارکت کردند.

فقرزدایی در کنار تربیت کادر تشکیلاتی

از مسائل و مشکلات مهم هر شهری، به‌ویژه آن‌ها که مراودات بین‌المللی دارند، مسائل امنیتی است. در چنین شهر‌هایی امنیت باید حرف اول را بزند تا مراودات بین‌المللی در جایگاه خود باشد. یکی از موارد زمینه‌ساز ناامنی در کلان‌شهرها، مناطق حاشیه شهر است که در پی کم‌مهری‌های عمرانی و فرهنگی، به مناطق مسئله‌ساز تبدیل شده‌اند؛ بنابراین از رسالت‌های مهم گروه‌های جهادی در کلان‌شهرها، مسئله‌یابی دقیق و صحیح و نیز اقدامات فرهنگی و معنوی مؤثر از طریق مسجدها، حوزه‌های علمیه، مدارس، کانون‌های فرهنگی و خیریه‌هاست.

گروه‌های جهادی باید با زمینه‌سازی نشر معارف حقه اهل‌بیت (ع) و جذب جوانان به اسلام ناب محمدی، مانع گرفتاری آنان به عقاید خرافی یا افراطی شوند. زیرا وقتی جوانی از نظر اعتقادی، قانع و مسائلش حل شود، از بسیاری تندروی‌ها مصون می‌ماند. بر این اساس، گروه‌های جهادی افزون بر توجه به فقرزدایی، باید درصدد تربیت کادر مجرب در مناطق محروم و جذب جوانان به کار‌های تشکیلاتی نیز باشند. زمانی که شهری از لحاظ بافت اجتماعی و امنیتی به تکامل برسد، به‌طبع در ابعاد مختلف ازجمله مراودات بین‌المللی نیز رشد خواهد کرد.

نقش‌آفرینی گروه‌های جهادی در جهانی‌شدن مشهد

از خصوصیات شهر‌های جهانی، عدالت اجتماعی و الگوبودن برای دیگر شهرهاست. این مهم در کنار نهاد‌های رسمی، می‌تواند دستورکار گروه‌های جهادی نیز باشد. زیرا شهری که معضل حاشیه شهر، بیکاری و مسائل امنیتی دارد، بی‌گمان در روند جهان‌شهرشدن با مشکل روبه‌رو می‌شود. گروه‌های جهادی در این زمینه می‌توانند با کارآفرینی، اشتغال‌زایی در مناطق محروم و حل مسائل مالی، از وقوع معضلات اجتماعی تا حد شایان توجهی جلوگیری کنند.

البته این امر در وهله نخست، همت دولت و سپس گروه‌های جهادی را می‌طلبد. گروه‌های جهادی همچنین در این راستا می‌توانند در تعامل با ظرفیت‌های حاکمیتی مانند کمیته امداد، بنیاد مستضعفان و... و ارائه راهکار و مطالبه از آنان، راه‌گشای بسیاری از مسائل باشند. می‌توان برای هر محله یک کادر مجرب و تیم حرفه‌ای و ثابت داشت تا مأمن مردم برای حل مسائل مختلف باشد. این کار به مرور زمان هدفمند و منسجم می‌شود و تحول عظیمی در حاشیه شهر ایجاد می‌کند و معضلات اجتماعی را در کلان‌شهر مشهد کنترل خواهد کرد.

یاران مهر؛ از تقسیم غذا تا کادرسازی

گروه جهادی «یاران مهر» نیز از سال ۱۳۹۷ در این راستا از طلاب، معلمان و دانشجویان دغدغه‌مند فقرزدایی شکل گرفت و فعالیتش را از مدرسه علمیه حضرت مهدی (عج) مشهد آغاز کرد و سپس با جذب خیران، در دیگر مدارس، حوزه‌های علمیه خراسان و برخی ادارات و شهر‌های دیگر ازجمله سرخس و زابل دامنه کارش را گسترش داد. فعالیت این گروه از تقسیم غذا بین محرومان در سال ۱۳۹۷، اکنون با استفاده از ظرفیت‌های بومی به‌منظور کادرسازی و پرورش نسل جوان برای تشکل‌های مفید و کارآمد، به ارائه خدمات عمرانی، بهداشتی، درمانی، مشاوره و... همراه با رسیدگی به امور فرهنگی، استعدادیابی و حل مسائل رسیده است.